2013-2014 Nawng Nang Chyum Jawng (K.T.C)

2013-2014 Nawng Nang Chyum Jawng (K.T.C)

21 May, 2013 (Tue)
M.Naw Shan (Wunpawng)

Kachin sate Myitkyina nawng nang chyum jawng hta 2013-2014 jawng lung shaning na matu 26 May, 2013 (sun) hta jawng ma yawng du zup nna 27-29 du hkra jawng mying hta la let, lai ka sharin hpang wa sana lam chye lu ai. Maning 2012-2013 jawng lung shaning hta jawng ma yawng 700 daram sharin hkam la lu ai kaw nna 214 tup gaw jawng ngut, chyum jan mau gup la lu sai lam chye lu ai. 

(63) LANG NA K.T.C CHYUM HKAWLIK JAWNG YU POI

Dai ning na jawng lung shaning hta mung yawm htum jawng ma 700 jan rai na re lam matut chye lu ai. Myitkyina Nawng Nang chyum jawng (K.T.C) hta e L.Th (Literal of Theology), B.Th (Bachelor of Theology), M.Div (Master of Divinity), B.Min (Bachelor of Ministry),M.Min (Master of Ministry), M.Th (Master of Theology, garai nhpaw shi ai lam chye lu ai. M.Th hpe gaw M.Div ngut ai hpang sharin hkam la mai ai lam chye lu ai.)  madang ni hpe sharin jahpat nga ai re lam chye lu ai.

B.Min gaw L.Th ngut  nna manga (5) ning magam gun ngut ai hpang she mai lung ai hku re.

M.Min gaw B.Th ngut nna manga (5) ning magam gun ngut ai hpang she mai matut lung ai hku re.

Nawng Nang Chyum Jawng Wang (K.T.C)

 2013-2014 jawng lung shabrai gaw yawm dik 418000 Ks (Sen mali mun mi hkying matsat) rai na lam chye lu ai. Ndai 418000 Ks hta gaw laning mi tup na lu sha manu, wan, hka manu yawng lawm sai lam chye lu ai. K.T.C nawng nang chyum jawng hpe lit la let, jawng up hku na gaw Rev. Dr. Nalaw Dai Hkawng rai nna sharin sara/num yawng 50 jan ap nawng sharing jahpat nga ai  lam chye lu ai.

**LETTER TO OBAMA FROM A 14 YEAR-OLD KACHIN GIRL* *

**LETTER TO OBAMA FROM A 14 YEAR-OLD KACHIN GIRL* *

 5 May, 2013 (Sunday)

DEAR MR. US PRESIDENT OBAMA, SIR,

I found your address in an old newspaper, 1600 Pennsylvania Ave, Washington, DC. I hope you still live there.

I hope this letter reaches you before you visit my country. I live in Kachin state in the north of Burma. I am 14 years old. My name is Ja Seng. Ja means “gold” in Kachin, and Seng means “jade.” In Kachin state we have a lot of gold and jade.

Mr. Obama

I would be in the 7th standard now, but because the army burnt down my house and school, my parents and I had to leave our town. I now live in a camp near China.

Our camp has very pretty mountains around and a lot of nice people. Can you please visit my camp when you come to Burma?

Most people in the camp are very excited about your visit. My mom was a school teacher so I asked her why. She said if you, sir, say even a few words about the Kachin and the camps, the whole world will know and will come to give us food and build me a school, and maybe I can even go home again soon.

But some people don’t seem so happy about your visit. My mom said if you don’t say any words about us, the world will think we are not important and don’t need help.

Kachin Girl

Someone else told me you were coming to help the people who burnt my house and school, but I told them that Mr. Obama would NEVER do that, because in my town we had a TV and I saw you a few times and you look very nice and say good things. I also saw your daughter, who is the same age as me. Maybe that guy has never seen you before.

We lost most of our things when we ran away, but I brought our handheld radio. I will be listening to your speech. Will you bring your daughters to Burma also? I hope they can visit my camp, too.

I have to go now to find wood so my mom can cook. It’s getting harder and harder to find after over a year here. Don’t forget to say a few words about us!

Your friend,
Ja Seng ♥

အစိုးရ အဖြဲ႔နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း လႈပ္ရွားမႈမ်ား - အပိုင္း (၂)

 အစိုးရ အဖြဲ႔နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း လႈပ္ရွားမႈမ်ား - အပိုင္း (၂)

 W.P Moses
8 April, 2013 (Monday)
 အစိုးရ အဖြဲ႔နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း လႈပ္ရွားမႈမ်ား - အပိုင္း 
(၁) ကို ဒီမွာ ႏွိပ္၍ ေလ့လာဖတ္ရႈႏိုင္ပါသည္။

လက္ရွိ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားနဲ႔ အစိုးရတို႔ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲ process လုပ္ငန္းစဥ္အား ဆက္လက္သံုးသပ္ရာမွာ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ (ကာ/လံု) အစည္းအေဝး ေဆြးေႏြးပြဲမွ စစ္ဖက္နီးစပ္သူမ်ားရဲ႕ ၾကားသိရတာမ်ားကို တင္ျပလာပါတယ္။

သိန္းစိန္၊ ေဌးဦး၊ မူတူး

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးေနတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားရဲ႕ အဓိကေတာင္းဆိုတဲ့ အခ်က္ျဖစ္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ေတာင္းဆိုမႈအေပၚ လိုက္ေလ်ာေပးရမယ့္ အေျခအေန ႀကံဳေတြ႔ေနရ ပါတယ္။ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ အစည္းအေဝးမွ ဖက္ဒရယ္အား လိုက္ေလ်ာရ မည္ ဆိုပါက တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္စစ္တပ္ကိုေတာ့ ဆက္လက္ရပ္တည္ခြင့္ မျပဳႏိုင္ဟု ေဆြးေႏြးၾကဟန္ တူပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔နဲ႔နီးစပ္တဲ့ အသိုင္းအဝိုင္းကျဖစ္တဲ့ ႀကံ႕ဖြံ႔ပါတီ ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးေ႒းဦးက ဖက္ဒရယ္ ျပႆနာမရွိေပမဲ့ ကိုယ္ပိုင္စစ္တပ္ကို ခြင့္မျပဳႏိုင္ဟု မီဒီယာတစ္ခုႏွင့္ ေတြဆံုခဲ့စဥ္က ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံကို အလည္အပတ္ေရာက္ခဲ့တုံးက သမၼတဦးသိန္းစိန္ မိန္႔ခြန္းအရ တိုင္းရင္းသားမ်ားရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အခြင့္အေရး၊ ခံစားခြင့္ စတာေတြကို ေတာင္းဆိုလိုပါက လႊတ္ေတာ္မွာ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြး ရမယ္လို႔ ဆိုျပန္တယ္။ ဒါေၾကာင့္လႊတ္ေတာ္မွာ မဲအမ်ားစုရထားတဲ့ ႀကံ႕ဖြံ႔ ပါတီနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ား အႀကိတ္အနယ္ေဆြးေႏြးရမယ့္ အေနအထားမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဦးသိန္းစိန္က ဖင္လန္ႏုိ္င္ငံေရာက္ျပန္ေတာ့ စကားတမ်ိဳး ေျပာလာျပန္တယ္။ လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာေတာင္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ အစိုးရအဖြဲ႔နဲ႔ လႊတ္ေတာ္က ကုိယ္စားလွယ္မ်ား၊ လူထုလူတန္းစားနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ိဳးေတာ္ေဆာင္မွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား စုေပါင္းပါဝင္တဲ့ အဖြဲ႔နဲ႔ လက္နက္ကိုင္ တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႔ေတြ ထပ္ၿပီး ေဆြးေႏြးရမယ္လို႔ ဆုိျပန္တာေၾကာင့္ စစ္မွန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရဖို႔ အလွမ္းေဝးဦးမွာ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ စစ္ဖက္နီးစပ္သူမ်ားက သံုးသပ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အစိုးရအဖြဲ႔နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္တို႔ရဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရး မဟာဗ်ဴဟာမူဝါဒ ခ်မွတ္ႏိုင္ေရးအတြက္ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြကို ဖက္ဒရယ္နဲ႔ ကိုယ္ပိုင္စစ္တပ္ အလဲအလွယ္ လုပ္သင့္/မလုပ္သင့္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသံုးသပ္ ႏိုင္ပါတယ္။ ဖယ္ဒရယ္ေပးမည္ ဆိုလွ်င္လည္း လက္ရွိေရးဆြဲထားသည့္ အေျခခံဥပေဒကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ (ကာ/လံု) အစည္းအေဝးမွာ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးႏိုင္တာကေတာ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားက ယံုၾကည္မႈ မရသေရြ႕ လက္နက္မစြန္႔ႏိုင္ဘဲ သူတို႔အား ျပည္နယ္ေစာင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔အျဖစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းဖို႔ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ BGF အသြင္ကူးေျပာင္းဖို႔ကိုေတာ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားက လက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း သူတို႔ သိထားပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ရဲအဖြဲ႕မွာဆိုရင္ ဖြဲ႕စည္းပံုနဲ႔ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းအရ လက္နက္ၾကီးမ်ားကို ထားခြင့္ျပဳမွာ မဟုတ္ျပန္တာေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးသေဘာတူညီခ်က္ ရရွိဖို႔က အဖုအထစ္ အခက္အခဲမ်ားစြာ ရွိေနၿပီး အခ်ိန္ၾကာၾကာ ေဆြးေႏြးၾကဦးမွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း စစ္ဖက္နီးစပ္သူမ်ားက သံုးသပ္ တင္ျပသြားပါတယ္။

www.photayokeking.org မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။

အစိုးရ အဖြဲ႔နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း လႈပ္ရွားမႈမ်ား - အပိုင္း (၁)

 အစိုးရ အဖြဲ႔နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း လႈပ္ရွားမႈမ်ား - အပိုင္း (၁)

W.P Moses
7 April, 2013 (sunday)

၂၀၁၃ ခုႏွစ္ စတင္ဝင္ေရာက္လာၿပီ ဆိုကတည္းက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္လိုေသာ အစိုးရအဖြဲ႔ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္တို႔အၾကား အထူးသျဖင့္္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ တို႔အၾကား အၿပိဳင္အဆိုင္ျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ျပည္သူလူထုေရွ႕တြင္ အသားယူ၊ အမွတ္ယူတဲ့ အသြင္သဏၭာန္ ထပ္မံေပၚေပါက္လာေၾကာင္း စစ္ဖက္နီးစပ္သူမ်ားက စည္းလံုးျခင္းရဲ႕အင္အား ဝက္ဘ္ဆိုဒ္သို႔ တင္ျပလာပါတယ္။ မႏွစ္က အေျခခံဥပေဒ ခံုရံုးဥကၠ႒အား ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ သတ္မွတ္ဖို႔ သင့္/မသင့္နဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး အစိုးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္တို႔အၾကား သေဘာထားကြဲလြဲမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ အလားတူ ဝန္ထမ္းမ်ားအား လစာတိုးေပးရန္ အဆိုကို ဦးေရႊမန္းက ဖိအားေပး ေတာင္းဆိုခဲ့ေပမဲ့ အစိုးရအေနနဲ႔ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြျပမွာ စိုးရိမ္ျပီး ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္သိမ္႔တဲ့အေနနဲ႔ ဝန္ထမ္း တစ္ဦးလွ်င္ ေထာက္ပံ႔ေၾကး ပံုေသက်ပ္ (သံုးေသာင္း) သာ ခြင့္ျပဳခဲ့ေပမဲ့ ဦးေရႊမန္းက ေက်နပ္ဟန္ မတူခဲ့လို႔ ဒီႏွစ္မွာ ထပ္မံၿပီး ဝန္ထမ္းလစာတိုးေပးဖို႔ ဖိအားေပး ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ယခုေတာ့ ဝန္ထမ္းေတြအား မျဖစ္မေန လစာက်ပ္ (၂၀၀၀၀) တုိးေပးရေတာ့မယ္လုိ႔ သိရွိရပါတယ္။ တပ္မေတာ္ အျငိမ္းစား အရာရွိႀကီးတစ္ဦးကေတာ့ အခုလို ဆိုလာပါတယ္။

 ျမတ္ဟိန္း၊ သိန္းစိန္၊ ေရႊမန္း

“ဦးေရႊမန္းရဲ႕မိန္႔ခြန္းထဲမွာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈက လတ္တေလာမွာ ျဖစ္ေကာျဖစ္ပါ့မလား ဆိုျပီး မေသခ်ာတဲ့ သေဘာနဲ႔ သံသယရွိတဲ့ အသံုးအႏႈန္းမ်ိဳး သံုးလိုက္တယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ Image ပံုရိပ္ေကာင္း ထြက္ေပၚလာမႈအေပၚ ဦးေရႊမန္းရဲ႕အတြင္းစိတ္က ယွဥ္ၿပိဳင္လိုတာမ်ိဳး ရွိတာမို႔ သူကလည္း ျပည္သူလူထုအတြက္ တကယ္ပဲ အက်ိဳးေဆာင္ လုပ္ေပးေတာ့မလို အနစ္နာခံျပမလို အမွတ္ယူ ခ်င္တယ္ေလ။ ဒါေပမဲ့ လႊတ္ေတာ္မွာ ဦးေရႊမန္းမိန္႔ခြန္းက အသက္ဝင္မူအားနည္းေနသလို စကားလံုး၊ စကားစုေတြကို စာဖတ္သလို ဖတ္ရူေနတယ္။ ဖတ္ရာမွာလည္း ထစ္ေငါ့ေနတယ္၊ ဆြဲေဆာင္မႈ မရွိဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ဦးသိန္းစိန္ေတာင္ မိန္႔ခြန္းေျပာရင္ ေခ်ာေနတာဘဲ၊ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးရဲ႕ ထန္၊ မာန္ေတြ အျပည့္နဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ျပတ္ျပတ္သားသား လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ေျပာရမယ္ဆိုတာ ဦးေရႊမန္း ေမ့သြားၿပီ ထင္တယ္၊ စက္ရုပ္ႀကီးလို ေျပာေနတယ္၊ လံုးဝ အားမရဘူး”

မၾကာေသးမွီကေလးကမွ အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္း အေျပာင္းအလဲေတြမ်ားၿပီး မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ နယ္စပ္ဝန္ႀကီး ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေဌးဟာလည္း ရခိုင္ကိစၥေၾကာင့္ ဒုတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ တပ္ထဲကို ျပန္သြားရတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တစ္ဦးအျဖစ္ စံခ်ိန္တင္သြားၿပီး သူ႔အစား ကစထမွဴး ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သက္ႏုိင္ဝင္း ဝင္လာပါတယ္။ ခန္႔လိုက္တဲ့ဆက္သြယ္ေရး စာတိုက္ႏွင့္ေၾကးနန္း၀န္ၾကီး ယခင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ (ေလ) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ျမတ္ဟိန္းတစ္ေယာက္ စိတ္ထဲမွာ ခံစားေနရတယ္ လို႔ ေလတပ္နဲ႔ နီးစပ္သူမ်ား အသိုင္းအဝုိင္းမ်ားထံမွ ၾကားသိရပါတယ္။ တပ္မေတာ္မွာေနခဲ့တုန္းက သူနဲ႔အၿပိဳင္ျဖစ္တဲ့ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ (ေရ) ဦးဥာဏ္ထြန္းကေတာ့ ဒုသမၼတျဖစ္သြားၿပီး သူကေတာ့ ဦးဥာဏ္ထြန္းလက္ေအာက္ခံ ဝန္ႀကီးျဖစ္သြား လို႔ စစ္ဖက္နီးစပ္သူမ်ားက ကုိျမတ္ဟိန္း စိတ္ထဲမွာ ေအာင့္သက္သက္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သ႔ူအေနနဲ႔ အမွတ္ေလ်ာ့သြားတာကေတာ့ KIA ကို စစ္ဆင္ေရးလုပ္တဲ့ အေတာအတြင္း MI-24 ရဟတ္ယာဥ္ စက္ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ျဖစ္သြားလို႔ ထိုးဆင္းလိုက္ရသလို KIA စခန္းေတြကို တိုက္ခိုက္ဖို႔ ေလေၾကာင္းအကူ သံုးရာမွာလည္း အေမာင္းသင္ေလယာဥ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ရာမွာ ထိေရာက္မႈ မရွိတာမို႔ နဂိုကတည္းက ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း မေျပာခဲ့လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ အစိုးရရဲ႕ ေလေၾကာင္း ပစ္ကူ သံုးတာကို ႏိုင္ငံတကာက ေထာက္ျပတာပဲ အဖတ္တင္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။

တပ္မေတာ္မွာ ငယ္ရြယ္နုပ်ိဳသူမ်ားကိုသာ ထားရမယ္ဆိုတဲ့ မူအရ အသက္ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ တပ္ခ်ဳပ္ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး မင္းေအာင္လိႈင္ (DSA-19) ထက္ တစ္ႏွစ္ႀကီးေနတဲ့ (DSA-18) က (ေလ) ခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးျမတ္ဟိန္းကို ဖယ္လိုက္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း စစ္ဖက္နီးစပ္သူမ်ားက တင္ျပသြားပါတယ္။

 www.photayokeking.org မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။

K.I.O ႏွင့္ အစိုးရ ေဆြးေႏြးပဲြ ရက္ေရႊ႕

 K.I.O ႏွင့္ အစိုးရ ေဆြးေႏြးပဲြ ရက္ေရႊ႕

5 April, 2013 Friday

M ေနာ္ရွန္

K.I.O ႏွင့္ အစိုးရ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမယ့္ အစီအစဥ္ကို အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္၊ တရုတ္၊ UN ႏွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသား ကိုယ္စာလွယ္မ်ား တက္ေရာက္ေလ့လာမႈ မရွိတဲ့ အတြက္ K.I.O ဘက္မွ ရက္ေရႊ႕လိုက္ေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။

 ဦးေအာင္မင္း၊ K.I.O ဒုစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္

ယင္းေဆြးေႏြးပဲြကို ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ မေနာဝင္း မဂၽြယ္ ခန္းမေဆာင္မွာ ျပဳလုပ္ဖို႔ စီစဥ္ထားခဲ့ေၾကာင္းသိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆြးေႏြးပဲြ ရက္ေရႊ႕လိုက္သည့္ အျပင္ လြန္ခဲ့သည့္ အပါတ္က စၿပီး ျမစ္ႀကီးနားမွာ အင္တာနက္လိုင္း၊ ဖုန္းလိုင္းမ်ား ဆက္သြယ္ဖို႔ အလြန္ခက္ခဲ နည္းသြားေၾကာင္း ေဒသခံ ျပည္သူမ်ားမွ သိရွိရပါတယ္။ "အရင္အပါတ္က စၿပီး က်မတို႔ ဒီျမစ္ႀကီးနားမွာ အင္တာနက္လိုင္းက လံုးဝကို နည္းသြားတယ္၊ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဖြင့္လို႔ကို မရေတာ့ဘူး၊ ဒါေပမယ့္ မေန႔ကေတာ့ က်မတို႔ရံုးမွာ ၁၀ မိနစ္ေလာက္ေတာ့ ရတယ္။" လို႔ ေဒသခံ တစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အစိုးရစစ္တပ္ဘက္မွ K.I.O ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမထဲမ်ားတြင္ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕ျခင္း၊ စစ္ေရးအရ လႈပ္ရွားမႈလုပ္ေနျခင္း၊ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးဆိုၿပီး တပ္မ်ားကို လဲွလွယ္ေနျခင္းမ်ား အခုတေလာ ပိုလုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း K.I.A အရာရွိမ်ားက ေျပာပါတယ္။

 K.I.O  ႏွင့္ အစိုးရ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြ႔ဲတို႔အၾကား ဒီလ အတြင္းမွာေတာ့ ထပ္မံေဆြးေႏြးႏိုင္ရန္ ေမ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။

အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ျပည့္ဖို႔ ၃ လ သာလိုေတာ့တဲ့ ကခ်င္ေကာင္ေလး…

အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ျပည့္ဖို႔ ၃ လ သာလိုေတာ့တဲ့ ကခ်င္ေကာင္ေလး…

ေနာ္ရွန္
20 March, 2013 (Wed) 

အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ျပည့္ဖို႔ သံုးလသာလိုေတာ့တဲ့ ကခ်င္ေကာင္ေလး တစ္ေယာက္ႏွင့္ စကား ေျပာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ “ကၽြန္ေတာ္ မေလးရွားေရာက္တာ ရွစ္လ ျပည့္ဖို႔ ႏွစ္ပါတ္သာ လိုေတာ့တယ္ တဲ့” ေကာင္ေလးကေျပာတာပါ။ အိမ္မွာ မိဘေတြကို ပိုက္ဆံပို႔တာ သံုးသိန္းေလာက္ေတာ့ ရွိၿပီတဲ့။ သူ႔အိမ္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေျမာက္ဘက္မွာ ရွိတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားမွာပါ။

 မေလးရွား တစ္ေနရာ

သူကဆက္ေျပာပါတယ္..ကၽြန္ေတာ္ အဖြားကို ဒီတစ္လ (ႏွစ္လပိုင္း ၂၀၁၃) ပိုက္ဆံ တစ္သိန္းေလာက္ပို႔ခ်င္တယ္တဲ့..။ အဲ့ဒါနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္က သူ႔ကိုေမးလိုက္ပါတယ္..။ မင္းအဖြားက ဘာျဖစ္တာလဲေပါ့..။ ကၽြန္ေတာ္က သူ႔အဖြား တခုခု ျဖစ္ေနတယ္ထင္လို႔ပါ။ ဒါေပမယ့္ သူက ရိုးရိုးေလးပဲ ေျပာပါတယ္.. ကၽြန္ေတာ့္အဖြား ဘာမွ မျဖစ္ပါဘူး..။ ကၽြန္ေတာ္ ပို႔ခ်င္တာပါ..။ အဖြားမဆံုး (မေသ) သြားခင္ သူလုပ္ခ်င္တာေတြလုပ္၊ ဝယ္စားခ်င္တာေတြ ဝယ္စားႏိုင္ေအာင္လုိ႔ပါ..။ အဲ့ဒါက ၁၈ ႏွစ္ ျပည့္ဖို႔ သံုးလ လိုေသးတဲ့ ကခ်င္ေကာင္ေလးရဲ႕ ရင္ထဲက ရိုးစင္းတဲ့ စကားသံေတြပါ။

သူက ဆက္ေျပာပါတယ္.. ကၽြန္ေတာ္ အဂၤလိပ္စာ၊ စကား တတ္ခ်င္လိုက္တာ..။ အဂၤလိပ္စာ၊ စကား မတတ္လို႔လည္း သူမ်ားႏိုင္ငံမွာ မ်က္ႏွာ ငယ္ရတယ္တဲ့… ေက်ာင္းလဲတက္ခ်င္တယ္.... ဒါေပမယ့္ အလုပ္လုပ္စားေနရတယ္၊ အလုပ္မလုပ္ရင္ ဘယ္သူမွ အလကား မေကၽြးဘူးေလး..။ အဲ့ဒါနဲ႔ က်ေနာ္က သူ႔ကိုေမးလိုက္ပါတယ္.. မင္းမွာ အစ္ကိုတို႔ အစ္မတို႔ ဒီမွာ (မေလးရွား) မရွိဘူးလား..? သူက ဘာေျပာတယ္ထင္လဲ… ဟား..ရွိတာေပါ့... ၿပီးေတာ့ သူဆက္ေျပာပါတယ္.. သူတို႔ကိုလည္း အကူအညီအမ်ားႀကီးေတာင္းလို႔ မရပါဘူး..။ 

အဲ့ဒါနဲ႔ က်ေနာ္က ျပန္ေမးလိုက္တယ္.. ဘာျဖစ္လို႔လဲ..? သူကေျပာတယ္.. ဟား..က်ေနာ့္အစ္မက ေယာက်ၤားယူလိုက္ၿပီေလး…။ သူ႔အစ္မကို အားမရ အလိုမက်တဲ့ ေလသံနဲ႔ေျပာတာပါ…။ အဲ့ဒါနဲ႔ က်ေနာ္က သူ႔ကိုေျပာလိုက္တယ္.. မင္းအစ္မရဲ႕ အသက္က ဘယ္ေလာက္ရွိၿပီလဲ? သူက ၂၈ ႏွစ္ပါ..။ အဲ့ဒါနဲ႔ က်ေနာ္က သူ႔ကို ေျပာလိုက္တယ္.. ဟား..မင္းကလည္း.. အသက္ ၂၈ ႏွစ္ဆိုေတာ့ မင္းအစ္မလဲ ေယာက်ၤား ယူမယ့္ အခ်ိန္ေရာက္ၿပီေပါ့.. ဒါေၾကာင့္ သူအိမ္ေထာင္ျပဳတာ အျပစ္မရွိပါဘူး.. ဘာညာေပါ့…။

အဲ့ဒီေကာင္ေလးက က်ေနာ္ လုပ္ေနတဲ့ ဆိုင္မွာ အခ်ိန္ပိုင္း အလုပ္လာဆင္းတာပါ..။ က်ေနာ္သူ႔ကို ေမးပါတယ္.. မင္းဒီမွာ အလုပ္လာဆင္းတာ သံုး ေလး ရက္ရွိၿပီေလး.. အဲ့ဒီပိုက္ဆံေတြေကာ ဘယ္ေရာက္သြားၿပီလဲ… လို႔ က်ေနာ္ ေမးေတာ့.. သူက ဘာေျပာတယ္ထင္လဲ.. ဟား.. အစ္ကို ကလည္း... အဲ့ဒီပိုက္ဆံေတြက က်ေနာ္ေနတဲ့ အခန္းခ ေပးလိုက္ၿပီေလး ၁၈၀ ရင္းဂစ္ ေပးလိုက္ၿပီ...။ အလကားမွ ေနလို႔ မရတာ..။ ေနာက္တစ္လ ၁၆ ရက္ေန႔ က်ရင္ တစ္ခါ ျပန္ေပးရမယ္..။ ေနာက္တစ္လစာေပါ့....။ 

သူေျပာတာလည္း ရွင္းရွင္းေလးပါ..။ သူမ်ားႏိုင္ငံမွာ လာလုပ္စားရတာ မလြယ္လွပါဘူး..။ အဲ့ဒါထက္ပိုဆိုးတာက တစ္ခုရွိေသးတယ္..။ မ်က္ႏွာအရမ္းငယ္ရတယ္… ဘာျဖစ္လို႔လဲ..လို႔ မေမးနဲ႔.. ျမန္မာႏိုင္ငံသား ျဖစ္ေနလို႔ပဲ..။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားဆိုရင္ မေလးရွားႏိုင္ငံသာ မဟုတ္ဘူး.. ဘယ္ႏိုင္ငံမွ အထင္မႀကီးပါဘူး.. အထင္မႀကီးတာ ထားလိုက္အံုး.. အထင္အရမ္းေသးတဲ့ အၾကည့္ေတြနဲ႔ အၾကည့္ခံရတာ အရမ္းခံျပင္းတယ္ကြာ..။ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားဆိုရင္ ဘယ္ႏိုင္ငံသားကမွ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ မဆက္ဆံၾကပါဘူး…။ ၿပီးေတာ့ တခ်ဳိ႕တရုတ္ေတြဆိုရင္ ဘာေျပာတယ္ထင္လဲ..? “ထါးရွီ..ၿမဲန္တဲန္း” တဲ့..။ ဘာလဲ အဲ့ဒါ.. သူတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံသားေလး တဲ့..။ အရမ္း အထင္ေသးတဲ့ အၾကည့္.. ေလသံနဲ႔ ေျပာတာပါ.. အဲ့ဒါက က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ လက္ေတြ႔ခံခဲ့ရတာပါ..။

ဒါနဲ႔ေကာင္ေလးက ဆက္ေျပာတယ္.. သူမ်ားႏိုင္ငံမွာ ေနရတာ မလြယ္ပါဘူး..။ က်ေနာ္ကေမးလိုက္တယ္..။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ..? ဟား… အစ္ကိုကလည္း စဥ္းစားၾကည့္ေလး.. ဘယ္ဘဲ သြားသြား ရဲ ေတြကိုေရာ၊ စစ္သားေတြ ကိုေရာ ေၾကာက္ေနရတယ္…။ ဒါေပမယ့္ ဒီမွာေၾကာက္ရ တာက ေဟာမွာထက္စာရင္ ေကာင္းပါတယ္..။ အဲ့ဒါနဲ႔ က်ေနာ္က ေမးလိုက္တယ္.. ေဟာမွာဆိုတာက ဘာကိုေျပာတာလဲ..ေပါ့… အဲ့ဒါနဲ႔ ေကာင္းေလးက..ေျပာတယ္.. ဟား.. အစ္ကိုကလည္း ေဝးလိုက္တာ.... က်ေနာ္ခံလိုက္ရတယ္.. ေဟာ…မွာ ဆိုတာက က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံေလး..…။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ရဲ ေတြ၊ စစ္သားေတြ၊ အထက္အရာရွိေတြဆိုရင္ ရိုင္းလိုက္တာ..။ ေမးတာ ျမန္းတာလည္း ၿခိမ္းလား.. ေျခာက္လားနဲ႔.. ေငါက္ေတာင္ေငါက္လိုက္ေသး.. အဲ့ဒီမွာ အခ်ဳိး သိပ္မေျပဘူးဆို ရင္ေတာ့ နာဖို႔သာ ျပင္ထားေတာ့.. ေျခေထာက္နဲ႔ ကန္တာတို႔ ရိုက္တာတို႔ အစံုပါကြာ…။ 

သူမ်ားႏိုင္ငံက ရဲေတြ ဆိုရင္ အဲ့လိုမလုပ္ဘူး.. က်ေနာ္တစ္ခါ ႀကံဳဖူးတယ္…..။ အဲ့ဒါနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ အေတြ႔ အႀကံဳကို ေဝမွ်ေလေရာ…။ က်ေနာ္ည အလုပ္က အျပန္လမ္းမွာ ရဲ ႏွစ္ေယာက္ႏွင့္ေတြ႔တယ္… သူတို႔က က်ေနာ့္ကို ရိုရိုေသေသႏွင့္ ရိုးရိုးေလးပဲ ေမးပါတယ္… ဒါနဲ႔ က်ေနာ္လဲ ရိုးရိုးေလးဆိုေတာ့ စိတ္ဝင္စားစြာနဲ႔ ျမန္ျမန္ေမးလိုက္တယ္.. ဘယ္လို ရိုးရိုးေလးလဲ..? လို႔.. ။ အစ္ကိုကလည္း ေျပာျပမွာပါတဲ့.. သူက လူႀကီးစတိုင္လ္နဲ႔ ျပန္ထည့္တယ္..။ အဲ့ဒါနဲ႔ က်ေနာ္လည္း ၿငိမ္ၿငိမ္ေလး နားစြင့္ေနလုိက္တယ္..။ အဲ့ဒီရဲ သားႏွစ္ေယာက္က ေမး တယ္… မင္းမွာ အိုင္စီ ရွိလား..တဲ့…။ မေလးလို ေမးတာပါ.. အာဒါ့အုိင္စီကား..? တဲ့..။ က်ေနာ္လည္း စကားမေျပာပဲ ခဏေလး ၿငိမ္ေနလိုက္တယ္.. အဲ့ဒါနဲ႔ သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္က ျပန္ေမးလိုက္တယ္.. ဟဲ.. ဒီတခါေတာ့ နည္းနည္း အဆင့္ျမင့္တယ္... ဒါနဲ႔ က်ေနာ္က ဟာ.. မင္းကလဲ အဲ့ဒါေမးတာမ်ား အဆင့္ျမင့္ အဆင့္နိမ့္ ရွိေသးလို႔လား..? ေပါ့… သူက.. ရွိတာေပါ့….. ဒီတခါေမးတာ မေလး လို မဟုတ္ေတာ့ဘူး..ကြ…။ ဒါနဲ႔ က်ေနာ္ က စိတ္မရွည္စြာျဖင့္ .. မေလး လိုမဟုတ္ရင္ ဗမာလို ေမးလိုက္တာေပါ့.. မင္းကို ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားမွန္း သိလို႔… လို႔ ေျပာလိုက္ေတာ့.. ေကာင္ေလးက .. ဟာ..အစ္ကိုကလည္း.. ဗမာလို မဟုတ္ပါဘူး.... ဒါဆိုရင္ ဘယ္လို ေမးတာလဲ..? သူတို႔က က်ေနာ့္ကို ေမးလိုက္တယ္… ဒူးယူဟဲပ္အိုင္စီ..တဲ့.. Do you have IC?  အဲ့ဒါနဲ႔ က်ေနာ္က ရည္ၿပီး ေျပာလိုက္တယ္.. မင္းဟာလည္း တမ်ဴိးပါလား..။ ေကာင္ေလးက ဆက္ေျပာတယ္… အဲ့ဒီလို သူတို႔ က်ေနာ့္ကို အဂၤလိပ္လို Do you have IC? လို႔ ေမးၿပီး တာနဲ႔ က်ေနာ္လည္း အဂၤလိပ္စကားက ေခတဲ့ ေကာင္မွ မဟုတ္တာ.. အဂၤလိပ္စကားကို ေတာ္ေတာ္ေလ့လာ ထားတာ… က်ေတာ္လည္း သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္ကို အဂၤလိပ္လို အျပတ္ ျပန္ေျပာလိုက္တာေပါ့.... ဒါနဲ႔ က်ေနာ္က စိတ္ဝင္စားစြာနဲ႔… ဒီေကာင္ဘယ္လိုမ်ား မုတ္လိုက္သလဲ..ေပါ့.. မင္းက ဘယ္လိုအျပတ္ ျပန္ေျပာလိုက္တာလဲ..လို႔ ေမးေတာ့.. ဟား.. အစ္ကိုကလည္း လြယ္လြယ္ေလးပါ..… က်ေနာ္ တခြန္းပဲ ေျပာခ်လိုက္တယ္… ႏိုး… No.. လို႔ အက်ယ္ႀကီး ေျပာလိုက္ေတာ့ သူတို႔ ၿငိမ္က်သြားတယ္..။ ဒါနဲ႔ က်ေနာ္က မေအာင့္ႏိုင္ေတာ့လို႔ ရယ္ခ်လိုက္ေတာ့တာေပါ့…ဟား…ဟား..ဟား…. ေကာင္ေလးက ဆက္ေျပာတယ္.. က်ေနာ္အဲ့လို ႏိုး .. လို႔ ေျပာလိုက္ေတာ့ သူတို႔က က်ေနာ့္ကိုယ္ကို နည္းနည္း လိုက္စစ္ေဆးတယ္.. ၿပီးေတာ့ က်ေနာ့္မွာ ဘာမွ မေတြ႔ေတာ့ ဒီတိုင္းပဲ ျပန္လြတ္လိုက္တယ္…။ သူတို႔က ေျပာလိုက္ေသးတယ္.. ဂြတ္ထ္ႏိုက္ တဲ့… Good night.. ေပါ့..။ က်ေနာ္ေတြ႔ႀကံဳခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ အျဖစ္အပ်က္က အဲ့ဒါပါပဲ…။

အဲ့ဒီေကာင္ေလး ေျပာတဲ့ ရင္ထဲက စကားေတြဟာ အျပစ္ကင္းစင္ၿပီး ရိုးရွင္းလွပါတယ္…။ အဲ့ဒီေကာင္ေလး ေရွ႕ဆက္ၿပီး ဘာေတြျဖစ္မလဲလို႔ စိတ္ဝင္စားမိတာေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ ေလး..။ 

  

စားဖတ္ပရိတ္သတ္ေတြကို အစဥ္ရိုေသေလးစားလ်က္…

Naw Shan

မုသားမပါတဲ့ အေျဖလိုခ်င္တယ္ - အပိုင္း (၁)

17 Sep, 2012 (Monday)

ေဆာင္းပါရွင္ - W.P Moses

စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္၊ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္လို႔ ေျပာေနၾကတယ္၊ တကယ္ေကာ အဲ့ဒီလိုမ်ဳိး ျဖစ္ေနလို႔လား? ျပည္ေထာင္စု ဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရကို က်ေနာ္တို႔ တကယ္ေကာ သေဘာေပါက္ပါသလား? ၿပီးေတာ့ တန္းတူ အခြင့္အေရးလို႔ ေျပာတယ္၊ ဘယ္လူမ်ဳိး၊ ဘယ္တိုင္းရင္းသားေတြက တန္းတူ အခြင့္ အေရး ရဖူးလို႔လဲ၊ တကယ္ေတာ့ကြာ က်ေနာ္သိတဲ့ တန္းတူ အခြင့္အေရးဆိုတာ ရိုးရိုးရွင္းရွင္းေလးပါ။ မင္းငိုရင္ က်ေနာ္လည္း ငိုမယ္၊ မင္းေပ်ာ္ရင္ က်ေနာ္လည္း အတူတူ ေပ်ာ္မယ္၊ မင္းအခက္အခဲေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ေနရင္ ငါကူညီမယ္၊ ငါေတြ႔ႀကံဳေနရင္ မင္းက ကူညီမယ္ ဒီလိုပါပဲ။

အခုၾကေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး၊ ရွင္းရွင္း ပဲေျပာမယ္၊ စစ္တပ္ထဲမွာပဲၾကည့္ တိုင္းရင္းသားေတြဆိုရင္ ရာထူး မတိုး၊ မတက္ေတာ့ဘူး၊ ၿပီးေတာ့ ခရစ္ယာန္ ဆိုရင္ ရာထူးမတက္ေတာ့ဘူး၊ ဒါေတြလား ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဓါတ္၊ တန္းတူအခြင့္အေရး ဆိုတာ၊ တိုင္းရင္းသား တိုင္းရင္းသား လို႔ေျပာရင္ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း စသည္တို႔ကိုပဲ တန္း ျမင္ၾကတယ္၊ ဗမာေကာ တိုင္းရင္းသား မဟုတ္ဘူးလား၊ ၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့ ပေလာင္၊ ပအို႔၀္ စသည္ စသည္ တို႔ေကာ တိုင္းရင္းသားေတြ မဟုတ္ဘူးလား။

တကယ္လို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသာ အသက္ရွင္ ရွိေနအံုးမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္ ေမးခ်င္ ပါတယ္။ သူကေကာ တိုင္းရင္းသားေတြကို တကယ္စစ္မွန္တဲ့ တန္းတူအခြင့္ အေရး ေပးခ်င္သလား? အခု လက္ရွိ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုလည္း ေမးခ်င္ပါတယ္၊ အခု တကယ္ သူမရဲ႕ စိတ္ရင္းထဲမွာေကာ တိုင္းရင္းသားေတြကို တန္းတူအခြင့္အေရး ဆိုတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ အရာကို ေပးခ်င္သလား? ရေစခ်င္သလား? ဒီေမးခြန္းဟာ ရိုးရိုးေလးေပမယ့္ တကယ္ မုသားမပါပဲ ေျဖမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ခက္ခဲတဲ့ ေမးခြန္း တခု ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။

ရိုးသားပါ၊ ျဖဴစင္ပါလို႔ သြန္သင္ၾကတယ္။ ဒီစကားလံုးေတြဟာ ရိုးရွင္းပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ တကယ့္ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ (စား) ႀကီးေတြက လိုက္နာက်င့္သံုးပါသလား? ဘယ္လိုက္နာက်င့္သံုးမွာလဲ..၊ ျပည္သူေတြကို လိမ္တယ္၊ ညာတယ္၊ တကယ္ရိုးသားျဖဴစင္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြကို မည္းသိုးေနတဲ့ မုသားႀကီးေတြကို သံုးၿပီး လွည့္စားတယ္၊ လိမ္ညာခဲ့တယ္ အခုထိပါပဲ။ အဲ့ဒါေတြေၾကာင့္ အခု ဘယ္လူမ်ဴိးစု၊ ဘယ္တိုင္းရင္းသားမွ သူတို႔ (စစ္အစိုးရ) ကို အယံုႀကီးယံုေတာ့မွာလဲ..? ဒါဟာ ကိုယ္စိုက္တဲ့ အတိုင္း ကိုယ္ ျပန္ရိပ္ရတာပဲ။

စဥ္းစားၾကည့္လိုက္ရင္ ရိုးရိုးရွင္းရွင္းေလးပါ..၊ လူ႔ေလာကႀကီးထဲမွာ ေနတဲ့ ခဏသာ အတြင္းမွာ အရိုးသားဆံုး မဟုတ္ရင္ေတာင္မွ မွန္ကန္စြာ ေနထိုင္မယ္၊ အခ်င္းခ်င္း မကူညီရင္ေတာင္မွ ဒုကၵခ မေပးဘူး ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ ေပ်ာ္စရာ ေကာင္းမလဲ။ ေလာဘအိုးႀကီး စစ္အာဏာရွင္ အစိုးရေတြေၾကာင့္ ျပည္သူလူထု ဆင္းရဲ ဒုကၵခေတြနဲ႔ ေတြ႔ႀကံဳေနရတာ ရင္ေမာတယ္။ အဲ့ဒီေလာက္လည္း ေလာဘႀကီးစရာ မလိုပါဘူး၊ ကိုယ္ေသသြားရင္ ဘာမွ ယူသြားလို႔ ရမွာမဟုတ္ဘူး။ ဒီ သင္ခန္းစာ၊ စံနမူနာကို ဦးေပၚဦးလည္း ျပခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ စစ္အာဏာရိုးေတြရဲ႕၊ အခ်ိန္ေတြ မေႏွာင္းေသးပါဘူး။ ငရဲမွာေတာင္ ေဟာ အ၀ီစိေအာက္ထိ ေရာက္မယ့္ေကာင္ေတြလို႔ ျမင္ေနမိပါတယ္။

ကခ်င္ (၀န္ေပါင္) သမိုင္း သံုးသပ္ခ်က္မ်ား

 15 Sep, 2012 (Sat)
W.P Moses

လိုင္ဇာ - ကခ်င္ျပည္မွ သမုိင္းပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ဘာသာေဗဒပညာရွင္မ်ားအနက္ ႏွစ္ျခင္းသိကၡာေတာ္ရဆရာေတာ္ ဦးဂ်ာဂြန္းသည္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုမ်ား ႀကီးႀကီးမားမားျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ၁၉၆၀-၁၉၇၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။ ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုမ်ားတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ တစ္ခ်ိန္က ျမန္မာသင္ရိုးညႊန္းတမ္းအားျဖင့္သာ ကမၻာ့အျမင္ကို ကန္႔သတ္နားလည္ခဲ့ၾကေသာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕၏ အမႈထမ္းမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းသင္ၾကားေပးျခင္းျဖင့္ ၎တို႔၏ အျမင္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေစရန္ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳလ်က္ ရွိသည္။ ဇြန္လ၌ ဧရာ၀တီသတင္းဌာနက ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းစဥ္ ေကအိုင္အိုႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရအၾကား ျဖစ္ပြားေနေသာ လတ္တေလာပဋိပကၡ၏ ေနာက္ခံသမိုင္းေၾကာင္း ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညွိႏိႈင္းျခင္းတြင္ ပဓါနက်သည့္ အတားအဆီးမ်ားအေၾကာင္းကို ကခ်င္အမ်ဳိးသားတစ္ဦး၏အျမင္ျဖင့္ ေဆြးေႏြးထားပါသည္။

ေမး။ ။ ကိုလိုနီမတိုင္ခင္ေခတ္က စၾကရေအာင္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြနဲ႔ မႏၲေလးက ဗမာဘုရင္ေတြရဲ႕ အၾကားဆက္ဆံေရးက ဘယ္လိုရွိခဲ့သလဲ။

ေျဖ။ ။ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြဟာ ဗမာျပည္နဲ႔ တရုတ္ျပည္ၾကားမွာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ အင္အားႀကီးတိုင္းျပည္ႏွစ္ခု ၾကားေနျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဗမာဘုရင္ေတြ တရုတ္ျပည္ကို သြားေရာက္တိုင္းမွာ ကခ်င္အႀကီးအကဲေတြနဲ႔ ညွိႏိႈင္းရေလ့ရွိတယ္။ သမိုင္းမွတ္တမ္းမရွိခင္အခ်ိန္ကတည္းက က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီၾကားေနနယ္ေျမမွာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ကခ်င္ေတြဟာ ဒီနယ္စပ္ေဒသကို ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ၾကတယ္။
ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြဟာ ဗမာဘုရင္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ရွိတစ္လွည့္၊ မရွိတစ္လွည့္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ တခါတရံ ဗမာဘုရင္ေတြက မိုးေကာင္း၊ ဗန္းေမာ္တို႔ကို သိမ္းပိုက္ခဲ့ဖူးတယ္။ ေအာက္ပိုင္းေဒသေတြေလာက္ပါပဲ။ အရင္တုန္းကေတာ့ ကခ်င္ေတြဟာ ေၾကးစားစစ္သားေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ကခ်င္ေတြရဲ႕ အားသာခ်က္က ဒီေတာင္တန္းေဒသ၊ ဒီရာသီဥတုေတြနဲ႔ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ ေနထိုင္တတ္တယ္။ ဗမာတပ္မွာ
လက္နက္ေကာင္းေတြရွိေပမယ့္ သဘာ၀အတားအဆီးေတြကို သူတို႔ မေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ့ၾကဘူး။ စစ္ျဖစ္တုိင္းမွာ ကခ်င္ေတြနဲ႔ မိတ္ဖြဲ႕တဲ့သူက ႏိုင္စၿမဲပဲ။

ေမး။ ။ ဗမာလူမ်ဳိးအမ်ားစုက သူတို႔ကိုယ္ သူတို႔ ေတာင္ေပၚသားလို႔ ေခၚၾကတဲ့ ကခ်င္၊ ကရင္တို႔လို တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြထက္ သာတယ္လို႔ ထင္ၾကတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္တယ္လို႔ ထင္သလဲ။

ေျဖ။ ။ ဗမာလူမ်ဳိးေတြဟာ သူတို႔မွာ ဘုရင္ရွိခဲ့ဖူးတယ္ဆိုၿပီး အင္မတန္ ၀ံ့ၾကြားၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ကခ်င္ေတြက်ေတာ့ ဗမာ၊ တရုတ္ ဘယ္သူ႕လက္ေအာက္မွ မက်ေရာက္ခဲ့ဖူးတဲ့အတြက္ အင္မတန္ စိတ္ဓါတ္ခိုင္မာၾကတယ္။ ကခ်င္ေတြကို ၿဗိတိသွ်ေတြ ပထမဆံုးေအာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ကခ်င္ေတြက အၿမဲလိုလို စစ္တိုက္ေနၾကေလ့ရွိတယ္။ တခါတရံ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း တိုက္ၾကတယ္။ တခါတေလေတာ့ တျခားရန္သူေတြနဲ႔ တုိက္ၾကတယ္။ ရွမ္းလူမ်ဳိးေတြက အရင္ တိုးတက္ခဲ့ၾကၿပီး ကခ်င္ေတြက ရွမ္းေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈကို လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကတယ္။ လယ္စိုက္ပ်ဳိးျခင္းကို ရွမ္းလူမ်ဳိးေတြဆီက သင္ယူခဲ့တယ္။ ဗမာဘုရင္ေတြက ကခ်င္ေတြကို အရိုင္းအစိုင္းေတြလုိ႔ပဲ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ ကခ်င္ေတြကို ထိမ္းခ်ဳပ္ဖို႔ စိတ္မကူးခဲ့ၾကဘူး။ သူတို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ကို လံုး၀ လ်စ္လ်ဴ႐ႈခဲ့ၾကတယ္။

ေမး။ ။ ကိုလိုနီေခတ္ကို ဆက္သြားၾကတာေပါ့။ ၿဗိတိသွ်ေတြက ဗမာျပည္နဲ႔ ကခ်င္ေတြကို ဘယ္လို ေျပာင္းလဲေစခဲ့သလဲ။

ေျဖ။ ။ ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္က ဗမာျပည္နဲ႔ ဗမာဘုရင့္တိုင္းျပည္က တျခားစီပါ။ ဗမာဘုရင္ေတြရဲ႕ နယ္ပယ္က အကန္႔အသတ္နဲ႔ပဲ ရွိတာပါ။ ကခ်င္ျပည္၊ ၀ျပည္၊ ကရင္နီျပည္၊ တျခားျပည္ေတြ တစ္ျပည္လံုးကို ဗမာဘုရင္ေတြ မထိမ္းခ်ဳပ္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ဗမာျပည္မေဒသေလာက္ပဲ သူတို႔အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကတာပါ။ အိႏၵိယေဒသ (Indian sub-continent) ကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ ၿဗိတိသွ်ေတြက ဒီနယ္ေျမေဒသေတြအားလံုးကို သိမ္းပိုက္ခဲ့တယ္။ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္ ၿဗိတိသွ်က်ဴးေက်ာ္မႈကို တြန္းလွန္ခဲ့တုန္းက ဘယ္ဗမာစစ္သူႀကီးကမွ မပါ၀င္ခဲ့ဘူး။ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ေတြပဲ နယ္ခ်ဲ႕ေတြကို တြန္းလွန္ခဲ့တယ္။ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္မွာ သီေပါဘုရင္လက္က ဗမာ့ထီးနန္းကို သိမ္းပိုက္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ကခ်င္ျပည္ကိုလည္း အလိုအေလ်ာက္ေအာင္ႏိုင္ၿပီလို႔ ၿဗိတိသွ်ေတြ ထင္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေတြေရာက္လာတာနဲ႔ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေတာ္လွန္ေတာ့တာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကခ်င္ဟာ ဗမာဘုရင္ေတြရဲ႕ လက္ေအာက္ခံမဟုတ္ဘူးဆိုတာ ၿဗိတိသွ်ေတြ သေဘာေပါက္သြားခဲ့ၾကတယ္။
ဒီကေန႔ ျပည္ေထာင္စုမွာ က်ေနာ္တို႔က မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ပူးေပါင္းပါ၀င္ခဲ့တာပါ။ ရွမ္း၊ ကခ်င္နဲ႔ တျခားတိုင္းရင္းသားေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္ သမိုင္း၊ ကိုယ္ပိုင္ နယ္ေျမေဒသ၊ ကိုယ္ပိုင္ ဘာသာစကားေတြ ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး မတိုင္ခင္ကတည္းက ရွိခဲ့တယ္။ ၿဗတိသွ်အစိုးရက တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြ အားလံုးကို ေပါင္းစည္းၿပီး ၿဗိတိသွ်ဗမာျပည္ကို တည္ေထာင္ခဲ့တာပါ။

ေမး။ ။ ဒုတိယကမၻာစစ္မွာ ကခ်င္ေတြ ၿဗိတိသွ်ဘက္က ပါ၀င္တိုက္ခုိက္ခဲ့တယ္။ ဗမာေတြကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ ဂ်ပန္ေတြနဲ႔ပဲ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ၾကာ ကုန္လြန္ခဲ့တယ္။ ဒီအခ်က္က ကခ်င္-ဗမာဆက္ဆံေရးကို ဘယ္လို အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ေစခဲ့သလဲ။

ေျဖ။ ။ ကခ်င္နဲ႔ ခ်င္းေတြက မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစုကို ေထာက္ခံတဲ့သူေတြဆိုေတာ့ ဂ်ပန္ေခတ္မွာ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္) ေအာင္ဆန္းနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္(ဘီအိုင္ေအ) ေရာက္လာခ်ိန္မွာ ကခ်င္ေတြ အေျမာက္အမ်ားကို နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစေတြဆိုၿပီး သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ့္ဆီမွာ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ မွွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြ
အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဂ်ပန္ေသနတ္ေတြကို ေနရာတိုင္းမွာ သံုးခဲ့တယ္။ ၁၉၄၄ မတိုင္ခင္အထိ ဘီအိုင္ေအတပ္ေတြ ရြာေတြထဲ ၀င္ေရာက္ၿပီး ကခ်င္ျပည္သူေတြကို ဒုကၡမ်ဳိးစံုေပးခဲ့တယ္။
ဘီအိုင္ေအက ဗမာျပည္ကို ဂ်ပန္လက္ေအာက္ကေန လြတ္လပ္ေရး ရယူေပးခဲ့တယ္ဆိုတာ တကယ့္ဟာသပဲ။ မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစု၊ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြ၊ ေျမာက္ပိုင္းကခ်င္ရိန္းဂ်ားတပ္သားေတြ တျခားေတာင္ေပၚသားလူမ်ဳိးစုေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ဂ်ပန္ကို ႏွင္ထုတ္ခဲ့တာပါ။ ေအာင္ႏိုင္မႈ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္နဲ႔ ကခ်င္ရိန္းဂ်ားေတြ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၄-၂၆ ရက္ေန႔အတြင္း ဗန္းေမာ္မွာ ပနမ္မေနာပြဲ(Panam Manau)ကို က်င္းပခဲ့တယ္။ ေနာက္တစ္ရက္ မတ္လ(၂၇)က်မွ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္)ေအာင္ဆန္းက ရန္ကုန္မွာ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးကို စတင္ခဲ့တာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဗမာေတြ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးမွာ ပါ၀င္ခဲ့တာ ႏွစ္လ၊ သံုးလပါပဲ။
ဂ်ပန္ကို ေအာင္ႏိုင္လိုက္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးေျပာဆိုေဆြးေႏြးရာမွာ ကခ်င္က အဓိကျဖစ္လာတာပါ။ ႏိုင္ငံေရးခ်ိန္ခြင္လွ်ာမွာ က်ေနာ္တို႔က အသာစီးျဖစ္ခဲ့တာကိုး။ အဲဒါကေတာ့ အေျပာင္းအလဲကာလေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဗမာစစ္သားတစ္ေယာက္မွ မရွိပါဘူး။ ကခ်င္တပ္ေတြပဲ ရွိတာပါ။ စစ္ေအာင္ႏိုင္တဲ့ အထိမ္းအမွတ္မေနာပြဲမွာ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္)ေအာင္ဆန္းနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရးသမားေတြကို ဖိတ္ၾကားခဲ့တယ္။ သူတို႔ တက္လာၿပီး က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ေတြ႕ဆံုတယ္။ ၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္ေရး အတူတကြ ပူးေပါင္းရယူဖို႔ သေဘာတူခဲ့ၾကတယ္။

ေမး။ ။ ၁၉၄၇ မွာ ကခ်င္ေတြ အျခားသူေတြနဲ႔ အတူ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တယ္။ ဦႏုရဲ႕ အရပ္သားအစိုးရက ဒီစာခ်ဳပ္ကို ေလးစားလိုက္နာခဲ့လား။

ေျဖ။ ။ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္) ေအာင္ဆန္း ေသသြားၿပီးတဲ့ေနာက္၊ ဦးႏုက ပင္လံုစိတ္ဓါတ္ကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔အတြက္ အဓိကက်႐ံႈးမႈက ႏု-အက္တလီစာခ်ဳပ္ပဲ။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္အရ က်ေနာ္တို႔ တန္းတူအခြင့္အေရးရတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြက အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ပါးရည္နပ္ရည္ မရွိခဲ့ၾကဘူး။ ႏု-အက္တလီစာခ်ဳပ္က အင္မတန္အေရးႀကီးတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကာကြယ္ေရး၊ ဘ႑ာေရးအပါအ၀င္ အာဏာအရပ္ရပ္ကို ဦးႏုရဲ႕ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့တာကိုး။ ၁၉၄၈ အေျခခံဥပေဒအရ ဖဆပလ ကဲ့သို႔ေသာ အင္အားႀကီးပါတီကပဲ ပါလီမန္တစ္ခုလံုးကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့အျပင္ ႏု-အက္တလီစာခ်ဳပ္အရ ဥစၥာဓနေတြနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာအားလံုးကို ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ရန္ကုန္အစိုးရကို လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့တယ္။

ေမး။ ။ ေကအိုင္အိုကို ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွာ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဘာျဖစ္ခဲ့လဲ။ ဘာလို႔ ဒီအဖြဲ႕အစည္းကို တည္ေထာင္ခဲ့တာလဲ။

ေျဖ။ ။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္မွာ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္ေတြ အကန္႔အသတ္နဲ႔ပဲ ရွိခဲ့တယ္။ ဗမာအစိုးရက ၁၉၄၈ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ပါလီမန္မွာ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားအမတ္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ ပထမဆံုး အခ်က္က ကခ်င္ရြာေတြကို တရုတ္ႏိုင္ငံကို လႊဲေျပာင္းေပးလိုက္တဲ့ ကိစၥ။ ကခ်င္ျပည္သူေတြ၊ အထူးအျဖင့္ ကခ်င္ေက်ာင္းသားေတြ ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေၾကာင့္၊ ကိုယ္စားလွယ္နည္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔မွာ အားမရွိခဲ့ဘူး။ ဒုတိယျပႆနာက ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ။ အေျခခံဥပေဒမွာ က်ေနာ္တို႔က ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ဘာသာေရးကိုခြဲျခားထား(Separation of the Church and the State)ေစခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဦးႏုက ႏိုင္ငံေရးကိစၥမွာ ဗုဒၵဘာသာကိုု အသံုးခ်လာတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ မမုန္းပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးမွာ ဗုဒၶဘာသာကို ဆြဲထည့္လာတာကိုေတာ့ မႀကိဳက္ဘူး။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာပါတဲ့ ကတိက၀တ္က မွ်တမႈန႔ဲ အေျခခံ အခြင့္အေရး - လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားမ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ တန္းတူအခြင့္အေရးရရွိေရး၊ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ ဘာသာေရးလြတ္လပ္မႈ နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ။ ဒါေတြက ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာ ပါ၀င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ။ ဒါေပမယ့္ ဦးႏုက ၁၉၄၈ အေျခခံဥပေဒကို သံုးၿပီး ဥပေဒကို လက္တစ္လံုးျခားလုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာနဲ႔ အာဏာခြဲေ၀မႈဆိုတဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ ပါလီမန္ဟာ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။
အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၅)ရက္ေန႔မွာ စတင္ခဲ့တာပါ။ ဒီကေန႔အထိလည္း က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးကိုပဲ ဦးစားေပးေဆြးေႏြးခ်င္တာပါ။ အပစ္ရပ္ဖို႔ မလိုဘူး။ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းေတြ မလိုဘူး။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကစတဲ့ ျပႆနာေတြအားလံုးရဲ႕ အရင္းအျမစ္က ႏိုင္ငံေရးျပႆနာျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ႏိုင္ငံေရးကိစၥေတြကိုပဲ စတင္ေဆြးေႏြးသြားရမွာပါ။

ေမး။ ။ ေကအိုင္အိုကို စတင္ဖြဲ႕စည္းတုန္းက ကခ်င္ေတြက လံုး၀လြတ္လပ္ေရးကို လိုခ်င္ခဲ့တာပါ။ ၁၉၇၀ ေနာက္ပိုင္းက်မွ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို ေျပာင္းလဲေတာင္းဆိုလာတယ္။ ဘာလို႔ သူတို႔ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ကို လံုး၀လြတ္လပ္ေရးကေန ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို ေျပာင္းသြားရတာလဲ။

ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အေျခခံရည္မွန္းခ်က္ကို ရႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ သိျမင္လာလို႔ပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေျခအေနကိုလိုက္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို ေတာင္းဆိုရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ႏွလံုးသားထဲမွာ အျမစ္စြဲေနတဲ့ လံုး၀လြတ္လပ္ေရးဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အေျခအေနအရ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ ညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးရယူဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္ဟာ ကုန္းတြင္းပိတ္ျဖစ္တယ္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြေၾကာင့္၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စစ္ေရးအင္အား၊ ေခါင္းေဆာင္မႈ စတာေတြေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ရပ္တည္ရွင္သန္ခြင့္အတြက္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔လိုပါတယ္။
တခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ဆိုရွယ္လစ္အစိုးရေတြ စည္းလံုးညီညြတ္ေတာ့မလို ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ၊ ယူဂိုဆလားဗီယားနဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ ညီညြတ္ၾကေတာ့မလို ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေနရာေဒသတုိင္းမွာ အားလံုးက ေပါင္းစည္းညီညြတ္လာၾကေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း ေျပာင္းလဲဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ အျခားတိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြျဖစ္တဲ့ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ရခိုင္ေတြနဲ႔ မဟာမိတ္ဖြဲ႕ခဲ့တယ္။ သူတို႔နဲ႔ ေပါင္းစည္းျခင္းအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္ကို ပိုၿပီး ခိုင္မာေစခ်င္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေနာက္ဆံုး အဆံုးအစြန္ရည္မွန္းခ်က္ကေတာ့ လံုး၀လြတ္လပ္ေရး ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေမး။ ။ အရင္ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ ထက္စာရင္ လက္ရွိ (ဦး)သိန္းစိန္လက္ထက္မွာ ကခ်င္နဲ႔ ဗမာ အၾကား ပိုမိုအဆင္ေျပလာႏိုင္မယ္လို႔ ထင္ပါသလား။ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးဆိုတဲ့ အေနအထားမွာေပါ့။

ေျဖ။ ။ သိပ္မၾကာေတာ့တဲ့ အခ်ိန္မွာ (ဦး)သိန္းစိန္ရဲ႕ အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္းမွာ အကြဲအၿပဲေတြ ျဖစ္ေတာ့မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ (ဦး)သိန္းစိန္လည္း တစ္ေန႔ေန႔မွာေတာ့ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုအေရးကုိ နားလည္လာမွာပါ။ (ေဒၚေအာင္ဆန္း)စုၾကည္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အေျခအေနကို သေဘာေပါက္ပါတယ္။ (ဦး)သိန္းစိန္လည္း နားလည္ေကာင္း နားလည္ႏိုင္ေပမယ့္ မတူညီတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသေဘာေတြေၾကာင့္ ခက္ခဲတဲ့အေျခအေနတစ္ခု ျဖစ္ေနတာပါ။ ဒီမိုကေရစီကေတာ့ ဒီမိုကေရစီပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဗမာပဲ ခ်ဳပ္ကိုင္္လႊမ္းမိုးမယ့္ စနစ္ပါ။ ဒါက သူတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းပါ။ သူတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းကို မျပင္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ အခ်င္းခ်င္း ျပန္လည္သင့္ျမတ္ဖို႔ ခက္ခဲလိမ့္မယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပင္ပမွာေနထိုင္တဲ့သူေတြေတာ့ နားလည္သေဘာေပါက္ၾကမွာပါ။

ဗမာေတြ သူတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းကို ျပဳျပင္ခဲ့ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပန္သင့္ျမတ္ၾကမွာပါ။ (ေဒၚေအာင္ဆန္း)စုၾကည္ရဲ႕ အေနအထားက ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးလုပ္ဖို႔အတြက္ ေကာင္းလာမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ ဗမာေတြကို မလႊမ္းမိုးခ်င္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သမိုင္း၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈ၊ တခ်ိန္တုန္းက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ တိုင္းျပည္ကိုပဲ ကာကြယ္ခ်င္တာပါ။

ေမး။ ။ ဗမာေတြနဲ႔ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ဖို႔ ဘယ္အရာက အဓိက အတားအဆီးျဖစ္ေနတယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ အဓိက အတားအဆီးကေတာ့ စစ္တပ္ပါ။ စစ္ဘက္ အာဏာပိုင္ေတြပါ။ ဒီစစ္တပ္က ဗမာဘုရင္ေတြကို အစားထိုးထားျခင္းပါ။ စစ္တပ္ရဲ႕ သေဘာထားက ဗမာဘုရင္ေတြအစား ရပ္တည္ဖို႔ပဲ။ ဗမာဘုရင္ေတြက က်ေနာ္တို႔ကို အရိုင္းအစိုင္းလို႔ပဲ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကုိ လူလို႔ ေတြးမွတ္ခဲ့ၾကတာ မဟုတ္ဘူး။ [ဧရာ၀တီသတင္းဌာန၏ အင္တာဗ်ဴးကဏၭတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ Carlos Sardiña Galache ၏ Reflections on Kachin History ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။]

မူရင္းအင္တာဗ်ဴးကို http://www.irrawaddy.org/archives/10264 တြင္ ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါသည္။

သူပုန္လုိ႔ အမည္သမုတ္ျခင္းခံ ရေသာ KIA စစ္သား မ်ားနဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ ကုိကာကြယ္ေနပါတယ္ ဆုိတဲ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သားမ်ား၏ ကြာျခားပုံ

 15 Sep, 2012 (Sat)

 ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖါးကန္႔ ေက်ာက္စိမ္းေမာ္ တေနရာ

Yin Min Thaung ဖားကန္႔ AHRN ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ MSF ၀န္ထမ္းမ်ား ယေန႔ နံနက္ပိုင္း (၁၁) နာရီခန္႔တြင္ ကားမ်ားျဖင့္ ျမစ္ၾကီးနားသို႕ evacuate လုပ္ပါမည္။ အားလံုးေဘးကင္းပါေစလုိ႔ ဆုေတာင္းေပးၾကပါ။ ကၽြန္ေတာ္ လြန္ခဲ့သာ တစ္ပတ္ကမွ ဖားကန္႔က ျပန္လာတာပါ။ လမ္းတေလွ်ာက္မွာ KIA ေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။

KIA ေတြက စစ္ေဆးတာ ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်းပါပဲ . .ေအးေအးေဆးေဆးပဲ ေမးျမန္းပါတယ္။ ဘယ္သူလဲ၊ ဘယ္သြားမွာလဲ၊ ေက်ာက္သယ္လာသလား၊ ကားေရွ႕ဖံုးကို ဖြင့္လို႔ ေက်ာက္ ခိုးျပီးသယ္လာရင္ ေက်ာက္ကို သိမ္းပါတယ္။ လမ္းတေလွ်ာက္မွာ KIA စစ္သားေတြကို ခရီးသည္ေတြက ေရသန္႕ဗူးေတြ၊ မုန္႔တြေတာင္ ေပးၾကပါတယ္။

အဲ . . . ကာမိုင္းအလြန္ ေဆာင္းခါလည္းေက်ာ္ေရာ ကိုေရႊျမန္မာစစ္သားေတြနဲ႔ စေတြ႔ပါျပီ။ ဆရာ၀န္အဖြဲ႔ပါ၊ သူနာျပဳေတြလည္းပါ ပါတယ္ . . . က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ပါ . . . ကဒ္ျပားျပလည္းမရ . . . ခရီးေဆာင္အိတ္ေတြ ဆူးခၽြန္နဲ႔ ထိုးလိုထိုး . . . အဲ့လိုရွာေနလို႔ ရွာတဲ့သူက ဘယ္အဆင္႔လဲဆိုေတာ့ ယူနီေဖာင္းေတာင္ အျပည့္အစံု မ၀တ္ထားဘူး၊ ေသနပ္နဲ႔ ရိုက္မလိုလို၊ ထိုးမလိုလိုနဲ႔ ခရီးသည္ေတြကို၊ ဘာေကာင္မွန္းလဲမသိ၊ ဘာရွာမွန္းလဲမသိ။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၀န္ထမ္းေတြ ကိုေရႊျမန္မာစစ္သားေတြနဲ႔ အေတြ႔နည္းပါေစဗ်ာ .

Tsaw Ra

Yup Tung Ning Hkaw Jan

5 Sep, 2012 (Wed)

Yup Tung Ning Hkaw Jan

- Karai chye ju lak san hte sha,
  Pra hkrat wa ai Wunpawng sha;
- Ning sin kata e nga pra,
  Aten shaning law la hkra;
- Yup tung ning hkaw Jan htoi tu,
  Wunpawng sha ni kung hpan lu;
- Hkawm sa hkrun lam yak hkak tim,
  Yaw shada pan dung du hkra zin lum;
- Lam shut Baw ni hpe shadum,
  Wunpawng Ram ma yawng myit hkrum;
- Du na shawng lam hpe sum ru,
  Ngang grin ra sai daw dan lam lu;
- Ap nawng mat sai asak matu,
  Na kraw salum na hkum malap nu;
- June praw 9 du shagu,
  Teng man lam hpe shangang ru;
- Rap ra tara hpe shachyaw,
  Sak hkrung Karai hpe aw law gaw;
- Shing du hkum gayin mat lu,
  Wunpawng sha ni a Yup Tung Ning Hkaw Jan e..

W.P Moses

5 Sep, 2012 (Wed)

ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ရင္နင့္စရာျဖစ္စဥ္မ်ား - (၁)

 31 Aug, 2012 (Friday)

 ကခ်င္ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားအား တ႐ုတ္အစိုးရမွ ဖ်က္ဆီးထားစဥ္

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေပါင္းစံု မွီတင္းေနထိုင္ၾကပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရး ရျပီးျဖစ္ေပမဲ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တိုက္ပြဲမ်ားျဖင့္ ၾကံဳေတြ႔ေနခဲ့ရလို႔ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ အစိုးရတို႔အၾကားမွာ ႏွစ္ဖက္လက္ေအာက္ငယ္သားေတြနဲ႔ နယ္ေျမခံလူထုေတြဟာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ဒုကၡဆင္းရဲ အသက္၊ ေသြး၊ ေခြ်းနဲ႔ ဘ၀ေတြ စေတးခဲ့ၾကရပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား နယ္ေျမေတြကို ဥယ်ာဥ္ၾကီးတစ္ခုလို႔ တင္စားရင္ အဲဒီဥယ်ာဥ္ေတြမွာ ပန္းမာန္ေတြ မပြင့္ႏိုင္ခဲ့သလို ပ်ား၊ ပိတုန္းေတြလည္း မပ်ံ၀ဲႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ သစ္ေျခာက္ပင္နဲ႔ ရြက္ေၾကြေတြသာရွိတဲ့ ဥယ်ာဥ္ပမာ ေျခာက္ေသြ႔ ႏြမ္းေၾကေနခဲ့ရပါတယ္။
လူငယ္လူရြယ္ေတြဟာလည္း စနစ္ဆိုးရဲ႕သားေကာင္ေတြျဖစ္ျပီး အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ရပ္ရြာကိုစြန္႔ခြါ တ၀မ္းတခါးအတြက္ ပင္ပန္းဆင္းရဲစြာ ဘ၀ကို ရုန္းကန္ ေနၾကရပါတယ္။

ယခုတေလာ အစိုးရစစ္တပ္ဟာ ေကအိုင္ေအကို ထိုးစစ္ဆင္ ဖိအားေပးလာျပန္ပါတယ္။ အလားတူ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအစိုးရကို ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ဒုကၡသည္မ်ားကို လက္ခံထားပါက အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္ေၾကာင္း တိုက္တြန္း စည္း႐ံုးလာဖြယ္ရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ တ႐ုတ္အစိုးရဟာ သူတို႔ရဲ႕နယ္ေျမအတြင္းမွာရွိတဲ့ ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြကို ေမာင္းထုတ္တဲ့ျဖစ္စဥ္ ေပၚေပါက္လာလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ကိုယ္ေတြ႔ႀကံဳရသူတစ္ဦးက စည္းလံုးျခင္းရဲ႕အင္အား ၀က္ဘ္ဆုိဒ္ကို ဆက္သြယ္ၿပီး ရင္ဖြင့္လာပါတယ္။

တ႐ုတ္အစိုးရက အတင္းအၾကပ္ ေျပာင္းေရႊ႕လိုက္တဲ့ ေနာင္ေတာင္ (nawng tau) ဒုကၡသည္စခန္းမွာဆိုရင္ ဒုကၡသည္လူဦးေရဟာ (၅၀၀၀) ခန္႔ ရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္ရဲတပ္ဖဲြ႔၀င္မ်ားဟာ ရဲကားေတြ၊ မွန္လံုကားႀကီးေတြနဲ႔ ဒုကၡသည္စခန္းေတြက လူေတြကို ေကအိုင္ေအထိန္းခ်ဳပ္ရာ နယ္ေျမျဖစ္တဲ့ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ အင္ဘာပါနဲ႔ လနာဇြတ္စခန္းေတြဘက္ကို အတင္းအဓမၼ ျပန္ပို႔ခဲ့သလို ဒုကၡသည္ေတြ ေနထိုင္ရာ တန္းလ်ားေတြကိုလည္း ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ကခ်င္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြဟာ တခ်ဳိ႕က အိပ္ဖို႔ေတာင္ ဘယ္လိုေနရာ ရွာရမွန္းမသိသလို တခ်ဳိ႕ကလည္း ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ ငတ္ျပတ္ေနလို႔ မ်က္ရည္ေတြ ၿဖိဳင္ၿဖိဳင္ ယိုစီးေနၾကရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဒုကၡသည္ေတြက်ေတာ့ လနာဇြတ္ဘက္ကို မသြားခ်င္ၾကလို႔ မန္၀ိန္းဘက္ကို ထြက္ခြာသြားၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ဘ၀ဟာ လံုၿခံဳမႈကင္းမဲ့ေနသလို သူတို႔ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးကိုလည္း ထိခိုက္ေစပါတယ္။ သူတို႔ေတြအားလံုးရဲ႕ ဘံုသေဘာဆႏၵကေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုခ်င္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၊ ေရႊလီခ႐ိုင္၊ ေနာင္ေတာင္း ေဒသအတြင္းမွာ ဒုကၡသည္စခန္း (၆) ခုရွိၿပီး (၁) ယန္လု (Yang Lu) စခန္း (၂) ေလာ့ဖုိင္း (Lau Hpai) စခန္း (၃) ငါေနာင္းပါ (Nga Nawng Pa) စခန္း (၄) လံုကေရာက္ (Lung Krawk) စခန္း (၅) ခေဒါင္းပါ (Hka Dawng Pa) စခန္း (၆) ေနာင္ေတာင္ (Nawng Tau) စခန္းတို႔ ရွိၾကေၾကာင္း တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ ဆက္လက္ျပီး အဲဒီဒုကၡသည္ စခန္းေတြနဲ႔ ကခ်င္စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြ အေၾကာင္းကို တင္ျပေပးသြားပါမယ္ ခင္ဗ်ား။