ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ဘန္ကီမြန္း၏ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာ

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ဘန္ကီမြန္း၏ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာ

ေဆာင္းပါးရွင္ - ကိုလြင္ေအာင္စုိး 

ေဆာင္းပါးရွင္ ကိုလြင္ေအာင္စုိးက Solomon ေရးသည့္ Release of Suu Kyi key to progress: Ban ေဆာင္းပါး ကို ဗမာလို ျပန္ဆုိ ေရးသားထားၿပီး ဗမာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ရဲ ႔ အေထြေထြ ညီလာခံသုိ႔ တင္သြင္းသည့္ အစီရင္ခံစာအား စာဖတ္သူမ်ား ဗဟုသုတ ရရွိေစရန္ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ 

ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန အေၾကာင္းကို ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံႀကီးထံ တင္ျပေသာ အစီရင္ခံစာ၌ အေရးႀကီးဆံုးဟု သံုးသပ္ႏိုင္သည့္ မဟာဗ်ဴဟာ အစီအစဥ္တရပ္ ပါရွိသည္။ ယင္းကို ဘန္ကီမြန္းက ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာသည္။

“(ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းရာမွာ) သက္ဆိုင္သူအားလံုး ပါဝင္ေဆြးေႏြးၾကဖို႔၊ လက္ေတြ႔က်က် အေလးအနက္ထားၿပီး ေဆြးေႏြးၾကဖို႔၊ အခ်ိန္သတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္အတြင္း ၿပီးျပတ္ေအာင္ ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ အလားအလာေတြ ေကာင္းလာေအာင္ ေပါင္းစပ္ ျဖည့္ဆည္းေပးရာမွာ အဓိကက်တာကေတာ့ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခံေနရတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔တကြ အျခား ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသမားေတြကို (နအဖ စစ္အစိုးရက) လႊတ္ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။”

ဤအခ်က္ကို ေကာက္ခ်က္ခ်လွ်င္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း ခံေနရေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံေရး သမားတို႔ကို အရင္ဆံုး ျပန္လႊတ္ေပးမွသာ ျဖစ္ႏိုင္မည္ ဆိုသည္မွာ ထင္ရွားသည္။ ဘန္ကီမြန္း ကလည္း ဤအခ်က္ကိုပင္ ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ ေျပာဆိုသည္။ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္း ထားသူတို႔ကို အရင္လႊတ္ ေပးၿပီးမွ ထိုသူမ်ားႏွင့္ အတူ အစီအစဥ္ ရွိသည့္အတိုင္း စတင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည့္ အဓိပၸာယ္ ျဖစ္သည္။ 

ဘန္ကီမြန္းက ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာအား သားေရႊအိုးထမ္း ေျဖရွင္းႏိုင္မည့္ အလားအလာကို ရွာၾကည့္ ပံုရသည္။ သံုးမ်ဳိးေပါင္းမွ ျပည့္စံုမည့္ အလားအလာတခု ရွိေနသည္ကို သူကေထာက္ ျပသည္။ 

(၁) ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာကို ပါဝင္ေျဖရွင္း ႏိုင္စြမ္း ရွိသူမ်ား၊ အျခားပါဝင္သင့္ သူမ်ားအားလံုးက ပါဝင္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ ရပါမည္။

(၂) ေဆြးေႏြးသူမ်ားအားလံုးက လက္ေတြ႔က်က် ျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ ျမန္မာ့အေရးကို အေလးအနက္ ထားၿပီး ေဆြးေႏြးႏိုင္ရပါမည္။ 

(၃) ထိုသို႔ေဆြးေႏြးရာတြင္ အခ်ိန္ဆြဲျခင္း၊ ေႏွာင့္ေႏွးေစျခင္းမ်ား မရွိပဲ အားလံုးသေဘာတူ သတ္မွတ္ ထားေသာ အခ်ိန္ကာလအတြင္း၌ ၿပီးျပတ္ေအာင္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ရပါမည္

 

 ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ဘန္ကီမြန္းနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးဥာဏ္၀င္းတုိ႔ ေတြ႔ဆံုေနစဥ္

  

ယခုအခ်ိန္တြင္ အဆိုပါအလားအလာမ်ား ရွိေနၿပီဟု ဘန္ကီမြန္းက အေကာင္းဘက္မွ ရႈျမင္သံုးသပ္ပံု ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူ၏မဟာဗ်ဴဟာအရ အစီအစဥ္မ်ားကို စတင္ရာတြင္ ေဗြေဆာ္ဦးမွာ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခံေနရေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္တကြ အျခား ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသမားတို႔ကို (နအဖ စစ္အစိုးရက) လႊတ္ေပးရန္ျဖစ္ၿပီး သူကိုယ္တိုင္ ထပ္မံေတာင္းဆိုျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ 

က်ေနာ္တို႔အေနျဖင့္ အမွန္အတိုင္း အေလးအနက္ ရွာေဖြရမည့္ကိစၥမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အစိုးရႏွင့္ အတိုက္အခ ံတို႔၏ ႏွစ္ဘက္ေဆြးေႏြးပြဲ၌ ဘန္ကီမြန္း ျဖစ္ေစခ်င္ေသာပံုစံျဖင့္ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ေဆြးေႏြးႏိုင္မည့္ အလားအလာ မ်ား တကယ္တမ္း ရွိ-မရွိ ဆိုသည့္အခ်က္ျဖစ္သည္။ 

ႏွစ္ဘက္စလံုး၌ ဘန္ကီမြန္း တြက္ဆထားသကဲ့သို႔ တိုင္းက်ဳိးျပည္က်ဳိး (တိုင္းျပည္အက်ဳိး-ျပည္သူ႔ အက်ဳိး) ကို ေမွ်ာ္ကိုးလ်က္ အေျမာ္အျမင္ ႀကီးမားစြာ ထားရွိႏိုင္သူမ်ား အဆင္သင့္ရွိေနျခင္း ရွိ-မရွိ ကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ျပန္ၾကည့္ ရဦးမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ျပႆနာမွန္သမွ် ႏွစ္ဘက္စလံုးက လံုးဝအခ်ိန္မဆိုင္း ေျဖရွင္းလိုစိတ္ ရွိ-မရွိ ဆိုသည္ကိုလည္း သံုးသပ္ရပါမည္။ ေသခ်ာသည္မွာ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႏွင့္တကြ ဒီမိုကေရစီကို ေထာက္ခံၾကေသာ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္တြင္... 

(၁) လူထုေထာက္ခံ မႈျဖင့္ ရပ္တည္ ေနၾကေသာ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုမ်ား၊ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုမ်ား ျဖစ္ၾက၍ လူထုမ်က္ႏွာ အိုးမဲသုတ္မည္ မဟုတ္ပဲ ဂုဏ္သိကၡာ ရွိရွိ ေဆြးေႏြးရန္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနၾကသည္။ 

(၂) တိုင္းက်ဳိးျပည္က်ဳိးကို ေမွ်ာ္ကိုးလ်က္ အေျမာ္အျမင္ႀကီးႀကီး ထားႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္ေနၾကသည္။ 

(၃) ျပႆနာ မွန္သမွ် လံုးဝ အခ်ိန္ မဆိုင္းပဲ ေျဖရွင္း လိုစိတ္ရွိေန ၾကသည္မွာ ယခုမွသာ မဟုတ္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ (၂ဝ) ကတည္းကပင္ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ က်ေနာ္တို႔က ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ ေကာက္ခ်က္ မခ်ႏိုင္ ေသးသည္မွာ၊ အဆင္သင့္ ျဖစ္သည္ဟု မေတြ႔ျမင္ႏိုင္ ေသးသည္မွာ၊ အျပတ္မေျပာ ႏိုင္ေသးသည္မွာ နအဖ ဘက္ျခမ္း၌ ျဖစ္ေနသည္။ 

ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း၏ အစီရင္ခံစာအတိုင္း လက္ေတြ႔အားျဖင့္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္-မေဖာ္ႏိုင္ မဆံုးျဖတ္ေသးမီ အထက္ပါ အေျခအေနမ်ဳိး နအဖဘက္မွ ျဖည့္စြက္ရန္ က်န္ရွိေနေသး သည္ကို အမွန္အတိုင္း လက္ခံထား သင့္သည္။ 

ဘန္ကီမြန္း၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္ အေရးအေျခ အေန အစီရင္ခံစာမွာ ၂ဝဝရ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ (၂၃) ရက္မွ ၂ဝဝဂ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ (၅)ရက္အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ခဲ့သမွ် လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန မ်ားအေပၚ ျခံဳငံုသံုးသပ္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ရဟန္းသံဃာမ်ား ေသြးေျမက်ေအာင္ ရိုက္ႏွက္အသတ္ခံရ ေသာေၾကာင့္ အမဲစက္ႀကီး စြန္းထင္းသြားရသည့္ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး ကာလ အတြင္း နအဖ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အေျခအေနမ်ား မပါဝင္ပါ။ ဘန္ကီမြန္းက “ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ဖို႔ လမ္းဆံုလမ္းခြကို ေရာက္ေန ပါၿပီ။ (နအဖ)အစိုးရနဲ႔ အတိုက္အခံေတြဟာ အခုဆိုရင္ တဘက္နဲ႔တဘက္ စကားေျပာၾကရမယ့္ အခ်ိန္မ်ဳိး၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ လက္တြဲ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အခ်ိန္မ်ဳိး ေရာက္ေနပါၿပီ။ (ဒါမွလည္း အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး ရလာမွာျဖစ္ၿပီး) ဒီလိုရလာဖို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အဆင့္ဆင့္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မယ့္ အျခားနည္းလမ္းဆိုလို႔ ဘာမွရွိမေန ပါဘူး။”ဟု ဆက္လက္ အစီရင္ခံသြားသည္။

လက္ရွိစစ္အစိုးရ အုပ္စိုးလာခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း(၂ဝ)အတြင္း တိုင္းျပည္တခုလံုး ဖြတ္ဖြတ္ေၾကေနၿပီျဖစ္၍ ယခုမွစၿပီး ျပန္လည္ ျပဳျပင္ၾကမည္လား သို႔မဟုတ္ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ဳိးတို႔ အေပ်ာက္ခံ ၾကမည္လား ဆိုသည္ကို က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးတို႔က ဆံုးျဖတ္ရမည့္ အခ်ိန္အခါ ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာမွ အေလးအနက္ ထား၍ ေတာင္းဆိုေနသည္။ 

ေသခ်ာသည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသား မည္သူျဖစ္ျဖစ္ မည္မွ်ပင္ အတၱႀကီးေနေန တိုင္းျပည္ကို ေရာင္းစား ေလာက္ေအာင္ အတၱႀကီးလွမည္ေတာ့ မဟုတ္ႏိုင္။ သို႔ေသာ္ ထိုလူစားမ်ဳိး တကယ္တမ္း ရွိလာလွ်င္မူ သုတ္သင္ရွင္းလင္းမည့္ မင္းႀကီးရန္ေနာင္ ကဲ့သို႔ေသာ လူစားမ်ဳိး ေပၚထြက္ လာမည္သာ ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ဤကိစၥတြင္ အေကာင္းဘက္မွ ေတြးထင္ယူဆ ႏိုင္သည္မ်ား ရွိေနေသးသည္။ 

အကယ္၍ အေကာင္းဘက္မွ မည္သို႔မွ် ေတြးထင္၍ မရႏိုင္ေတာ့ ဟုဆိုလွ်င္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကို ဦးေဆာင္ ဖန္တီးသူတို႔သည္ လမ္းဆံုလမ္းခြတြင္ရွိေနေသာ လမ္းေကာင္းကိုမေရြးပဲ ေနာက္ျပန္လွည့္ ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သတိျပဳၾကရ ေတာ့မည္။ ဤအဓိပၸာယ္မွာ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို မည္သည့္အခါမွ မရႏိုင္ ေတာ့ေၾကာင္း မီးနီ ျပလိုက္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ထိုအျဖစ္ ဆိုးႀကီးႏွင့္အတူ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိးမ်ားလည္း အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ ဝင္လာေတာ့မည္ကို ေတြးၾကည့္ရံုျဖင့္ပင္ ေက်ာျခမ္းႏိုင္စရာ ရွိေပလိမ့္မည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ လမ္းဆံုလမ္းခြ၌ ျမင္ေနရၿပီျဖစ္ေသာ လမ္းေကာင္းအတိုင္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲ ေလွ်ာက္ၾကရန္ မျဖစ္မေန လိုအပ္သည္။ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္း၏ ထြက္ေပါက္ကို ကုိယ္လြတ္ရုန္း မရွာၾကရန္လည္း သတိျပဳအပ္သည္။ “ေရွ႕မတိုး ေနာက္မဆုတ္ ႏိုင္ငံေရးကေန (ကုိယ္လြတ္မရုန္းပဲ) သက္ဆိုင္သူအားလံုး ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ပါဝင္ၿပီး ေတြ႔ဆံုေျဖရွင္းဖို႔ နအဖ စစ္အစိုးရကို ကုလသမဂၢ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက တိုက္တြန္း ေနခဲ့ေပမယ့္ နအဖဘက္က အေလးအနက္ထားၿပီး တုန္႔ျပန္တာ မရွိခဲ့ပါဘူး” ဟု ဘန္ကီမြန္းက စိတ္ပ်က္ လက္ပ်က္ အစီရင္ခံသြားသည္။ 

အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္သာမက (၈၈)မ်ဳိးဆက္သစ္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ အျခား ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၊ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ ျမန္မာအဖြဲ႔အစည္းမ်ား ျပည္သူ မ်ားကလည္း နအဖကို အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္၊ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး ေရးအတြက္ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တိုက္တြန္းေနခဲ့ ၾကသည္။ ထူးျခားေသာ တိုက္တြန္းမႈတခုမွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က နအဖ စစ္ေခါင္းေဆာင္တို႔ႏွင့္ “သင္ပုန္းေခ်ေရး”ကိုပင္ ကမ္းလွမ္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အာဏာရွင္စနစ္ေၾကာင့္ နစ္နာဆံုးရွံဳးသူတို႔ လြန္လြန္မင္းမင္း ထိခိုက္ေနရ ခ်ိန္မ်ဳိးတြင္ပင္ ဤသို႔ေသာ အဆိုျပဳခ်က္မွာ မည္မွ်အထိ စြန္႔စားလိုက္ ရသည္ကို ေတြးၾကည့္ႏိုင္သည္။ 

ထို႔ျပင္ နအဖအေပၚ အျခားႏိုင္ငံမ်ားက စီးပြားေရးအရ အေရးယူသည့့္ အေနျဖင့္ ျပစ္ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔ ထားျခင္း မ်ား ရွိေနေသာေၾကာင့္ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က အတူပူးေပါင္းၿပီး ေျဖရွင္းၾကရန္ပင္ ကမ္းလွမ္းထား ခဲ့ေသးသည္။ သို႔ေသာ္ နအဖ စစ္ေခါင္းေဆာင္ လူတစုမွာ “ျမန္မာျပည္သူတို႔ လိုခ်င္ေတာင့္တေနေသာ ဒီမိုကေရစီ အတြက္ဆိုလွ်င္ မည္သူႏွင့္မွ် မေဆြးေႏြးစတမ္း”ဆိုသည့္ မူဝါဒအတိုင္း ေခါင္းမာေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းျပည္ပ ဖိအားေပါင္းစံုၾကားမွ ကိုယ္လြတ္ရုန္းႏိုင္ ဖို႔သာ အားထုတ္ေန ဆဲျဖစ္သည္။ 

သို႔ျဖစ္၍ ကမာၻ႔အႀကီးမားဆံုး တရားဝင္ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ေသာ ကုလသမဂၢမွ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းက နအဖအေပၚ စိတ္ပ်က္ရသည္မွာ လြန္အံ့မထင္။ တာဝန္ပိုင္းအရ ဘန္ကီမြန္း တေယာက္ ျမန္မာ့အေရး စိတ္မကုန္ႏိုင္ေသး သည္ကိုပင္ ေက်းဇူးတင္ရဦးမည္။ ဘန္ကီမြန္းက သူ႔အစီရင္ခံစာထဲတြင္ နအဖ၏ လမ္းျမေျမပံု ကိစၥကိုလည္း ထည့္ထားသည္။ “နအဖဟာ သူ႔ရဲ႕လမ္းျပေျမပံုအတိုင္း (ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ဆိုၿပီး) အဆင့္ဆင့္ လုပ္ေနေပမယ့္ အဲဒီလိုလုပ္ လုိက္မွ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနဟာ ပိုလို႔ေတာင္ ရႈပ္ေထြးသြားရပါတယ္။ လမ္းျပေျမပံုကို ဆန္႔က်င္ေနၾက တာေတြ နအဖ ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။ နအဖဟာ (ဒီမိုကေရစီကိုေထာက္ခံတဲ့ လူထု၊ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစု၊ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြနဲ႔) ပိုလို႔ေတာင္ ဆန္႔က်င္ သြားသလို ျဖစ္သြားရပါတယ္။ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာ ကေတာင္ မ်က္လံုး ေဒါက္ေထာက္ အၾကည့္ခံရတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္သြားပါ တယ္။” 

ဤအခ်က္အရ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းမႉးခ်ဳပ္ အေနျဖင့္ နအဖက ၎တို႔၏လမ္းျပေျမပံု အတိုင္း ဇြတ္အတင္း လုပ္ေနေသာ ကိစၥမ်ားကို သေဘာက် ေထာက္ခံျခင္း မရွိေၾကာင္း သိသာ ထင္ရွားသည္။ အပ္ျဖင့္ ထြင္ရမည္ကို ပုဆိန္ျဖင့္ ေပါက္သကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ မလိုလားအပ္ေသာ အရႈပ္အေထြးမ်ား ျဖစ္လာ ႏိုင္သည္ဟု သတိေပးလိုက္သကဲ့သို႔ ရွိသည္။ ထိုမွ်သာမကေသး။ လမ္းျပေျမပံုသည္ ျပည္သူ႔ဆႏၵ၊ ျပည္သူ႔ အက်ဳိးစီးပြားတို႔ႏွင့္ အမွန္တကယ္ ဆန္႔က်င္ ေနေသာေၾကာင့္ လံုျခံဳေရးေကာင္စီက သတိထား ေစာင့္ၾကည့္ ခံရေသာ အဆင့္သို႔ေရာက္ သြားသည္ဆိုလွ်င္ ကုလသမဂၢမွ တရားဝင္ အေရးယူ အျပစ္ေပးေတာ့မည့့္ အေျခအေနသို႔ နီးစပ္ သြားၿပီဟုလည္း အဓိပၸာယ္ေကာက္ ႏိုင္သည္။ 

အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ ေျပာေရး ဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးဥာဏ္ဝင္းက ဘန္ကီမြန္း၏ အစီရင္ခံစာပါ အဆိုပါ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ အတြက္ ႀကိဳဆိုလိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ အကယ္၍ နအဖက အေလးအနက္ ထားၿပီး မလိုက္နာခဲ့ေသာ္ ကုလသမဂၢတြင္ အျခားမည္သုိ႔ လုပ္ေဆာင္ရမည္ ဆိုသည့္ အစီအစဥ္တခု (Plan B) ေရးဆြဲၿပီး ျဖစ္သင့္သည္ ဟုေျပာသည္။ ဘန္ကီမြန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ ေရးအတြက္ “သက္ဆိုင္သူ အားလံုးက အခ်ိန္သတ္မွတ္ ခ်က္ေဘာင္အတြင္း ၿပီးျပတ္ေအာင္ လက္ေတြ႔က်က် အေလးအန္ ထားၿပီးပါဝင္ ေဆြးေႏြးၾကမည့္ နည္းလမ္းမွလြဲ၍ အျခားမရွိေၾကာင္း” ေျပာဆိုေသာ္လည္း ထိုသုိ႔ျဖစ္လာႏိုင္ရန္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေစာင့္ေမွ်ာ္ ေနခဲ့ရသည့္တိုင္ လက္ေတြ႔တြင္ အက်ဳိးထူးမလာပဲ ရွိေနသည္။ ဤသည္မွာ ကုလသမဂၢ အေနျဖင့္ Plan B မရွိျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

Plan B ဆိုသည္မွာ မူလအစီအစဥ္က မေအာင္ျမင္လွ်င္ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ျဖင့္ ရပ္ဆိုင္းလိုက္ျခင္း မရွိပဲ ယင္းကိုအစားထိုးကာ ဆက္လက္ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္မည့္ ေနာက္ထပ္ အစီအစဥ္ ျဖစ္သည္။ Plan B တြင္ မူရင္းႏွင့္ အဓိပၸာယ္ကြာဟမႈ ရွိသည္။ မူလရည္ရြယ္ထားသည့္ ပန္းတိုင္မွာ မေျပာင္းမလဲပင္ ဆက္လက္ ရွိေနသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုပန္းတိုင္သို႔ ျမင္ႏိုင္စြမ္း (အျမင္)က အနည္းႏွင့္အမ်ား ေျပာင္းလဲ သြားသည္။ ထိုအခါ ႀကိဳးစားအားထုတ္ပံု (အက်င့္)မ်ားလည္း အထိုက္အေလ်ာက္ ေျပာင္းလဲသည္။ ကုလသမဂၢတြင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ဆိုင္ရာေဘာင္အတြင္းမွ Plan B ရွိသင့္သကဲ့သို႔ ဒီမိုကေရစီ အတိုက္အခံ အင္အားစုမ်ား ဘက္တြင္လည္း Plan B ရွိသင့္သည္။ နအဖ ဘက္တြင္လည္း ရွိေနမည္သာ ျဖစ္သည္။ 

အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ ေရးအတြက္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈကို စတင္ႏိုင္ေရးအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏွင့္တကြ အျခားႏိုင္ငံေရး သမားတို႔ကို အရင္လႊတ္ေပးရန္ ကုလသမဂၢမွ ေတာင္းဆိုသည္ကို မွန္ကန္ေသာ လုပ္ရပ္အျဖစ္ ဦးဥာဏ္ဝင္းက ႀကိဳဆို လိုက္သည္။ ကုလသမဂၢ၏ ျမန္မာ့အေရး ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ မႈမ်ားအေပၚ ဦးဥာဏ္ဝင္းက မွတ္ခ်က္ ေပးသည္။ ကုလသမဂၢ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ထိေရာက္စြာ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ ေပးႏိုင္ရန္ လိုအပ္ေနသည္။ လက္ေတြ႔ လုပ္ၾကည့္ရာတြင္ အကန္႔ အသတ္မ်ားကို ၾကံဳရသည္မွာ အမွန္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ကုလ အေနျဖင့္ ထိုသို႔ေသာ အကန္႔အသတ္ ၾကားမွပင္ နအဖႏွင့္ စကားေျပာဆို သင့္သည္။ တိုက္တြန္းသင့္ သည္။ တြန္းအားေပး သင့္သည္ ဟုဆိုသည္။

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာကို ေျဖရွင္းရာတြင္ အဓိကအားျဖင့္ သက္ဆိုင္ သူတို႔အားလံုးမွာ ျပည္တြင္း၌ပင္ ရွိေနၾကသည္။ ယခုအခ်ိန္ထိ ကုလသမဂၢမွလြဲ၍ အျခားမည္သူမွ်၊ မည္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းကမွ ျပည္တြင္းသို႔ ေရာက္ရွိ၍ ၾကားဝင္ညိွႏိႈင္းေပးျခင္း မရွိေသး။ အာဆီယံက တာဝန္ယူလုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ အျပဳသေဘာ ေဆာင္သည့္ ခ်ဥ္းကပ္မႈမွာလည္း ဘန္းျပသာသာျဖစ္ေန၍ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ ေတာ့ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ ဝန္ခံထားသည့္ အေျခအေန ျဖစ္သြားသည္။ အက်ဳိးမျဖစ္ ထြန္းႏိုင္သည္ကို ထပ္မံေမွ်ာ္လင့္ၿပီး အခ်ိန္ထပ္ျဖဳန္း ရန္လည္း မသင့္ေတာ့။

ကုလသမဂၢမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္၍ ၾကားဝင္ ကူညီေပးႏိုင္စြမ္း ရွိေနသည္မွာ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္၊ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ၏ တိုက္တြန္း ခ်က္မ်ားေၾကာင့္သာ ျဖစ္သည္။ နအဖက မလြန္ဆန္ ႏိုင္ေသာ ကိစၥျဖစ္သည္။ ကုလသမဂၢ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေခ်ာေမြ႔စြာျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ေျပာင္း ေရးသာျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစု မ်ားကလည္း ဤသေဘာ အတိုင္းပင္ ရွိသည္။ 

ယင္းကို နအဖ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက နားလည္ထား သင့္သည္။ နားလည္ႏိုင္မွလည္း ကုလသမဂၢ၊ ဒီမိုကေရစီ အတိုက္အခံ အင္အားစုမ်ားႏွင့္ နအဖ သံုးဘက္စလံုး တူညီေသာအျမင္မ်ား ရွိလာႏိုင္သည္။ အျမင္(Vision)ခ်င္း တူလွ်င္ အက်င့္ (Mission)ခ်င္းတူရန္ မခက္ေတာ့။ လမ္းစပြင့္သြားလွ်င္ အတူတကြ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေရး ကိုသာ ဦးတည္လာ ၾကမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုအခါ နအဖ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ ညွိွႏိႈင္းေပးေသာ ကုလသမဂၢအေပၚ ကန္႔သတ္မႈ ဖယ္ရွားေပးႏိုင္မည္။ ကုလသမဂၢ သည္လည္း ျမန္မာ့အေရးတြင္ ထိေရာက္စြာ ပါဝင္ကူညီ ႏိုင္စြမ္းရွိသည့္ “Good Office”ဆိုေသာ စကားအတိုင္း အမွန္တကယ္ ထိေရာက္ေအာင္ ၾကားဝင္ ကူညီေပးႏိုင္မည္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္။ (Solomon ေရးသည့္ Release of Suu Kyi key to progress: Ban ေဆာင္းပါးတြင္ ပါရွိသည့္ အေရးပါေသာ အခ်က္မ်ားအေပၚ သံုးသပ္ ေဝဖန္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။)