သတင္းသမားတုိ႔၏ က်င့္ဝတ္ႏွင့္ ရပိုင္ခြင့္မ်ား

သတင္းသမားတုိ႔၏က်င့္ဝတ္

နိဒါန္း 

လြတ္လပ္စြာ ေတြးေတာ ၾကံဆခြင့္ႏွင့္ ေရးသား ေျပာဆိုခြင့္တို႔သည္ လူသားတို႔၏ အေျခခံ ရပိုင္ခြင့္မ်ား ျဖစ္သည္။ သတင္းသမားတို႔သည္ ထိုရပိုင္ခြင့္မ်ားကို က်င့္သံုးရာတြင္ သက္ဆိုင္ရာ က်င့္ဝတ္မ်ားကို လိုက္နာရမည္။ 

သတင္းသမားတစ္ဦးသည္ 

-သတင္းအမွန္ကို ေပၚလြင္စြာ ေဖၚထုတ္ျပီး လူထုအား အသိေပးရမည္။

- သတင္းကို လြတ္လပ္စြာ ရွာေဖြျဖန္႔ျဖဴးခြင့္ ေဝဖန္သံုးသပ္ပိုင္ခြင့္ကို ကာကြယ္ရမည္။ 

-သတင္းႏွင့္ သတင္းေဝဖန္ခ်က္တို႔၏ ျခားနားပံုကို နားလည္ရမည္။ 

-လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၊ လူ႔ေလာကအတြက္ တန္ဖိုးရွိသည့္ သတင္းကိုသာ ေရးသားထုတ္လြင့္ရမည္။ 

-သတင္းဇစ္ျမစ္ကို တိက်စြာ ရွာေဖြေဖၚထုတ္ရမည္။ 

-သတင္းေပးသူ၏ လံုျခံဳေရးကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရမည္။

-သတင္းရယူရာ၍ ေမးျမန္းခံရသည့္ ပုဂၢိဳလ္အား ေလးစားစြာ ဆက္ဆံရမည္။ 

-သတင္းထုတ္္လြင့္ရာ၍ သတင္းတြင္ ေဖၚျပခံရသည့္ ပုဂၢိဳလ္အား ေလးစားစြာ ရည္ညြန္း ေဖၚျပရမည္။ 

 -တိက်ခုိင္လံုျပီး မွ်တစြာေဖၚျပထားေသာ သတင္းကိုသာ ေရးသားထုတ္လြင့္ရမည္။ 

-လူထုၾကား၌ပ်န္႔ႏွံ႔ေနေသာ ေကာလာဟလသတင္းကို ေျခအျမစ္ ရွိ-မရွိ စစ္ေဆး၍ အေျခအျမစ္မရွိပါက မရွိေၾကာင္း လူထုကို အသိေပးရမည္။

-သတင္း၊ သတင္းဓါတ္ပံု၊ သရုပ္ေဖၚပံုစသည္တို႔ကုိ ၎တုိ႔၏ မူရင္းဇစ္ျမစ္ မွသာ ရယူသံုးစြဲရမည္။ မူရင္းဇစ္ျမစ္ကို ရွာေဖြ၍ မရပါက အနီးစပ္္ဆံုး ဇစ္ျမစ္ကို မိမိေရးသားထုတ္လြင့္သည့္ သတင္း၊ သတင္းေဆာင္းပါး စသည္တို႔တြင္ ရွင္းလင္းစြာ ေဖၚျပရမည္။

-သတင္းအတြက္ အဓိကက်ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ခ်န္လွပ္ေဖၚျပျခင္း မျပဳရ။

-သတင္းဆိုင္ရာ မွတ္တမ္းမ်ား၊ စာရြက္စာတမ္းမ်ားကို ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲျခင္းမျပဳရ။

-သတင္းကို ဘာသာျပန္ဆို ေရးသားထုတ္လြင့္ရာ၌ မူရင္းအဓိပၸါယ္ႏွင့္ ကဲြလြဲမႈမရွိေစရ။

-တဖက္သားကို မတရားစြပ္စြဲျခင္း၊ သြားပုတ္ေလလႊင့္ ေရးသားေျပာဆိုျခင္း မျပဳရ။ 

-မိမိေရးသားထုတ္လႊင့္ခဲ့ေသာ သတင္း၌ အခ်က္အလက္မတိက်မႈ ၊ မွားယြင္းမႈမ်ား ပါရွိခဲ့ပါက လ်င္ျမန္စြာ ႏွင့္ထင္ရွားစြာ ျပင္ဆင္ေရးသားရမည္။ -သတင္းရယူရာ၍ မသမာေသာနည္းလမ္းမ်ား ကို အသံုးမျပဳရ။ 

-သတင္းေဖၚျပေရး သို႔မဟုတ္ သတင္းေမွာင္ခ်ေရးအတြက္ ေပးေသာ လာဘ္လာဘကုိ လက္ခံျခင္းမျပဳရ။ 

-မိမိ၏ ကိုယ္ပိုင္ထင္ျမင္ခ်က္ကို သတင္းေရးသားထုတ္လႊင့္ရာ၌ ထည့္သြင္းေဖၚျပျခင္းမျပဳရ။

-သတင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေနသည့္ ဘက္ေပါင္းစံု၏ အျမင္ေပါင္းစံုကို ထင္ဟပ္ေစရမည္။ အကယ္၍ သက္ဆုိင္ရာ ဘက္တဖက္က ထင္ျမင္ခ်က္ မေပးပါက ဤအေၾကာင္းကို ေပၚလြင္ေအာင္ ေဖၚျပရမည္။ 

-သတင္းပါလူ ပုဂၢိဳလ္၊ အဖဲြ႔အစည္းတို႔ ၏မိမိကိုယ္မိမိ ကာကြယ္ေျပာဆိုမႈကို သတင္း၌ ေဖၚျပေပးရမည္။ သတင္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို သတင္းအေၾကာင္းျခင္းရာထက္ ပို၍ ဦးစားေပးေဖၚျပျခင္းမျပဳရ။ 

-သတင္းပါလူပုဂၢိဳလ္၏ သတင္းႏွင့္ မပတ္သက္သည့္ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ေရးသားထုတ္လႊင့္ျခင္း မျပဳရ။

-တရားရင္ဆိုင္ေနရဆဲျဖစ္သူ လူပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးအား အျပစ္ရွိေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခံရျပီးျဖစ္သူ သို႔မဟုတ္ ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ခံရျပီးျဖစ္သူ တဦးအျဖစ္ ေဖၚျပျခင္္္္း မျပဳရ။ 

-သတင္းသို႔မဟုတ္ သတင္းေဆာင္းပါး ေရးသားထုတ္လႊင့္ရာ၌ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရးအရ ႏွိမ့္ခ်ဆက္္ဆံမႈ၊ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ဆူပူေသာင္းက်န္းမႈတို႔ကို အားေပးအားေျမွာက္ျပဳသည့္ ေကာက္ခ်က္ သို႔မဟုတ္ ေဝဖန္ခ်က္မ်ား မပါေစရ။ လူအမ်ား စိတ္ေျခာက္ျခားေစမည့္ စကားအသံုးအႏႈန္းကို ေရွာင္က်ဥ္ရမည္။ 

-မိမိ သို႔မဟုတ္ မိမိ၏ သတင္းဌာနႏွင့္ အယူအဆခ်င္း မတူညီသူအား တဖက္သတ္ ေဝဖန္ေရးသားထုတ္လႊင့္ျခင္း မျပဳရ။

-သတင္းကို ကုန္ပစၥည္းေၾကာ္ျငားေရးႏွင့္ ဝါဒျဖန္႔ခ်ိေရးပစၥည္းအျဖစ္ အသံုးမျပဳရ။ သတင္းသမား အခ်င္းခ်င္း တန္းတူရည္တူ ဆက္ဆံရမည္။ အျခားသတင္းသမားတစ္ဦး ေရးသားထုတ္လႊင့္ေသာ သတင္းကို ခြင့္ျပဳခ်က္မရပဲ သံုးစြဲျခင္းမျပဳရ။ 

-မိမိအား အလုပ္ခန္႔ထားသည့္ သတင္းဌာန သုိ႔မဟုတ္ သတင္းလုပ္ငန္း၏ ရပ္တည္ေရးအား ထိပါးႏုိင္သည့္ သတင္းမ်ဳိးကို ေရးသားထုတ္လႊင့္ျခင္း မျပဳမီ အယ္ဒီတာအဖဲြ႔အား အသိေပးရမည္။ 

-သတင္းသမား တစ္ဦးသည္ ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္ စြာသြားလာ လႈပ္ရွားရမည္။

-သတင္းသမား တစ္ဦးတြင္ ခဲြျခားတတ္ ေသာစိတ္ဓာတ္လံုးဝ ကင္းလြတ္ရမည္။ (သူဟာ ဆင္းရဲလို႔၊ ခ်မ္းသာလို႔၊ )

သတင္းသမားတို႔၏ရပိုင္ခြင့္

သတင္းသမားတစ္ဦးသည္ 

-အမ်ားျပည္သူ၏ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတင္းကို က်င့္ဝတ္ႏွင့္အညီ လြတ္လပ္စြာ စံုစမ္းေထာက္လွမ္းပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

-သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကို ထိပါးေသာ အခ်ဳပ္အခ်ယ္ အကန္႔အသတ္မ်ားကို ဆန္႔က်င္ပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

-သတင္းေပးသူ၏ လံုျခံဳေရးကို ကာကြယ္သည့္ သေဘာျဖင့္ သတင္းေပးသူ မည္သူျဖစ္သည္ကို တာဝန္ရွိအယ္ဒီတာမွတပါး အျခားသူမ်ားကို အသိမေပးပဲ ေနပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

-သတင္းေရးသားထုတ္လြင့္ရာ၌ တာဝန္ရွိအယ္ဒီတာ၏ လုပ္ငန္းသဘာဝအရ တာဝန္ေပးမႈမွတပါး အျခားသူမ်ား၏ အမိန္႔ေပးျခင္း၊ ဖိအားေပးျခင္းတို႔ ကိုဆန္႔က်င္ပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

-မိမိအား အလုပ္ခန္႔ထားသည့္ သတင္းဌာန၊ သတင္းလုပ္ငန္းတို႔က စာျဖင့္ ေရးသားျပဌာန္းထားေသာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားႏွင့္ မကိုက္ညီသည့္ မည္သည့္ခိုင္းေစမႈ သို႔မဟုတ္ တားျမစ္မႈကိုမဆို ျငင္းဆန္ကန္႔ ကြက္ပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

-သတင္းေဆာင္းပါးထုတ္လႊင့္ရာ၌ မိမိ၏ ယံုၾကည္ခ်က္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္သည့္ ေကာက္ခ်က္သို႔မဟုတ္ ေဝဖန္ခ်က္မ်ဳိးေပးရန္ အျခားသူတစ္ဦးက အမိန္႔ေပးျခင္း၊ ဖိအားေပးျခင္းကို ဆန္႔က်င္ပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

-မိမိအား အလုပ္ခန္႔ထားသည့္ သတင္းဌာန သတင္းလုပ္ငန္းတို႔၌ သငတင္းသမားမ်ားအား အလုပ္ေခၚျခငး္၊ အလုပ္ခန္႔ျခင္း၊ အလုပ္မွထုတ္ပယ္ျခငး္၊ ရာထူးတိုးျခငး္တို႔ကို သိပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

-သတင္းလုပ္ငန္း တခုတည္းျဖင့္ အသက္ေမြးသူ ျဖစ္ပါက ယင္းလုပ္ငန္းျဖင့္ လႊတ္လပ္စြာ ရပ္တည္ႏုိင္မည့္ လုပ္ခမ်ဳိးကို ေတာင္းဆိုပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

-သတင္းသမားတစ္ဦးသည္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားလာပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

-International  Card ရရင္ ႏိုင္ငံတကာ မွာ သြားလာသတင္းယူ ပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

-ကိုယ္႔ရဲ႕ သတင္းအမွန္ေတြ ကို လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ျပပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

-သတင္းသမားတိုင္းအတြက္ အသက္စည္းစိမ္ လံုျခံဳပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

by...                                                                           Peace Mr.