မုသားမပါတဲ့ အေျဖလိုခ်င္တယ္ - အပိုင္း (၁)

17 Sep, 2012 (Monday)

ေဆာင္းပါရွင္ - W.P Moses

စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္၊ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္လို႔ ေျပာေနၾကတယ္၊ တကယ္ေကာ အဲ့ဒီလိုမ်ဳိး ျဖစ္ေနလို႔လား? ျပည္ေထာင္စု ဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရကို က်ေနာ္တို႔ တကယ္ေကာ သေဘာေပါက္ပါသလား? ၿပီးေတာ့ တန္းတူ အခြင့္အေရးလို႔ ေျပာတယ္၊ ဘယ္လူမ်ဳိး၊ ဘယ္တိုင္းရင္းသားေတြက တန္းတူ အခြင့္ အေရး ရဖူးလို႔လဲ၊ တကယ္ေတာ့ကြာ က်ေနာ္သိတဲ့ တန္းတူ အခြင့္အေရးဆိုတာ ရိုးရိုးရွင္းရွင္းေလးပါ။ မင္းငိုရင္ က်ေနာ္လည္း ငိုမယ္၊ မင္းေပ်ာ္ရင္ က်ေနာ္လည္း အတူတူ ေပ်ာ္မယ္၊ မင္းအခက္အခဲေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ေနရင္ ငါကူညီမယ္၊ ငါေတြ႔ႀကံဳေနရင္ မင္းက ကူညီမယ္ ဒီလိုပါပဲ။

အခုၾကေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး၊ ရွင္းရွင္း ပဲေျပာမယ္၊ စစ္တပ္ထဲမွာပဲၾကည့္ တိုင္းရင္းသားေတြဆိုရင္ ရာထူး မတိုး၊ မတက္ေတာ့ဘူး၊ ၿပီးေတာ့ ခရစ္ယာန္ ဆိုရင္ ရာထူးမတက္ေတာ့ဘူး၊ ဒါေတြလား ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဓါတ္၊ တန္းတူအခြင့္အေရး ဆိုတာ၊ တိုင္းရင္းသား တိုင္းရင္းသား လို႔ေျပာရင္ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း စသည္တို႔ကိုပဲ တန္း ျမင္ၾကတယ္၊ ဗမာေကာ တိုင္းရင္းသား မဟုတ္ဘူးလား၊ ၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့ ပေလာင္၊ ပအို႔၀္ စသည္ စသည္ တို႔ေကာ တိုင္းရင္းသားေတြ မဟုတ္ဘူးလား။

တကယ္လို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသာ အသက္ရွင္ ရွိေနအံုးမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္ ေမးခ်င္ ပါတယ္။ သူကေကာ တိုင္းရင္းသားေတြကို တကယ္စစ္မွန္တဲ့ တန္းတူအခြင့္ အေရး ေပးခ်င္သလား? အခု လက္ရွိ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုလည္း ေမးခ်င္ပါတယ္၊ အခု တကယ္ သူမရဲ႕ စိတ္ရင္းထဲမွာေကာ တိုင္းရင္းသားေတြကို တန္းတူအခြင့္အေရး ဆိုတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ အရာကို ေပးခ်င္သလား? ရေစခ်င္သလား? ဒီေမးခြန္းဟာ ရိုးရိုးေလးေပမယ့္ တကယ္ မုသားမပါပဲ ေျဖမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ခက္ခဲတဲ့ ေမးခြန္း တခု ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။

ရိုးသားပါ၊ ျဖဴစင္ပါလို႔ သြန္သင္ၾကတယ္။ ဒီစကားလံုးေတြဟာ ရိုးရွင္းပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ တကယ့္ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ (စား) ႀကီးေတြက လိုက္နာက်င့္သံုးပါသလား? ဘယ္လိုက္နာက်င့္သံုးမွာလဲ..၊ ျပည္သူေတြကို လိမ္တယ္၊ ညာတယ္၊ တကယ္ရိုးသားျဖဴစင္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြကို မည္းသိုးေနတဲ့ မုသားႀကီးေတြကို သံုးၿပီး လွည့္စားတယ္၊ လိမ္ညာခဲ့တယ္ အခုထိပါပဲ။ အဲ့ဒါေတြေၾကာင့္ အခု ဘယ္လူမ်ဴိးစု၊ ဘယ္တိုင္းရင္းသားမွ သူတို႔ (စစ္အစိုးရ) ကို အယံုႀကီးယံုေတာ့မွာလဲ..? ဒါဟာ ကိုယ္စိုက္တဲ့ အတိုင္း ကိုယ္ ျပန္ရိပ္ရတာပဲ။

စဥ္းစားၾကည့္လိုက္ရင္ ရိုးရိုးရွင္းရွင္းေလးပါ..၊ လူ႔ေလာကႀကီးထဲမွာ ေနတဲ့ ခဏသာ အတြင္းမွာ အရိုးသားဆံုး မဟုတ္ရင္ေတာင္မွ မွန္ကန္စြာ ေနထိုင္မယ္၊ အခ်င္းခ်င္း မကူညီရင္ေတာင္မွ ဒုကၵခ မေပးဘူး ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ ေပ်ာ္စရာ ေကာင္းမလဲ။ ေလာဘအိုးႀကီး စစ္အာဏာရွင္ အစိုးရေတြေၾကာင့္ ျပည္သူလူထု ဆင္းရဲ ဒုကၵခေတြနဲ႔ ေတြ႔ႀကံဳေနရတာ ရင္ေမာတယ္။ အဲ့ဒီေလာက္လည္း ေလာဘႀကီးစရာ မလိုပါဘူး၊ ကိုယ္ေသသြားရင္ ဘာမွ ယူသြားလို႔ ရမွာမဟုတ္ဘူး။ ဒီ သင္ခန္းစာ၊ စံနမူနာကို ဦးေပၚဦးလည္း ျပခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ စစ္အာဏာရိုးေတြရဲ႕၊ အခ်ိန္ေတြ မေႏွာင္းေသးပါဘူး။ ငရဲမွာေတာင္ ေဟာ အ၀ီစိေအာက္ထိ ေရာက္မယ့္ေကာင္ေတြလို႔ ျမင္ေနမိပါတယ္။

ကခ်င္ (၀န္ေပါင္) သမိုင္း သံုးသပ္ခ်က္မ်ား

 15 Sep, 2012 (Sat)
W.P Moses

လိုင္ဇာ - ကခ်င္ျပည္မွ သမုိင္းပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ဘာသာေဗဒပညာရွင္မ်ားအနက္ ႏွစ္ျခင္းသိကၡာေတာ္ရဆရာေတာ္ ဦးဂ်ာဂြန္းသည္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုမ်ား ႀကီးႀကီးမားမားျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ၁၉၆၀-၁၉၇၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။ ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုမ်ားတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ တစ္ခ်ိန္က ျမန္မာသင္ရိုးညႊန္းတမ္းအားျဖင့္သာ ကမၻာ့အျမင္ကို ကန္႔သတ္နားလည္ခဲ့ၾကေသာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕၏ အမႈထမ္းမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းသင္ၾကားေပးျခင္းျဖင့္ ၎တို႔၏ အျမင္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေစရန္ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳလ်က္ ရွိသည္။ ဇြန္လ၌ ဧရာ၀တီသတင္းဌာနက ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းစဥ္ ေကအိုင္အိုႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရအၾကား ျဖစ္ပြားေနေသာ လတ္တေလာပဋိပကၡ၏ ေနာက္ခံသမိုင္းေၾကာင္း ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညွိႏိႈင္းျခင္းတြင္ ပဓါနက်သည့္ အတားအဆီးမ်ားအေၾကာင္းကို ကခ်င္အမ်ဳိးသားတစ္ဦး၏အျမင္ျဖင့္ ေဆြးေႏြးထားပါသည္။

ေမး။ ။ ကိုလိုနီမတိုင္ခင္ေခတ္က စၾကရေအာင္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြနဲ႔ မႏၲေလးက ဗမာဘုရင္ေတြရဲ႕ အၾကားဆက္ဆံေရးက ဘယ္လိုရွိခဲ့သလဲ။

ေျဖ။ ။ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြဟာ ဗမာျပည္နဲ႔ တရုတ္ျပည္ၾကားမွာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ အင္အားႀကီးတိုင္းျပည္ႏွစ္ခု ၾကားေနျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဗမာဘုရင္ေတြ တရုတ္ျပည္ကို သြားေရာက္တိုင္းမွာ ကခ်င္အႀကီးအကဲေတြနဲ႔ ညွိႏိႈင္းရေလ့ရွိတယ္။ သမိုင္းမွတ္တမ္းမရွိခင္အခ်ိန္ကတည္းက က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီၾကားေနနယ္ေျမမွာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ကခ်င္ေတြဟာ ဒီနယ္စပ္ေဒသကို ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ၾကတယ္။
ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြဟာ ဗမာဘုရင္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ရွိတစ္လွည့္၊ မရွိတစ္လွည့္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ တခါတရံ ဗမာဘုရင္ေတြက မိုးေကာင္း၊ ဗန္းေမာ္တို႔ကို သိမ္းပိုက္ခဲ့ဖူးတယ္။ ေအာက္ပိုင္းေဒသေတြေလာက္ပါပဲ။ အရင္တုန္းကေတာ့ ကခ်င္ေတြဟာ ေၾကးစားစစ္သားေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ကခ်င္ေတြရဲ႕ အားသာခ်က္က ဒီေတာင္တန္းေဒသ၊ ဒီရာသီဥတုေတြနဲ႔ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ ေနထိုင္တတ္တယ္။ ဗမာတပ္မွာ
လက္နက္ေကာင္းေတြရွိေပမယ့္ သဘာ၀အတားအဆီးေတြကို သူတို႔ မေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ့ၾကဘူး။ စစ္ျဖစ္တုိင္းမွာ ကခ်င္ေတြနဲ႔ မိတ္ဖြဲ႕တဲ့သူက ႏိုင္စၿမဲပဲ။

ေမး။ ။ ဗမာလူမ်ဳိးအမ်ားစုက သူတို႔ကိုယ္ သူတို႔ ေတာင္ေပၚသားလို႔ ေခၚၾကတဲ့ ကခ်င္၊ ကရင္တို႔လို တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြထက္ သာတယ္လို႔ ထင္ၾကတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္တယ္လို႔ ထင္သလဲ။

ေျဖ။ ။ ဗမာလူမ်ဳိးေတြဟာ သူတို႔မွာ ဘုရင္ရွိခဲ့ဖူးတယ္ဆိုၿပီး အင္မတန္ ၀ံ့ၾကြားၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ကခ်င္ေတြက်ေတာ့ ဗမာ၊ တရုတ္ ဘယ္သူ႕လက္ေအာက္မွ မက်ေရာက္ခဲ့ဖူးတဲ့အတြက္ အင္မတန္ စိတ္ဓါတ္ခိုင္မာၾကတယ္။ ကခ်င္ေတြကို ၿဗိတိသွ်ေတြ ပထမဆံုးေအာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ကခ်င္ေတြက အၿမဲလိုလို စစ္တိုက္ေနၾကေလ့ရွိတယ္။ တခါတရံ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း တိုက္ၾကတယ္။ တခါတေလေတာ့ တျခားရန္သူေတြနဲ႔ တုိက္ၾကတယ္။ ရွမ္းလူမ်ဳိးေတြက အရင္ တိုးတက္ခဲ့ၾကၿပီး ကခ်င္ေတြက ရွမ္းေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈကို လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကတယ္။ လယ္စိုက္ပ်ဳိးျခင္းကို ရွမ္းလူမ်ဳိးေတြဆီက သင္ယူခဲ့တယ္။ ဗမာဘုရင္ေတြက ကခ်င္ေတြကို အရိုင္းအစိုင္းေတြလုိ႔ပဲ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ ကခ်င္ေတြကို ထိမ္းခ်ဳပ္ဖို႔ စိတ္မကူးခဲ့ၾကဘူး။ သူတို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ကို လံုး၀ လ်စ္လ်ဴ႐ႈခဲ့ၾကတယ္။

ေမး။ ။ ကိုလိုနီေခတ္ကို ဆက္သြားၾကတာေပါ့။ ၿဗိတိသွ်ေတြက ဗမာျပည္နဲ႔ ကခ်င္ေတြကို ဘယ္လို ေျပာင္းလဲေစခဲ့သလဲ။

ေျဖ။ ။ ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္က ဗမာျပည္နဲ႔ ဗမာဘုရင့္တိုင္းျပည္က တျခားစီပါ။ ဗမာဘုရင္ေတြရဲ႕ နယ္ပယ္က အကန္႔အသတ္နဲ႔ပဲ ရွိတာပါ။ ကခ်င္ျပည္၊ ၀ျပည္၊ ကရင္နီျပည္၊ တျခားျပည္ေတြ တစ္ျပည္လံုးကို ဗမာဘုရင္ေတြ မထိမ္းခ်ဳပ္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ဗမာျပည္မေဒသေလာက္ပဲ သူတို႔အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကတာပါ။ အိႏၵိယေဒသ (Indian sub-continent) ကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ ၿဗိတိသွ်ေတြက ဒီနယ္ေျမေဒသေတြအားလံုးကို သိမ္းပိုက္ခဲ့တယ္။ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္ ၿဗိတိသွ်က်ဴးေက်ာ္မႈကို တြန္းလွန္ခဲ့တုန္းက ဘယ္ဗမာစစ္သူႀကီးကမွ မပါ၀င္ခဲ့ဘူး။ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ေတြပဲ နယ္ခ်ဲ႕ေတြကို တြန္းလွန္ခဲ့တယ္။ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္မွာ သီေပါဘုရင္လက္က ဗမာ့ထီးနန္းကို သိမ္းပိုက္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ကခ်င္ျပည္ကိုလည္း အလိုအေလ်ာက္ေအာင္ႏိုင္ၿပီလို႔ ၿဗိတိသွ်ေတြ ထင္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေတြေရာက္လာတာနဲ႔ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေတာ္လွန္ေတာ့တာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကခ်င္ဟာ ဗမာဘုရင္ေတြရဲ႕ လက္ေအာက္ခံမဟုတ္ဘူးဆိုတာ ၿဗိတိသွ်ေတြ သေဘာေပါက္သြားခဲ့ၾကတယ္။
ဒီကေန႔ ျပည္ေထာင္စုမွာ က်ေနာ္တို႔က မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ပူးေပါင္းပါ၀င္ခဲ့တာပါ။ ရွမ္း၊ ကခ်င္နဲ႔ တျခားတိုင္းရင္းသားေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္ သမိုင္း၊ ကိုယ္ပိုင္ နယ္ေျမေဒသ၊ ကိုယ္ပိုင္ ဘာသာစကားေတြ ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး မတိုင္ခင္ကတည္းက ရွိခဲ့တယ္။ ၿဗတိသွ်အစိုးရက တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြ အားလံုးကို ေပါင္းစည္းၿပီး ၿဗိတိသွ်ဗမာျပည္ကို တည္ေထာင္ခဲ့တာပါ။

ေမး။ ။ ဒုတိယကမၻာစစ္မွာ ကခ်င္ေတြ ၿဗိတိသွ်ဘက္က ပါ၀င္တိုက္ခုိက္ခဲ့တယ္။ ဗမာေတြကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ ဂ်ပန္ေတြနဲ႔ပဲ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ၾကာ ကုန္လြန္ခဲ့တယ္။ ဒီအခ်က္က ကခ်င္-ဗမာဆက္ဆံေရးကို ဘယ္လို အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ေစခဲ့သလဲ။

ေျဖ။ ။ ကခ်င္နဲ႔ ခ်င္းေတြက မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစုကို ေထာက္ခံတဲ့သူေတြဆိုေတာ့ ဂ်ပန္ေခတ္မွာ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္) ေအာင္ဆန္းနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္(ဘီအိုင္ေအ) ေရာက္လာခ်ိန္မွာ ကခ်င္ေတြ အေျမာက္အမ်ားကို နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစေတြဆိုၿပီး သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ့္ဆီမွာ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ မွွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြ
အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဂ်ပန္ေသနတ္ေတြကို ေနရာတိုင္းမွာ သံုးခဲ့တယ္။ ၁၉၄၄ မတိုင္ခင္အထိ ဘီအိုင္ေအတပ္ေတြ ရြာေတြထဲ ၀င္ေရာက္ၿပီး ကခ်င္ျပည္သူေတြကို ဒုကၡမ်ဳိးစံုေပးခဲ့တယ္။
ဘီအိုင္ေအက ဗမာျပည္ကို ဂ်ပန္လက္ေအာက္ကေန လြတ္လပ္ေရး ရယူေပးခဲ့တယ္ဆိုတာ တကယ့္ဟာသပဲ။ မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစု၊ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြ၊ ေျမာက္ပိုင္းကခ်င္ရိန္းဂ်ားတပ္သားေတြ တျခားေတာင္ေပၚသားလူမ်ဳိးစုေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ဂ်ပန္ကို ႏွင္ထုတ္ခဲ့တာပါ။ ေအာင္ႏိုင္မႈ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္နဲ႔ ကခ်င္ရိန္းဂ်ားေတြ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၄-၂၆ ရက္ေန႔အတြင္း ဗန္းေမာ္မွာ ပနမ္မေနာပြဲ(Panam Manau)ကို က်င္းပခဲ့တယ္။ ေနာက္တစ္ရက္ မတ္လ(၂၇)က်မွ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္)ေအာင္ဆန္းက ရန္ကုန္မွာ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးကို စတင္ခဲ့တာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဗမာေတြ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးမွာ ပါ၀င္ခဲ့တာ ႏွစ္လ၊ သံုးလပါပဲ။
ဂ်ပန္ကို ေအာင္ႏိုင္လိုက္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးေျပာဆိုေဆြးေႏြးရာမွာ ကခ်င္က အဓိကျဖစ္လာတာပါ။ ႏိုင္ငံေရးခ်ိန္ခြင္လွ်ာမွာ က်ေနာ္တို႔က အသာစီးျဖစ္ခဲ့တာကိုး။ အဲဒါကေတာ့ အေျပာင္းအလဲကာလေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဗမာစစ္သားတစ္ေယာက္မွ မရွိပါဘူး။ ကခ်င္တပ္ေတြပဲ ရွိတာပါ။ စစ္ေအာင္ႏိုင္တဲ့ အထိမ္းအမွတ္မေနာပြဲမွာ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္)ေအာင္ဆန္းနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရးသမားေတြကို ဖိတ္ၾကားခဲ့တယ္။ သူတို႔ တက္လာၿပီး က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ေတြ႕ဆံုတယ္။ ၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္ေရး အတူတကြ ပူးေပါင္းရယူဖို႔ သေဘာတူခဲ့ၾကတယ္။

ေမး။ ။ ၁၉၄၇ မွာ ကခ်င္ေတြ အျခားသူေတြနဲ႔ အတူ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တယ္။ ဦႏုရဲ႕ အရပ္သားအစိုးရက ဒီစာခ်ဳပ္ကို ေလးစားလိုက္နာခဲ့လား။

ေျဖ။ ။ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္) ေအာင္ဆန္း ေသသြားၿပီးတဲ့ေနာက္၊ ဦးႏုက ပင္လံုစိတ္ဓါတ္ကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔အတြက္ အဓိကက်႐ံႈးမႈက ႏု-အက္တလီစာခ်ဳပ္ပဲ။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္အရ က်ေနာ္တို႔ တန္းတူအခြင့္အေရးရတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြက အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ပါးရည္နပ္ရည္ မရွိခဲ့ၾကဘူး။ ႏု-အက္တလီစာခ်ဳပ္က အင္မတန္အေရးႀကီးတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကာကြယ္ေရး၊ ဘ႑ာေရးအပါအ၀င္ အာဏာအရပ္ရပ္ကို ဦးႏုရဲ႕ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့တာကိုး။ ၁၉၄၈ အေျခခံဥပေဒအရ ဖဆပလ ကဲ့သို႔ေသာ အင္အားႀကီးပါတီကပဲ ပါလီမန္တစ္ခုလံုးကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့အျပင္ ႏု-အက္တလီစာခ်ဳပ္အရ ဥစၥာဓနေတြနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာအားလံုးကို ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ရန္ကုန္အစိုးရကို လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့တယ္။

ေမး။ ။ ေကအိုင္အိုကို ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွာ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဘာျဖစ္ခဲ့လဲ။ ဘာလို႔ ဒီအဖြဲ႕အစည္းကို တည္ေထာင္ခဲ့တာလဲ။

ေျဖ။ ။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္မွာ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္ေတြ အကန္႔အသတ္နဲ႔ပဲ ရွိခဲ့တယ္။ ဗမာအစိုးရက ၁၉၄၈ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ပါလီမန္မွာ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားအမတ္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ ပထမဆံုး အခ်က္က ကခ်င္ရြာေတြကို တရုတ္ႏိုင္ငံကို လႊဲေျပာင္းေပးလိုက္တဲ့ ကိစၥ။ ကခ်င္ျပည္သူေတြ၊ အထူးအျဖင့္ ကခ်င္ေက်ာင္းသားေတြ ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေၾကာင့္၊ ကိုယ္စားလွယ္နည္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔မွာ အားမရွိခဲ့ဘူး။ ဒုတိယျပႆနာက ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ။ အေျခခံဥပေဒမွာ က်ေနာ္တို႔က ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ဘာသာေရးကိုခြဲျခားထား(Separation of the Church and the State)ေစခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဦးႏုက ႏိုင္ငံေရးကိစၥမွာ ဗုဒၵဘာသာကိုု အသံုးခ်လာတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ မမုန္းပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးမွာ ဗုဒၶဘာသာကို ဆြဲထည့္လာတာကိုေတာ့ မႀကိဳက္ဘူး။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာပါတဲ့ ကတိက၀တ္က မွ်တမႈန႔ဲ အေျခခံ အခြင့္အေရး - လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားမ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ တန္းတူအခြင့္အေရးရရွိေရး၊ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ ဘာသာေရးလြတ္လပ္မႈ နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ။ ဒါေတြက ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာ ပါ၀င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ။ ဒါေပမယ့္ ဦးႏုက ၁၉၄၈ အေျခခံဥပေဒကို သံုးၿပီး ဥပေဒကို လက္တစ္လံုးျခားလုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာနဲ႔ အာဏာခြဲေ၀မႈဆိုတဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ ပါလီမန္ဟာ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။
အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၅)ရက္ေန႔မွာ စတင္ခဲ့တာပါ။ ဒီကေန႔အထိလည္း က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးကိုပဲ ဦးစားေပးေဆြးေႏြးခ်င္တာပါ။ အပစ္ရပ္ဖို႔ မလိုဘူး။ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းေတြ မလိုဘူး။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကစတဲ့ ျပႆနာေတြအားလံုးရဲ႕ အရင္းအျမစ္က ႏိုင္ငံေရးျပႆနာျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ႏိုင္ငံေရးကိစၥေတြကိုပဲ စတင္ေဆြးေႏြးသြားရမွာပါ။

ေမး။ ။ ေကအိုင္အိုကို စတင္ဖြဲ႕စည္းတုန္းက ကခ်င္ေတြက လံုး၀လြတ္လပ္ေရးကို လိုခ်င္ခဲ့တာပါ။ ၁၉၇၀ ေနာက္ပိုင္းက်မွ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို ေျပာင္းလဲေတာင္းဆိုလာတယ္။ ဘာလို႔ သူတို႔ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ကို လံုး၀လြတ္လပ္ေရးကေန ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို ေျပာင္းသြားရတာလဲ။

ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အေျခခံရည္မွန္းခ်က္ကို ရႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ သိျမင္လာလို႔ပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေျခအေနကိုလိုက္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို ေတာင္းဆိုရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ႏွလံုးသားထဲမွာ အျမစ္စြဲေနတဲ့ လံုး၀လြတ္လပ္ေရးဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အေျခအေနအရ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ ညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးရယူဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္ဟာ ကုန္းတြင္းပိတ္ျဖစ္တယ္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြေၾကာင့္၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စစ္ေရးအင္အား၊ ေခါင္းေဆာင္မႈ စတာေတြေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ရပ္တည္ရွင္သန္ခြင့္အတြက္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔လိုပါတယ္။
တခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ဆိုရွယ္လစ္အစိုးရေတြ စည္းလံုးညီညြတ္ေတာ့မလို ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ၊ ယူဂိုဆလားဗီယားနဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ ညီညြတ္ၾကေတာ့မလို ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေနရာေဒသတုိင္းမွာ အားလံုးက ေပါင္းစည္းညီညြတ္လာၾကေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း ေျပာင္းလဲဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ အျခားတိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြျဖစ္တဲ့ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ရခိုင္ေတြနဲ႔ မဟာမိတ္ဖြဲ႕ခဲ့တယ္။ သူတို႔နဲ႔ ေပါင္းစည္းျခင္းအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္ကို ပိုၿပီး ခိုင္မာေစခ်င္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေနာက္ဆံုး အဆံုးအစြန္ရည္မွန္းခ်က္ကေတာ့ လံုး၀လြတ္လပ္ေရး ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေမး။ ။ အရင္ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ ထက္စာရင္ လက္ရွိ (ဦး)သိန္းစိန္လက္ထက္မွာ ကခ်င္နဲ႔ ဗမာ အၾကား ပိုမိုအဆင္ေျပလာႏိုင္မယ္လို႔ ထင္ပါသလား။ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးဆိုတဲ့ အေနအထားမွာေပါ့။

ေျဖ။ ။ သိပ္မၾကာေတာ့တဲ့ အခ်ိန္မွာ (ဦး)သိန္းစိန္ရဲ႕ အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္းမွာ အကြဲအၿပဲေတြ ျဖစ္ေတာ့မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ (ဦး)သိန္းစိန္လည္း တစ္ေန႔ေန႔မွာေတာ့ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုအေရးကုိ နားလည္လာမွာပါ။ (ေဒၚေအာင္ဆန္း)စုၾကည္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အေျခအေနကို သေဘာေပါက္ပါတယ္။ (ဦး)သိန္းစိန္လည္း နားလည္ေကာင္း နားလည္ႏိုင္ေပမယ့္ မတူညီတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသေဘာေတြေၾကာင့္ ခက္ခဲတဲ့အေျခအေနတစ္ခု ျဖစ္ေနတာပါ။ ဒီမိုကေရစီကေတာ့ ဒီမိုကေရစီပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဗမာပဲ ခ်ဳပ္ကိုင္္လႊမ္းမိုးမယ့္ စနစ္ပါ။ ဒါက သူတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းပါ။ သူတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းကို မျပင္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ အခ်င္းခ်င္း ျပန္လည္သင့္ျမတ္ဖို႔ ခက္ခဲလိမ့္မယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပင္ပမွာေနထိုင္တဲ့သူေတြေတာ့ နားလည္သေဘာေပါက္ၾကမွာပါ။

ဗမာေတြ သူတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းကို ျပဳျပင္ခဲ့ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပန္သင့္ျမတ္ၾကမွာပါ။ (ေဒၚေအာင္ဆန္း)စုၾကည္ရဲ႕ အေနအထားက ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးလုပ္ဖို႔အတြက္ ေကာင္းလာမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ ဗမာေတြကို မလႊမ္းမိုးခ်င္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သမိုင္း၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈ၊ တခ်ိန္တုန္းက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ တိုင္းျပည္ကိုပဲ ကာကြယ္ခ်င္တာပါ။

ေမး။ ။ ဗမာေတြနဲ႔ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ဖို႔ ဘယ္အရာက အဓိက အတားအဆီးျဖစ္ေနတယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ အဓိက အတားအဆီးကေတာ့ စစ္တပ္ပါ။ စစ္ဘက္ အာဏာပိုင္ေတြပါ။ ဒီစစ္တပ္က ဗမာဘုရင္ေတြကို အစားထိုးထားျခင္းပါ။ စစ္တပ္ရဲ႕ သေဘာထားက ဗမာဘုရင္ေတြအစား ရပ္တည္ဖို႔ပဲ။ ဗမာဘုရင္ေတြက က်ေနာ္တို႔ကို အရိုင္းအစိုင္းလို႔ပဲ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကုိ လူလို႔ ေတြးမွတ္ခဲ့ၾကတာ မဟုတ္ဘူး။ [ဧရာ၀တီသတင္းဌာန၏ အင္တာဗ်ဴးကဏၭတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ Carlos Sardiña Galache ၏ Reflections on Kachin History ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။]

မူရင္းအင္တာဗ်ဴးကို http://www.irrawaddy.org/archives/10264 တြင္ ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါသည္။

သူပုန္လုိ႔ အမည္သမုတ္ျခင္းခံ ရေသာ KIA စစ္သား မ်ားနဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ ကုိကာကြယ္ေနပါတယ္ ဆုိတဲ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သားမ်ား၏ ကြာျခားပုံ

 15 Sep, 2012 (Sat)

 ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖါးကန္႔ ေက်ာက္စိမ္းေမာ္ တေနရာ

Yin Min Thaung ဖားကန္႔ AHRN ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ MSF ၀န္ထမ္းမ်ား ယေန႔ နံနက္ပိုင္း (၁၁) နာရီခန္႔တြင္ ကားမ်ားျဖင့္ ျမစ္ၾကီးနားသို႕ evacuate လုပ္ပါမည္။ အားလံုးေဘးကင္းပါေစလုိ႔ ဆုေတာင္းေပးၾကပါ။ ကၽြန္ေတာ္ လြန္ခဲ့သာ တစ္ပတ္ကမွ ဖားကန္႔က ျပန္လာတာပါ။ လမ္းတေလွ်ာက္မွာ KIA ေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။

KIA ေတြက စစ္ေဆးတာ ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်းပါပဲ . .ေအးေအးေဆးေဆးပဲ ေမးျမန္းပါတယ္။ ဘယ္သူလဲ၊ ဘယ္သြားမွာလဲ၊ ေက်ာက္သယ္လာသလား၊ ကားေရွ႕ဖံုးကို ဖြင့္လို႔ ေက်ာက္ ခိုးျပီးသယ္လာရင္ ေက်ာက္ကို သိမ္းပါတယ္။ လမ္းတေလွ်ာက္မွာ KIA စစ္သားေတြကို ခရီးသည္ေတြက ေရသန္႕ဗူးေတြ၊ မုန္႔တြေတာင္ ေပးၾကပါတယ္။

အဲ . . . ကာမိုင္းအလြန္ ေဆာင္းခါလည္းေက်ာ္ေရာ ကိုေရႊျမန္မာစစ္သားေတြနဲ႔ စေတြ႔ပါျပီ။ ဆရာ၀န္အဖြဲ႔ပါ၊ သူနာျပဳေတြလည္းပါ ပါတယ္ . . . က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ပါ . . . ကဒ္ျပားျပလည္းမရ . . . ခရီးေဆာင္အိတ္ေတြ ဆူးခၽြန္နဲ႔ ထိုးလိုထိုး . . . အဲ့လိုရွာေနလို႔ ရွာတဲ့သူက ဘယ္အဆင္႔လဲဆိုေတာ့ ယူနီေဖာင္းေတာင္ အျပည့္အစံု မ၀တ္ထားဘူး၊ ေသနပ္နဲ႔ ရိုက္မလိုလို၊ ထိုးမလိုလိုနဲ႔ ခရီးသည္ေတြကို၊ ဘာေကာင္မွန္းလဲမသိ၊ ဘာရွာမွန္းလဲမသိ။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၀န္ထမ္းေတြ ကိုေရႊျမန္မာစစ္သားေတြနဲ႔ အေတြ႔နည္းပါေစဗ်ာ .

Tsaw Ra

Yup Tung Ning Hkaw Jan

5 Sep, 2012 (Wed)

Yup Tung Ning Hkaw Jan

- Karai chye ju lak san hte sha,
  Pra hkrat wa ai Wunpawng sha;
- Ning sin kata e nga pra,
  Aten shaning law la hkra;
- Yup tung ning hkaw Jan htoi tu,
  Wunpawng sha ni kung hpan lu;
- Hkawm sa hkrun lam yak hkak tim,
  Yaw shada pan dung du hkra zin lum;
- Lam shut Baw ni hpe shadum,
  Wunpawng Ram ma yawng myit hkrum;
- Du na shawng lam hpe sum ru,
  Ngang grin ra sai daw dan lam lu;
- Ap nawng mat sai asak matu,
  Na kraw salum na hkum malap nu;
- June praw 9 du shagu,
  Teng man lam hpe shangang ru;
- Rap ra tara hpe shachyaw,
  Sak hkrung Karai hpe aw law gaw;
- Shing du hkum gayin mat lu,
  Wunpawng sha ni a Yup Tung Ning Hkaw Jan e..

W.P Moses

5 Sep, 2012 (Wed)

ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ရင္နင့္စရာျဖစ္စဥ္မ်ား - (၁)

 31 Aug, 2012 (Friday)

 ကခ်င္ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားအား တ႐ုတ္အစိုးရမွ ဖ်က္ဆီးထားစဥ္

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေပါင္းစံု မွီတင္းေနထိုင္ၾကပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရး ရျပီးျဖစ္ေပမဲ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တိုက္ပြဲမ်ားျဖင့္ ၾကံဳေတြ႔ေနခဲ့ရလို႔ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ အစိုးရတို႔အၾကားမွာ ႏွစ္ဖက္လက္ေအာက္ငယ္သားေတြနဲ႔ နယ္ေျမခံလူထုေတြဟာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ဒုကၡဆင္းရဲ အသက္၊ ေသြး၊ ေခြ်းနဲ႔ ဘ၀ေတြ စေတးခဲ့ၾကရပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား နယ္ေျမေတြကို ဥယ်ာဥ္ၾကီးတစ္ခုလို႔ တင္စားရင္ အဲဒီဥယ်ာဥ္ေတြမွာ ပန္းမာန္ေတြ မပြင့္ႏိုင္ခဲ့သလို ပ်ား၊ ပိတုန္းေတြလည္း မပ်ံ၀ဲႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ သစ္ေျခာက္ပင္နဲ႔ ရြက္ေၾကြေတြသာရွိတဲ့ ဥယ်ာဥ္ပမာ ေျခာက္ေသြ႔ ႏြမ္းေၾကေနခဲ့ရပါတယ္။
လူငယ္လူရြယ္ေတြဟာလည္း စနစ္ဆိုးရဲ႕သားေကာင္ေတြျဖစ္ျပီး အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ရပ္ရြာကိုစြန္႔ခြါ တ၀မ္းတခါးအတြက္ ပင္ပန္းဆင္းရဲစြာ ဘ၀ကို ရုန္းကန္ ေနၾကရပါတယ္။

ယခုတေလာ အစိုးရစစ္တပ္ဟာ ေကအိုင္ေအကို ထိုးစစ္ဆင္ ဖိအားေပးလာျပန္ပါတယ္။ အလားတူ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအစိုးရကို ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ဒုကၡသည္မ်ားကို လက္ခံထားပါက အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္ေၾကာင္း တိုက္တြန္း စည္း႐ံုးလာဖြယ္ရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ တ႐ုတ္အစိုးရဟာ သူတို႔ရဲ႕နယ္ေျမအတြင္းမွာရွိတဲ့ ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြကို ေမာင္းထုတ္တဲ့ျဖစ္စဥ္ ေပၚေပါက္လာလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ကိုယ္ေတြ႔ႀကံဳရသူတစ္ဦးက စည္းလံုးျခင္းရဲ႕အင္အား ၀က္ဘ္ဆုိဒ္ကို ဆက္သြယ္ၿပီး ရင္ဖြင့္လာပါတယ္။

တ႐ုတ္အစိုးရက အတင္းအၾကပ္ ေျပာင္းေရႊ႕လိုက္တဲ့ ေနာင္ေတာင္ (nawng tau) ဒုကၡသည္စခန္းမွာဆိုရင္ ဒုကၡသည္လူဦးေရဟာ (၅၀၀၀) ခန္႔ ရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္ရဲတပ္ဖဲြ႔၀င္မ်ားဟာ ရဲကားေတြ၊ မွန္လံုကားႀကီးေတြနဲ႔ ဒုကၡသည္စခန္းေတြက လူေတြကို ေကအိုင္ေအထိန္းခ်ဳပ္ရာ နယ္ေျမျဖစ္တဲ့ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ အင္ဘာပါနဲ႔ လနာဇြတ္စခန္းေတြဘက္ကို အတင္းအဓမၼ ျပန္ပို႔ခဲ့သလို ဒုကၡသည္ေတြ ေနထိုင္ရာ တန္းလ်ားေတြကိုလည္း ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ကခ်င္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြဟာ တခ်ဳိ႕က အိပ္ဖို႔ေတာင္ ဘယ္လိုေနရာ ရွာရမွန္းမသိသလို တခ်ဳိ႕ကလည္း ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ ငတ္ျပတ္ေနလို႔ မ်က္ရည္ေတြ ၿဖိဳင္ၿဖိဳင္ ယိုစီးေနၾကရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဒုကၡသည္ေတြက်ေတာ့ လနာဇြတ္ဘက္ကို မသြားခ်င္ၾကလို႔ မန္၀ိန္းဘက္ကို ထြက္ခြာသြားၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ဘ၀ဟာ လံုၿခံဳမႈကင္းမဲ့ေနသလို သူတို႔ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးကိုလည္း ထိခိုက္ေစပါတယ္။ သူတို႔ေတြအားလံုးရဲ႕ ဘံုသေဘာဆႏၵကေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုခ်င္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၊ ေရႊလီခ႐ိုင္၊ ေနာင္ေတာင္း ေဒသအတြင္းမွာ ဒုကၡသည္စခန္း (၆) ခုရွိၿပီး (၁) ယန္လု (Yang Lu) စခန္း (၂) ေလာ့ဖုိင္း (Lau Hpai) စခန္း (၃) ငါေနာင္းပါ (Nga Nawng Pa) စခန္း (၄) လံုကေရာက္ (Lung Krawk) စခန္း (၅) ခေဒါင္းပါ (Hka Dawng Pa) စခန္း (၆) ေနာင္ေတာင္ (Nawng Tau) စခန္းတို႔ ရွိၾကေၾကာင္း တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ ဆက္လက္ျပီး အဲဒီဒုကၡသည္ စခန္းေတြနဲ႔ ကခ်င္စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြ အေၾကာင္းကို တင္ျပေပးသြားပါမယ္ ခင္ဗ်ား။

ဦးေအာင္မင္း ဘာေတြ ေတာ္ေနသလဲ

 12 July, 2012 (Thu)

W.P Moses

 U-Aung-Min-and-Saw-Mutu-Sae-Poe1

မီးရထား၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းဟာ ယခင္က ေထာက္လွမ္းေရး မ်က္မွန္ႀကီး တင္ဦးရဲ႕ တပည့္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အျပင္ မဟာဘုတ္တုိင္ ေဗဒင္ယၾတာ ကြ်မ္းက်င္သူလို႔ သိရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဦးေအာင္မင္းဟာ အဖားေတာ္၊ ယၾတာေတာ္တဲ့သူ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ေဒၚႀကိဳင္ႀကိဳင္ကို ယၾတာ အစီအမံ ျပဳလုပ္ေပးရင္း ပိုမို အလြမ္းသင့္ လိုင္း၀င္သြားဟန္ ရွိတယ္လို႔ စစ္တပ္ နီးစပ္သူ မ်ားက ဆုိပါတယ္။ သူဟာ တပ္မ (၆၆) တပ္မမွဴး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ေတာင္ပိုင္းတုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ တုိင္းမွဴးအျဖစ္ ထပ္မံ ရာထူး တုိးခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ဇနီးဟာ ဆရာ၀န္ျဖစ္ၿပီး မိခင္နဲ႔ကေလး ေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္းမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ရထား၀န္ႀကီး ျဖစ္လာၿပီးမွ အစိုးရသစ္ ျပန္ဖြဲ႔လာတဲ့အခါ ရထား ၀န္ႀကီး အျဖစ္ပင္ ဆက္လက္ တာ၀န္ ေပးအပ္ခံရသူ ျဖစ္လို႔ အျခား ၀န္ႀကီးမ်ားနဲ႔ ယွဥ္ရင္ သူဟာ ‘ေခလွသူ’ မဟုတ္ေၾကာင္း စစ္ရံုးနဲ႔ နီးစပ္သူမ်ားက ဆုိပါတယ္။

ယေန႔ေခတ္ ၀န္ႀကီးေတြဟာ စစ္တပ္ ဆုိရုိးစကားအတိုင္း ေက်ာပိုးအိပ္ ျပင္ထားရတယ္ ဆုိတဲ့အတုိင္း ထုိင္ခံုမၿမဲ ေနရာ အတည္တက် မျဖစ္ဘဲ ျပဳတ္မွာကို အၿမဲ စိတ္ပူေနရပါတယ္။ မ်က္စိေရွ႕မွာပင္ ယခင္က ပုခံုးယွဥ္လာတဲ့ တုိင္းမွဴးဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ တျဖဳတ္ျဖဳတ္နဲ႔ ဇာတ္သိမ္းမလွတာကို ေတြ႔ျမင္ေနရၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႔ ဦးေအာင္မင္းကေတာ့ ပန္းပန္လွ်က္ ရွိေနရာ ထုိင္ခံု ၿမဲလွပါတယ္ ဆုိတဲ့ ဦးေအာင္ေသာင္းေတာင္ ယခု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ႏႈတ္ထြက္သြားရၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေအာင္မင္းဟာ လက္နက္ကိုင္ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးရာမွာ အထိုက္အေလ်ာက္ ေအာင္ျမင္မႈ ရရွိေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။

သူဟာ ေထာက္လွမ္းေရးမွာ ေနခဲ့သူပီပီ ပရိယာယ္၊ ဥာဏ္မ်ားလွၿပီး ေဗဒင္ယၾတာ အစီအမံေတြနဲ႔ လုပ္လာတက္တာေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသား အဖဲြ႔မ်ား အေနျဖင့္ သတိထား ဆက္ဆံသြားဖို႔ လိုေၾကာင္း စစ္ဖက္နီးစပ္သူမ်ားမွ တုိက္တြန္း အႀကံျပဳ သြားပါတယ္။ သူဟာ မီဒီယာမ်ားနဲ႔ ေတြ႔တိုင္း မုိက္ျဖစ္ျဖစ္၊ ကင္မရာနဲ႔ ျဖစ္ျဖစ္ တည့္တည့္ မေျပာဘဲ သူ႔ရဲ႕ မ်က္ႏွာ တေစာင္း ေျပာေနဟန္ပံုေတြဟာ အဓိပၸာယ္ေကာက္ ခက္ခဲလွပါတယ္။ ေထာက္လွမ္းေရးေတြရဲ႕ စကားအတုိင္း တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႔ေတြကို စီးပြားေရး မက္လံုးေပးရံုနဲ႔ ႏွပ္ေၾကာင္း ေပးလို႔ ရတယ္ ဆုိတာ ဦးေအာင္မင္း ေလသံထြက္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ အၿပံဳးေတြဟာ သဘာ၀က်က် ရိုးသားမႈ ရွိ မရွိ ကိုေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ ဦးေအာင္မင္းတစ္ေယာက္ KNU ႏွင့္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ ေအာင္ျမင္မႈ ရသေလာက္ KIA ႏွင့္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ အလွမ္းေ၀းေနဆဲပင္ျဖစ္ေၾကာင္း စစ္ဖက္နီးစပ္သူမ်ားက သံုးသပ္လာပါတယ္။ ဦးေအာင္မင္း လူရည္လည္တဲ့ အခ်က္ တစ္ခ်က္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္း ေကာ္မတီမွာ အဖြဲ႔၀င္ အျဖစ္ပါလာတဲ့ ဒုတိယ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ (ၾကည္း) ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး စိုး၀င္းကို ေက်ာသတ္ရင္သတ္ ဖားေနတာကို စစ္ဖက္နီးစပ္သူမ်ားက သိရွိရပါတယ္။ ယခင္က ဦးေအာင္ေသာင္းတို႔ဟာ တုိင္းမွဴးေတြကို လူရာမသြင္းတဲ့အတြက္ တုိင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာ တုိက္ပြဲေတြ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနတာကို ဦးေအာင္မင္း ေကာင္းေကာင္းသိေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုစုိး၀င္းကို ဦးေအာင္မင္း တြဲေခၚမွ ျဖစ္တယ္လို႔ ခံယူထားဟန္ တူေၾကာင္း စစ္ဖက္နီးစပ္သူမ်ားက သတင္းေပးပို႔လာပါတယ္။

SIMSA KASA JOURNAL Vol-5, Issue - 1

25 June, 2012 (Mon)

W.P Moses

10 What..?

11 June, 2012 (Mon)
W.P Moses

10 What..?

What is Freedom..?

What is Human Rights..?

What is Children Rights..?

What is Woman Rights..?

What is Opportunity..?

What is Justice..?

What is Politics..?

What is Authority..?

What is Love and Kindness..?

What is Peace..?

9th June

9 June, 2012 (Sat)

W.P Moses

 

9th June

June shata praw 9, 2011 ning,

Malap n-mai ai n-htoi ning chying;

2012 ning June 9 hta,

K.I.A hte tai hpyen Myen majan byin ai laning mi ladu hkrum sa;

Agyi Chang Ying hpe myit dum,

Wunpawng sha ni yawng myit hkrum;

Hpan Wa Ning Sang a chye ju,

Wunpawng sha ni kaw du;

K.I.A hte tai hpyen Myen a majan kata,

Matsan tsin yam hkrum nga Wunpawng sha;

Shara magup du Wunpawng sha ni,

Malap n-mai n-dai lam ni;

Tai hpyen wa gasat ai hkrang ladat,

Wunpawng sha ni rau ning hkap let gawt;

Kanu Wunpawng Mungdan hten za n-mai,

Makawp maga sharawt na Kachin yawng a lit rai;

Karai shaprat ai Wunpawng sha,

Second Israel ngu shaga ma;

Magrau grang ai myu tsaw share shagan ma hkra wa,

Shawng lam majan pa hta yawng shang lawm sa;

N-gun da ting let myit nden shaja ga,

N-tsan la sai aten hta awng dang na;

Yehowa anhte a awng padang,

Anhte a kraw hta matsing bang;

K.I.A hte Wunpawng sha ni gaw yawng langai sha,

Ngai Uma shagawng Brang Len wa n-dai ga shagawp hte rau sum hting dat nngai...

Mungkan Brang Len

9th June, 2012 (Sat)

5:30:25 Am

K.B.C Ramma Dap Kawn Woi Awn Let Akyu Hpyi Hpawng Mahkyen

7 June, 2012 (Thu)

W.P Moses

 Kachin Baptist Convention (K.B.C) Myitkyina

Peace Be With You...

26 May, 2012 (Saturday)

W.P Moses

Wunpawng mung dan shang lawt asuya K.I.O/K.I.A hte myen asu ya ni lai mat wa sai shaning (2011) ning June shata praw (9) ya kaw nna ding hku majan byin wa ai a marang e.. Mung masha ni hpyen asuya ni a roi rip hkrum, zing ri zing rat hkrum, hkrit hpa kajawng hpa lam ni law law wa hkrum sha nga ma sai.

 Kachin IDPs

Anhte Wunpawng sha ni a shawng lam a matu, ning baw ningla ni tai wa na Ma kaji ni mung jam jau jam hkaw hkrum ai sha n-ga, myit kraw salum kata hta malap nlu ai lam ni law law wa hkrum sha nga ma sai le.. Ya aten hta jawng lung let madang dep ai mung kan hpa ji hte teng man ai lam ni hpe sharin hka ja na aten du wa nga sai..

Anhte Wunpawng sha ni a sai daw sai chyen myu sha ni yawng tsin yam tsin dam hkrum sha nga ma sai. Mara kata let myit hpraw san seng ai Ma kaji ni law law wa mung majan a npu hta e hkrit hpa kajawng hpa ni hte rau asak hkrung nga ra ma ai.

Mara kata let myit hpraw san seng dik ai Ma kaji ni wa teng man ai simsa lam hpe ra sharawng nga ma sai... shan hte (Ma kaji ni) a kraw salum kata hta gaw Peace Be With You..!!! nga nna rawng taw nga ma sai. Ndai Peace Be With You.. byin tai wa na matu gaw kadai ni a lit rai kun...? An hte Wunpawng sha ni yawng myit yu let, nang shoi nang sha nnga Madu langai hta teng man ai myit hkrum lam hpe gaw de let shangang shakang sa wa yang gaw Mungkan hta kajai gum hkawng ai amyu, Madu ra sharawng ai Mungdan tai wa na gaw teng man ai lam rai nga sai hpe myit dum let Asak hkrung ai Madu Karai Kasang hte rau rawt sa wa ga...

Mungkan Brang Len

UN Amu madu Mr. Bankimun Myen mung du

30 April, 2012 (Monday)

W.P Moses

UN Amu madu Mr.Bankimun gaw myen mung de sa du gawan gatsan nga ai lam chye lu ai.

 Dai hpawt daw hkying 9 ram hta President Thein Sein hte UN amu madu Mr.Bankimun gaw Hkring mang daju President nta kata hta hkrum zup lai wa sai lam shi ga na chye lu ai.Thein Sein hku nna Mr.Bankimun hpe atsawm sha hkap hkalum la ai lam chye lu ai.

UN amu madu Mr.Bankimun hte Tu Ra Shwe Man hkrum zup ai lam galaw ma ai.UN amu madu Mr.Bankimun hku nna myen mung hte sa ai lam hta ya hkyak hkyak byin nga ai K.I.A hte myen asu ya a majan lam hte seng nna President Thein Sein hte tsun jahta na lam nga nnga gaw naw lat yu ra nga ai.

A Time for Everything

 29 April, 2012 (Sunday)

W.P Moses

There is a time for everything, and a season for every activity under heaven:

a time to be born and a time to die,

a time to plant and a time to uproot,

a time to kill and a time to heal,

a time to tear down and a time to build,

a time to weep and a time to laugh,

a time to mourn and a time to dance,
  
a time to scatter stones and a time to gather them,

a time to embrace and a time to refrain,

a time to search and a time to give up,

a time to keep and a time to throw away,

a time to tear and a time to mend,

a time to be silent and a time to speak,

a time to love and a time to hate,

a time for war and a time for peace.

Malaysia Mung Dan kata hta Mung masha ni atsam madun

28 April, 2012 (Saturday)

W.P Moses

 Atsam madun nga ai Malay Mungdan masha ni..

Malaysia Mungdan Kualalumpul  hta e Malaysia Mung Dan masha ni hku nna Malay ning baw hkring mang daju (Wun Gyi Chuk) hpe Gumhpraw lam hta mayun gum hpraw ni sha ai, Mung masha ni a gum hpraw hpe ting gyeng lam hta jai lang ai nga nna atsam madun ai lam hpe galaw hpang nga ai lam na chye lu ai. Atsam madun ai mung masha ni hpe Balik ni hte hpyen hpung (Army) ni pawng nna hka hte mung wan hkut bawm hte mung masha u-hpung shabra ai ladat hpe galaw nga ai lam na chye lu ai.

 Palawng Ahtoi hpun nna atsam madun nga ma ai...

Ya na zawn Malaysia mung dan kata hta mung dan masha ni hku nna atsam madun ai lam galaw nga ai a marang e kaga mung dan kaw na tara nshang bungli sa galaw sha nga ai ni a shim lam matu mung kachyi tsang ra ai lam na chye lu ai. Myen mung masha ni mung ndai Malaysia mung dan kata hta e tara nshang kan bau magam bungli ni hpe galaw sha nga ai grai law ai lam hpa lat mat mung nlu ai myen mung masha langai mi ndai hku tsun dan wa ai " anhte ndai kaw nga ai myen mung masha nkau mi gaw hpa lat mat ma nnga ai majaw ya na zawn mung dan masha ni gasu kabrawng rai wa jang loi gaw tsang ra ai.. shing gan de hkawm sa ai shaloi Balik ni hpyen la ni hte hkrum sai kaw na kaw rim hkrum mat na sha re.. rim mat nna ahkyuk, htawng de bang ma ai... ndai kaw galaw sha ai ma kalang lang gaw grai jam jau ai.. jam jau ai ngu na hta myit masin ni kaji wa ai.. galoi ma hkrit ai myit rawng taw  nga ra ai.. shing gan le tim galoi wa balik ni sa san dat dat ngu ai myit gaw galoi ma rawng taw nga ai" nga nna tsun dan wa ai.

Pang Wa maga de myen hpyen n-gun jat ding yang

 28 April, 2012 (Saturday)

W.P Moses

 Min Aung Hlaing

Wunpawng Buga Sadung Pang Wa maga de myen tai hpyen ni gaw ya aten hta Kampaiti Maw daw lam kaba hku nna hpyen n-gun jat nga ai lam shi ga na chye lu ai.27 April, 2012 ya shani kaw nna Sadung Pang Wa maga de Wunpawng Mungdan Shang lawt asuya K.I.A hte myen tai hpyen ni majan byin hpang wa sai re.Ya aten hta Pang Wa makau grup yin na mare masha ni mung majan hte tsan ai nam shalawng hkan hte Miwa hkran maga de hprawng yen nga ma ai lam Buga masha ni kawn chye lu ai.

Pang Wa maga majan hpang sai

 27April, 2012 (Friday)

W.P Moses

 

Myen tai hpyen ni..

27 April, 2012 Wunpawng buga Sadung - Lahpai lahta Pang Wa makau hta Wunpawng Mungdan Shang Lawt hpung K.I.A hte myen tai hpyen ni gap gasat nga sai lam shi ga na chye lu ai. Wunpawng Buga Pang Wa gaw NDAK ni a up hkang ginra rai nga ai. Pang Wa makau na mare masha ni gaw majan byin wa ai majaw Miwa hkran maga de hprawng yen nga ai lam shi ga matut chye lu ai.

Ya aten hta myen tai hpyen ni gaw Wunpawng Buga shara shagu hta majan a matu hpyen n-gun ni hpe jat jahpring nga ai lam hpe chye lu ai.

 Dum nta hpe marit nga ai hpyen yen tsin yam ma kasha ni...

Wunpawng Buga shara shagu hta K.I.A hte myen tai hpyen ni majan grau sawng wa ai majaw Mung masha ni jam jau nga ai zawn hpyen yen tsin yam ni mung lani hte lani grau grau law htam wa ai lam hpe mu chye lu ga ai.

Sadung Sa Lam mahkrai Shing dang kau

April 27, 2012 

 W.P Moses

Wunpawng Mung Waimaw-Kanpaiti sa lam hka rum lahta na Sadung Mahkrai hpe April (26) ya shana myen asu ya hpyen hpung ni n-gun jat bang wa ai hpe hkap shing dang ai hku nna Maw daw kaba ni nlu lai hkra gan jahten da  sai lam shiga na chye lu ai.Ya aten hta myen hpyen asu ya gaw K.I.O/A gin jaw Lai Za makau hte Waimaw Sadung lam ding yang hpyen n-gun jat nna majan kaba hpe bai hpang wa sai lam chye lu ai.Wunpawng mungdan shang lawt asuya hku na mung ra ai lam ni hpe shajin nga sai lam chye lu ai. 

 

 Myen hpyen la ni 

Myen hpyen asu ya hpyen hpung ni gaw majan byin ai shara hkan na mare ni hpe wan nat jahten nga ai zawn mare kata hkan e mung lak nak kaba ni hte gap nga ai lam bu ga masha ni kawn tsun wa ai.

ထြက္ေျပးေနရ၊ ဖ်က္ဆီးးခံေနရ၊ လံုၿခံဳမႈ ကင္းမဲ့၊

3 April, 2012 (Tuesday)

 W.P Moses

ကခ်င္စစ္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ား (Kachin IDPs)

ဧၿပီလဆန္း ၂ ရက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြ အၿပီးတြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဘန္ေဒါင္ယာန္တြင္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ K.I.A တပ္မဟာ (၅) လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း ႏွင့္ စစ္အာဏာရွင္ စစ္အစိုးရတို႔ အၾကား တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားေၾကာင္း စံုစမ္း သိရွိရပါတယ္။

ႏွစ္ဖက္တိုက္ပဲြေတြေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုမ်ား ေန႔တိုင္း ေနအိမ္မ်ားကို စြန္႔ခြာကာ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ေနၾကရပါတယ္။ အျပစ္မဲ့ျပည္သူမ်ားမွာ စစ္အာဏာရွင္ စစ္အစုိးရ စစ္တပ္တို႔ရဲ႕ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္း၊ ေရွ႕တန္းလမ္းျပအျဖစ္ ေစခိုင္းျခင္း၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ားမွာ မဒိန္းက်င့္ သတ္ျဖတ္ ခံေနရျခင္း စသည့္ ဆင္းရဲဒုကၡ အမ်ဳိးမ်ဳိးကိုေတြ႔ႀကံဳ ခံစားေနၾကရပါတယ္။

“က်မတို႔မွာ အခ်ိန္တိုင္းလိုလို စိုးရိမ္ေနရပါတယ္…။ က်မတို႔ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈေတြကင္းမဲ့ၿပီး လြတ္လပ္ျခင္းဟာလည္း က်မတို႔ဆီက ထြက္ေျပးသြားၿပီထင္တယ္..။ အစိုးရတပ္တို႔က က်မတို႔ ရြာကိုဝင္လာၿပီး အိမ္ေတြကို မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးၾကတယ္..။ တခ်ဳိ႕ရြာသားေတြကိုလည္း ေခၚသြားၾကတယ္..။ ဘယ္ကိုေခၚသြားတာေတာ့ မသိပါဘူး..။” ကခ်င္ျပည္သူမ်ားမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီး လြတ္လပ္မႈေတြကို ေတာင့္တေနၾကပါတယ္။

 

စစ္အာဏာရွင္ စစ္အစိုးရမွ ကခ်င္နယ္ေျမႏွင့္ တိုက္ပဲြျဖစ္ပြားရာ ေက်းရြာမ်ားမွ ေနအိမ္မ်ား၊ ဘုရားေက်ာင္းမ်ား၊ စပါးက်ီမ်ား စသည့္ ျပည္သူပိုင္ ပစၥည္းမ်ားကို လိုက္လံဖ်က္ဆီးေနတာကို ေတြ႔ျမင္ေနရပါတယ္။

ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြလဲ ၿပီးသြားပါၿပီ… ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ K.I.A ႏွင့္ စစ္အာဏာရွင္ စစ္အစိုးရတို႔မွာ ေန႔တိုင္း တိုက္ပဲြမ်ား ျဖစ္ပြားေနၾကပါတယ္။ ႏွစ္ဖက္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးပဲြေတြကို တရုတ္ႏိုင္ငံ ေရႊလီတြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေပမယ့္ ေရရာတဲ့ အေျဖ တခုမွ မရရွိခဲ့ၾကပါဘူး။

လြန္ခဲ့တဲ့ မတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ K.I.A အုပ္ခ်ဳပ္နယ္ေျမျဖစ္တဲ့ အင္ေပါင္ ေက်းရြာကို စစ္အာဏာရွင္ စစ္အစိုးရ စစ္တပ္ ခမရ (၃၉၀) တပ္တို႔မွ ရြာထဲသို႔ လက္နက္ႀကီးျဖင့္ ပစ္ခတ္ကာ အိမ္ (၄) လံုးကိုပါ မီးရိႈ႕ ဖ်က္ဆီးလိုက္ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္ စစ္ေဘးသင့္ ျပည္သူမ်ားအား ကူညီရန္ ဂီတရံပံုေငြ ပဲြေတာ္

2 April, 2012 (Monday)

M.K.B.A ရဲ႕ ေၾကျငာခ်က္

W.P Moses

25 March, 2012 (Sunday)

နံပါတ္ (၆) အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရတဲ့ ဒဘူဘြမ္

W.P Moses
24 March, 2012 (Saturday)

စစ္အစိုးရ စစ္တပ္ႏွင့္ K.I.A တို႔အၾကား ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ အျပစ္မဲ့ ျပည္သူ လူထုမ်ားဟာ ေနရာအိမ္မ်ားကို စြန္႔ပစ္ကာ ေတာတြင္း ေတာင္ၾကားမ်ားသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ ေနၾကရသည္။

ကခ်င္စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားထဲမွ ဒဘူဘြမ္ (Dabu Bum) ေခၚ ကခ်င္-တရုတ္နယ္စပ္ ေတာင္ၾကားမွာ ရွိတဲ့ စခန္း အေျခအေနႏွင့္ ကခ်င္စစ္ေျပးေတြရဲ႕ အေျခအေနကို စံုစမ္း သိရွိသေလာက္ တင္ဆက္လိုက္ပါတယ္။

ဒဘူဘြမ္ဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ ဝိုင္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္ ဆဒံုးေတာင္တန္း ေတာင္ၾကားရွိ တရုတ္နယ္စပ္ အနီးမွာ တည္ရွိပါတယ္။ ယင္း ဒဘူဘြမ္ စခန္းဟာ ေတာေတာင္ ေတာင္ၾကားမွာ ရွိၿပီး အင္မတန္ ေအးခဲတဲ့ ေနရာတခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာေတာင္မ်ားျဖင့္ ဝန္းရံထားသျဖင့္ အဆက္အသြယ္၊ အသြားအလာ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရး အဆင္မေျပကာ ခက္ခဲတဲ့ ေနရာတခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကခ်င္-တရုတ္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္ျဖစ္ေသာ္လည္း တရုတ္အစိုးရရဲ႕ ကူညီမႈရရွိရန္မွာ မလြယ္ကူပါ။

ကခ်င္စစ္ေျပး ဒုကၡသည္

ယင္း ဒဘူဘြမ္ ကခ်င္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ ဆဒံုး၊ ဆဒံုးပါ၊ ဆကာပါ၊ ဘြမ္ဝါ၊ ေလာ့လာန္၊ လုျမန္ (Lu Myang)၊ ေဆာ့ေလာ္၊ ေဂါ့နန္၊ လေဂ်ာင္၊ လုက်ီ၊ လဖိုင္ စတဲ့ ကခ်င္ရြာေပါင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျပည္သူမ်ား ထြက္ေျပးခုိလႈံေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။  ယင္းစခန္းမွာရွိတဲ့ လူဦးေရေပါင္းမွာ ၄၀၀ ေက်ာ္ ၅၀၀ နီးပါး ခိုလႈံေနေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ား၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္မ်ား၊ နာသာရွည္ ေရာဂါရွိသူမ်ား၊ ဒုကၡိတမ်ား ႏွင့္ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ကေလး သူငယ္မ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။

စခန္းတြင္းမွ ကေလးသူငယ္မ်ားရဲ႕ ပညာေရး

ကခ်င္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ စခန္း တခု ျဖစ္တဲ့ တဘူဘြမ္ (Dabu Bum)  စခန္းတြင္ ကေလး သူငယ္မ်ားအတြက္ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္း ဖြင့္လွစ္ထားပါတယ္။ သူငယ္တန္းမွ သတၱမ (၇) တန္း ထိရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး ၎တို႔မွာ ႏွင္းေတြ ထူထပ္ၿပီး ေအးခဲ လွေပမယ့္ ကိုယ့္ရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေနေသာ ပညာကို က်ဳိးစားအားထုတ္ သင္ယူေနၾကပါတယ္။ ယင္းေက်ာင္းတြင္ ဆရာ၊ ဆရာမေပါင္း ၁၀ ဦးေက်ာ္ ရွိၿပီး ၎တို႔မွာ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ အနာဂတ္မဲ့ေနတဲ့ စခန္းတြင္းမွ ကေလးသူငယ္မ်ားကို အေကာင္းဆံုးျဖင့္ ကိုယ္တတ္ေျမာက္ထားတဲ့ ပညာကို ပညာဒါနအျဖစ္ ေစတနာ ေမတၱာျဖင့္ သင္ၾကားေပးလ်က္ ရွိပါတယ္။

ယင္း ဒဘူဘြမ္ စခန္းမွ စိတ္မေကာင္းစရာ တစ္ခုမွာ စခန္းတြင္းရွိ ေက်ာင္းဟာ တရုတ္နယ္ေျမထဲ နဲနဲေလး ေက်ာ္ဝင္ေနျခင္းျဖစ္ရာ တရုတ္အာဏာပိုင္တို႔မွ ယင္းေက်ာင္းကို ျပန္လည္ၿဖိဳဖ်က္၍ သူတို႔ (တရုတ္) နယ္ေျမဘက္သို႔ မေက်ာ္ေစဘဲ စခန္းတြင္းထဲမွာသာ ျပန္လည္ေဆာက္လုပ္ရန္ ညြန္ၾကားလိုက္ပါတယ္။
 ဒီအေၾကာင္းကို ယင္းစခန္းတြင္းရွိ ေက်ာင္းဆရာမ တစ္ဦးမွ…“ က်မတို႔ အလယ္တန္းေက်ာင္း ေက်ာင္းေဆာင္ကို တရုတ္ေျမဘက္သို႔ နဲနဲေလး… စာသင္ခန္း တစ္ခန္းစာေလာက္ ေက်ာ္ဝင္ေနတယ္… အဲ့ဒါကို တရုတ္ အာဏာပိုင္မ်ားက မႀကိဳက္လို႔ က်မတို႔ ေက်ာင္းကို ျပန္ၿဖိဳခိုင္းတယ္..။ လြန္ခဲ့တဲ့အပတ္ကပဲ က်မတို႔ တာဝန္ရွိသူေတြႏွင့္ ျပည္သူလူထုတို႔ ပူးေပါင္းကာ ၿဖိဳလိုက္ၿပီး စခန္းတြင္းထဲမွာဘဲ ျပန္ေဆာက္ၿပီးပါၿပီ…။ ေက်ာင္းသားေတြက သနားစရာပါ..။ ေက်ာင္း ၃ - ၄ ရက္ ေတာင္ ပိတ္လိုက္ရပါတယ္…” ဟု ေျပာျပပါတယ္။ ကေလးငယ္မ်ားရဲ႕ ပညာေရးဟာ ေမ်ာ္မွန္းထား သေလာက္ေတာ့ ျပည့္စံုလာႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး ဟု ဆရာမက သူ႔ရဲ႕ အျမင္ကို ဆက္လက္ ေျပာျပပါတယ္။

စားဝတ္ေနေရး

ဒဘူဘြမ္ စခန္းတြင္ရွိတဲ့ ကခ်င္စစ္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ားကို ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ K.I.O/A မွ ၾကည့္ရႈေစာင့္ေရွာက္ ေနသလို၊ မန္ရွီ (Mang Shi)၊ ဂ်ီနာ (Ji Na)၊  ဂ်န္႔ရွီ (Jan Shi)၊ စတဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဝန္ေပါင္ ကခ်င္ ညီအစ္ကိုမ်ားမွ လိုအပ္ေနတဲ့ ဆန္၊ ဆီ၊ ပဲ၊ ဆား စသည့္ အစားအေသာက္မ်ားကို တတ္ႏိုင္သည့္ ဘက္ကေန ကူညီေနပါတယ္။ K.B.C အသင္းသူ အသင္းသားမ်ားႏွင့္ တျခား အဖြဲ႔ အစည္းမ်ားကလည္း လိုအပ္တဲ့ ပစၥည္းဥစၥာမ်ားကို တတ္ႏိုင္၊ လက္လွမ္းမွီသေလာက္ ကူညီ ေထာက္ပံ့ေနပါတယ္။ ေနရာထိုင္ခင္းကေတာ့ ေတာေတာင္ ေတာင္ၾကား ဆိုေတာ့ နဲနဲေတာ့ အဆင္မေျပဘူး၊ တခ်ဳိ႕အတြက္ေပါ့.. ဒါေပမယ့္ သူ႔ဟာနဲ႔သူေတာ့ ဟုတ္ေနပါၿပီ..။ K.I.A ႏွင့္ စစ္အစိုးရ စစ္တပ္တို႔ အၾကား ျပည္တြင္းစစ္ အခ်ိန္ၾကာရွည္လာသည္နဲ႔ အမွ် ျပည္သူလူထုႏွင့္ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ စခန္းအသီးသီး အတြက္ စားဝတ္ေနေရးမ်ား အခက္အခဲ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။

က်န္းမာေရး

ဒဘူဘြမ္စခန္းရွိ ကခ်င္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားရဲ႕ က်န္းမာေရးဟာ တျခား စစ္ေျပးဒုကၡသည္ စခန္းေတြႏွင့္ ကြာျခားခ်က္ေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒဘူဘြမ္ စခန္းမွ ျပည္သူမ်ားမွာ ဖ်ားနာျခင္း သိပ္မရွိေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ ဒဘူဘြမ္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားရဲ႕ က်န္းမာေရးကို စခန္းတြင္းရွိ က်န္းမာေရးမွဴးအား ေမးျမန္းၾကည့္ရာ… “ က်မတို႔ ဒီမွာရွိတဲ့ စစ္ေျပးေတြကေတာ့ က်န္းမာေရးသိပ္ၿပီး စိုးရိမ္စရာ မရွိပါဘူး..။ ကေလးသူငယ္မ်ား နဲနဲပါးပါး ဖ်ားနာတာတို႔ေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒီမွာေတာ့ အေအးခ်ိန္ ဒီဂရီမ်ားတဲ့ အတြက္ သက္ႀကီးရြယ္အုိႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ား အတြက္ေတာ့ နဲနဲ စိုးရိမ္မိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္း ဆိုေတာ့ ဒီမွာက တအား ေအးတယ္ေလး.. ႏွင္းေတြဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္ ထူထပ္ေအာင္ က်တယ္… ၿပီးေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြက လံုေလာက္တဲ့ အေႏြးထည္တို႔၊ အဝတ္အစားတို႔၊ ေစာင္တို႔ စသည့္ အေအးဒဏ္ကို အျပည့္အဝ ကာကြယ္ႏိုင္မယ့္ ပစၥည္းေတြ လံုလံုေလာက္ေလာက္ မရရွိတဲ့ အတြက္ စိုးရိမ္မိတယ္…” ဟု ဆရာဝန္မက ေျပာျပပါတယ္။

ရြာသူရြာသားေတြ ဒဘူဘြမ္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ စခန္းသို႔ ေရာက္ရွိလာတဲ့ အေၾကာင္းကို ေမးၾကည့္ေတာ့.. “စစ္ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ က်ေနာ္တို႔ ရြာကို စစ္အစိုးရ စစ္တပ္တို႔က ေရာက္ရွိလာၿပီလို႔ ၾကားတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ရြာသူရြာသားမ်ားဟာ ည သန္းေခါင္းမွာမွ ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္.. အိမ္က ပစၥည္းဥစၥာ တစ္ခုမွ မသယ္ယူႏိုင္ခဲ့ဘူး.. အားလံုး ဒီအတိုင္းပဲ ရြာမွာ ခ်န္ထားခဲ့တယ္… ဒီအခ်ိန္ေလာက္ဆိုရင္ေတာ့ စစ္တပ္တို႔က အိမ္ေတြကို မီးရိႈ႕လိုက္ၿပီလား မသိဘူး.. ရြာကအိမ္မွာ ရွိတဲ့ ပစၥည္းေတြကိုလည္း သူတို႔ (စစ္အစိုးရ) ႀကိဳက္သလို ေမႊေနေလာက္ၿပီ.. ဘာျဖစ္လို႔လည္း ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သတင္း တခ်ဳိ႕ ၾကားရပါတယ္.. အခ်ဳိ႕ရြာေတြကို စစ္တပ္တို႔က မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီး၊ ပစၥည္းမ်ားကို သူတို႔ ႀကိဳက္သလို အသံုးျပဳ၊ ရြာေတြ ထဲမွာရွိတဲ့ ျပည္သူပိုင္ စပါးက်ီကို သူတို႔ရဲ႕ စစ္ရိကၡာ အျဖစ္ သံုးစြဲေနၾကတယ္တဲ့.. ၿပီးေတာ့ စစ္အစိုးရ စစ္တပ္တို႔က အျပစ္မဲ့ ျပည္သူေတြ၊ ကေလးသူငယ္ေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္ကာ ေပၚတာအျဖစ္ ေခၚေဆာင္၊ ကခ်င္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို မဒိန္းက်င့္ သတ္ျဖတ္.. ဟာ..ေျပာေတာင္ မေျပာျပတတ္ဘူး.. စံုေနတာဘဲ..  ” ဟု စစ္ေျပး တစ္ဦးက သူ႔ရဲ႕ ခံစားခ်က္၊ အျမင္မ်ားကို ရင္ႏွင့္ဖြယ္ ေျပာျပပါတယ္။

ကခ်င္နယ္ေျမ တရုတ္နယ္စပ္ရွိ ဒဘူဘြမ္ (Dabu Bum) ေခၚ နံပါတ္ ၆ ကခ်င္စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ စခန္းမွာဆိုရင္ ယခုခ်ိန္ထိ အင္မတန္ ေအးခဲၿပီး ႏွင္း မ်ားဆိုရင္လည္း တစ္ေပနီးပါး ထူထပ္ေၾကာင္း … “ဟုတ္တယ္.. ဒီစခန္းဆိုရင္ အရမ္းေအးတာပဲ.. ႏွင္းေတြဆိုရင္ အထူႀကီးပဲ.. ျမဴႏွင္းေတြလည္း အမ်ားႀကီး.. ေခါင္းမိုးေပၚမွာဆိုရင္ ႏွင္း က်တာ မိုးရြာေနသလိုပဲ…ျဖဴေဖြးေနတာပဲ… အင္… တမ်ဳိးေတာ့ ေကာင္းသလိုဘဲ.. ႏွင္း က်တာေတြကို ေတြ႔ရင္ ေပ်ာ္သလိုလို.. တခုခု လိုအပ္ေနသလို ခံစားမိတယ္…” ဟု စခန္းတြင္းမွ ဒုကၡသည္ တစ္ဦးက ေျပာျပပါတယ္။

ဒီအရာအားလံုးဟာ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ နံပါတ္ (၆) အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရတဲ့ ဒဘူဘြမ္ေခၚ ကခ်င္စစ္ေျပးဒုကၡသည္ စခန္းတစ္ခု အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ က်န္ရွိေနတဲ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားရဲ႕ သဘာဝ အေျခအေန အေၾကာင္းမ်ားကိုလည္း က်ဳိးစား ေဖာ္ျပသြားပါမည္။

K.I.A ႏွင့္ စစ္အစိုးရတို႔ တိုက္ပြဲ ျပန္လည္ ျပင္းထန္လာ၊ အစိုးရမွ အဆိပ္ လက္နက္အသံုး ျပန္ျပဳေနဟု K.I.A ေျပာ

W.P Moses

23 March, 2012 (Friday)

ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ K.I.A ႏွင့္ ျမန္မာ တပ္တို႔ အၾကား ကခ်င္နယ္ေျမေတြႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမ်ားတြင္ ေန႔စဥ္ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း စံုစမ္း သိရွိရပါတယ္။ K.I.A တပ္မဟာ (၅) နယ္ေျမ၊ ေခါက္ဂ်န္ေက်းရြာ (ရွမ္းရြာ)၊ ဘန္ေဒါင္ေက်းရြာႏွင့္ ဧဒင္ေက်းရြာ ဘက္သို႔ ဦးတည္ခ်ီတက္လာတဲ့ စစ္အစိုးရ စစ္တပ္ ခလရ ၃၇၊ ၄၀၊ ခမရ ၃၈၈  တပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ K.I.A တပ္ဖြဲ႔မ်ားဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၂ ရက္ ေန႔ မနက္ပိုင္း ၇း၃၀ နာရီ ဝန္းက်င္မွ မနက္ ၉း၃၀ နာရီ ေက်ာ္ အထိ ယင္းေက်းရြာ တဝိုက္တြင္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း စံုစမ္း သိရွိ ရပါတယ္။

 ေရွ႕တန္းနယ္ေျမမွ K.I.A စစ္သည္ေတာ္မ်ား

အခုသီတင္းပတ္ အတြင္း ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တိုက္ပြဲတခုမွာ အစိုးရစစ္တပ္ဘက္က အဆိပ္ဓါတ္ေငြ႔ေတြပါ ျပန္လည္သံုးစြဲလာတယ္လို႔ K.I.A ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိ ဦးလနန္က ေျပာပါတယ္။
ဒီလ ၁၉ ရက္ေန႔က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ကန္ေဒါင္ယာန္ေက်းရြာအနီးမွ တိုက္ပြဲမွာ စစ္အစိုးရ စစ္တပ္ဘက္က အဆိပ္သင့္ က်ည္ေငြ႔ေတြကို အသံုးျပဳခဲ့တာလို႔ သူ (ဦးလနန္) က ေျပာပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနား မန္ေမာ္ကားလမ္းမႀကီးေပၚမွာ ရွိတဲ့ K.I.A တပ္မဟာ (၅) လက္ေအာက္ခံ ေျခကုပ္ စခန္းေတြကို အစိုးရ စစ္တပ္ ခလရ ၄၆၀၊ ခမရ ၃၉၀ စတဲ့ စစ္အစိုးရ စစ္တပ္တို႔က လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ - ၄ ရက္က စၿပီး သိမ္းပိုက္ဖို႔ ႀကဳိးစားလာတဲ့ အတြက္ ႏွစ္ဖက္ တိုက္ပြဲ ဆက္တိုက္ျဖစ္ပြားေနတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

K.I.O/A ႏွင့္ အစိုးရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိုယ္စားလွယ္ တို႔ ျပဳလုပ္ က်င္းပၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ဖက္ေဆြးေႏြးပဲြေတြဟာ ေသခ်ာေရရာတဲ့ အေျဖ တစ္ခုမွ မရရွိခဲ့ပါ။
၂၁-၂၂ ရက္ မွာလည္း ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနား-ဗန္းေမာ္ (မန္ေမာ္) ကားလမ္းမႀကီး ေပၚရွိ အင္ေပါင္ ေက်းရြာႏွင့္ ဂန္ေဒါင္ယာန္ အၾကားေရာက္ရွိေနတဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ ခလရ ၂၆၀၊ ခမရ ၃၈၉၊ ၃၉၀ တပ္ဖြဲ႔တို႔ႏွင့္ K.I.A အထူးတပ္ ၂၅၅ တို႔အၾကား တိုက္ပြဲျပင္းထန္စြာ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ယေန႔ဆိုရင္ ယင္းႏွစ္ဖက္ တိုက္ပြဲဟာ ၅ ရက္ ရွိၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း စံုစမ္း သိရွိရပါတယ္။

 

ကခ်င္ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္စခန္း တစ္ခုမွ ကေလးသူငယ္မ်ား

ယခုလို ႏွစ္ဖက္အၾကား တိုက္ပြဲေတြ ျပန္လည္ျပင္းထန္လာမႈေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုမ်ားဟာ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ား ပိုမူမ်ားျပားလာေၾကာင္း သိရပါတယ္။ မိုးရသီေရာက္ ရွိလာၿပီျဖစ္တဲ့ အားေလ်ာ္စြာ စားဝတ္ေနေရးႏွင့္ က်န္းမားေရးမ်ားဟာ ကခ်င္ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ေန ပါတယ္။ ကခ်င္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားဟာ စခန္းအတြင္း ခိုလႈံေနရတဲ့သူေတြ ရွိသလို တခ်ဳိ႕ဆိုရင္ ဆင္းရဲ ခက္ခဲစြာ ေတာေတာင္ အတြင္းမွာဘဲ ပုန္းခိုေနရေသးေၾကာင္း စံုစမ္း သိရွိရပါတယ္။ ျပည္တြင္း စစ္ေၾကာင့္ ကခ်င္စစ္ေျပးဒုကၡသည္ရွိ ကေလးသူငယ္မ်ားႏွင့္ တိုက္ပြဲျဖစ္တဲ့ ဧရိယာမွ ကေလး သူငယ္မ်ားရဲ႕ ပညာေရးႏွင့္ အနာဂတ္ဟာ ေတြးလိုက္ရင္ ရင္ေလးစရာႏွင့္ သနားစရာ ျဖစ္ေန ပါေတာ့တယ္။

သေဘာတူညီခ်က္ရရန္ တပ္႐ုပ္သိမ္းေရး အဓိကက်ေၾကာင္း KIO ေျပာ

ဖနိဒါ | 

ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ KIO ႏွင့္ အစိုးရအၾကား ႏုိင္ငံေရး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး ပဏာမ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထုိးရန္အတြက္ KIO နယ္ေျမအတြင္း ဝင္ေရာက္ေနေသာ အစုိးရတပ္မ်ားကုိ ႐ုပ္သိမ္းေပး ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း KIO က ေျပာၾကားလိုက္သည္။

ညီညြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ UNFC အဖြဲ႔ဝင္မ်ား၏ စည္းေဝးပြဲအၿပီး အဂၤါေန႔က ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပသည့္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတရပ္တြင္ KIO အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ေဒါက္တာ လဂ်ာက ယင္းသို႔ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

“က်ေနာ္တို႔ ဒီတေခါက္ ပဏာမ သေဘာတူညီခ်က္အေနန႔ဲ လက္မွတ္ထိုးၾကမယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီပစ္ၾကခတ္ၾကတာ ရပ္ဆိုင္းသြားဖို႔ အစိုးရတပ္ေတြ က်ေနာ္တို႔ ဧရိယာေတြမွာ ဝင္ေနတာ၊ ေနရာလုေနတာေတြ ႐ုပ္သိမ္းပါ”ဟု
ေဒါက္တာလဂ်ာက ေျပာသည္။

အကယ္၍ အစိုးရတပ္မ်ား ႐ုပ္သိမ္းေပးမည္ဆိုပါက KIO ႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရအၾကား ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ကတည္းက အပစ္ရပ္ လက္မွတ္ထိုးထားၿပီး ျဖစ္သည့္အတြက္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ား လုပ္ႏုိင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ၎က ဆိုသည္။

“ဒီဟာေတြသာ ႐ုပ္သိမ္းရင္ လက္မွတ္ထိုးစရာ မလိုဘူး။ ႏုိင္ငံေရး စ ေဆြးေႏြးမယ္။ စားပြဲျပင္ဖို႔ပဲ ရွိတယ္” ဟု ေဒါက္တာလဂ်ာက ဆက္ေျပာသည္။

KIO အေနႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔တို႔ ဇန္နဝါရီလက ပဏာမ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကရာတြင္ သေဘာတူညီမႈ မရေသးသလို ထပ္မံ ေတြ႔ဆံုရန္အတြက္လည္း  အစုိးရကုိယ္စားလွယ္မ်ား တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသုိ႔ ခရီးလြန္ေနသည္ဟု ဆုိသျဖင့္ ေတြ႔ဆံုမည့္ ရက္ကုိ ေစာင့္ဆုိင္းေနဆဲ ျဖစ္သည္ဟု KIO အသိုင္းအဝုိင္းမွ သိရသည္။

လတ္တေလာတြင္ KIO ၏ အဓိကက်ေသာ တပ္မဟာ ၅ ႏွင့္ တပ္မဟာ ၃ လႈပ္ရွားရာ မိုးေမာက္ၿမိဳ႕နယ္ခြဲ၊
ေဒါ့ဖုန္းယန္ၿမိဳ႕နယ္ခြဲ နယ္ေျမမ်ားတြင္ အစုိးရ တပ္အင္အား အနည္းဆံုး ၁,ဝဝဝ ေက်ာ္က လႈပ္ရွားသြားလာေနဆဲ
ျဖစ္သည္ဟု အမည္မေဖာ္လိုသည့္ KIO အရာရွိတဦးက ေျပာသည္။

“လုိင္ဇာဝန္းက်င္ နမ္ဆန္ယန္၊ လဂ်ားယန္၊ ဆဒံုး၊ လြယ္ဂ်ယ္၊ ဇင္လြမ္ဘက္ေရာ ခလရ တပ္ရင္းေတြ အမ်ားၾကီးပဲ။ အစံုပဲ။ တပ္မ ၉၉၊ စကခ လက္ေအာက္ခံတပ္ေတြ အကုန္ေရာၿပီး လႈပ္ရွားေနတယ္။ တပ္မဟာ ၃ နယ္ေျမ လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း ၁၅၊ ၁၂၊ ၁၆၊ ၂၇ နယ္ေျမေတြမွာဆုိရင္ အင္အား ၆ဝဝ ေလာက္ ရွိမယ္။ တပ္မဟာ ၅ နယ္ေျမဘက္မွာ ၄ဝဝ၊ ၅ဝဝ ေလာက္ ရွိမယ္။ ဒါက အနည္းဆံုး။ ဒီထက္ ပုိမ်ားမယ္”ဟု အဆိုပါ အရာရွိက မဇိၥ်မကုိ ေျပာသည္။

ထုိ႔အျပင္ အစုိးရ၏ စစ္တင္အင္အား ၅ဝဝ ခန္႔က ျမစ္ၾကီးနား-ပူတာအုိ ကားလမ္းအတုိင္း ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွ ေျမာက္ ဘက္သုိ႔ ၿပီးခဲ့သည့္ ပတ္က ထုိးစစ္ဆင္လာၿပီးေနာက္ အဂၤါေန႔ ညေနပုိင္းတြင္ ယင္းေဒသသုိ႔ စစ္ယာဥ္တန္းမ်ား တက္သြားသည္ကို ေတြ႔ရေၾကာင္း ျမစ္ၾကီးနား ၿမိဳ႕ခံတဦးက ေျပာျပသည္။

ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္း တပ္မဟာ ၄၊ တပ္မဟာ ၃ ၊ တပ္မဟာ ၅ နယ္ေျမ အခ်ဳိ႕တုိ႔တြင္ အစုိးရတပ္ဘက္မွ ဝင္ေရာက္အေျခခ်ကာ တပ္စြဲထားမႈမ်ား ရွိေနသည္ဟုလည္း KIO က ဆိုသည္။

၁၉၉၄ မွစ၍ KIO ႏွင့္ အစုိးရ အပစ္ရပ္စဲႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၉ ရက္ေန႔မွ စတင္၍ တုိက္ပြဲမ်ား
ျပန္လည္ျဖစ္ပြားလာခဲ့သည္။

ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ုံး၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီ၊ မြန္ျပည္တစ္ပါတီ၊ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပုိင္း တပ္မေတာ္၊ ရွမ္းျပည္
ေတာင္ပုိင္းတပ္မေတာ္ႏွင့္ ကရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီတုိ႔မွာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးအတြက္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔ႏွင့္ ပဏာမ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထားၿပီး ျဖစ္သည္။

အိႏၵိယနယ္စပ္ ျမန္မာႏွစ္ဦး ဖမ္းမိ၊ တဦး KIA မွဟုဆို

ကိုေပါက္ | ၾကာသပေတးေန႔၊ မတ္လ ၀၁ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၂၁ နာရီ ၂၄ မိနစ္

 အိႏၵိယ-ျမန္မာနယ္စပ္ မိုးေရးၿမိဳ႕တြင္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ KIA အဖြဲ႔ဝင္ လူႀကီးတဦး ေဖေဖၚဝါရီလ ၂၇ ရက္ေန႔က ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။

မိုးေရးၿမိဳ႕ အမွတ္ ၃ ရပ္ကြက္ေန အသက္ ၆၅ ႏွစ္အရြယ္ ဦးေဖာင္နား လထြယ္ Hpauna Lahtoi ေခၚ Alizou အား ပစၥတိုတလက္၊ ၆.၃၅မမ က်ည္ ၅ ေတာင့္ႏွင့္အတူ ဖမ္းဆီးရမိေၾကာင္း အိႏၵိယ Nagaland Post သတင္းတရပ္တြင္
ေဖာ္ျပပါရွိသည္။

နယ္ေျမခံ အာသံ႐ိုင္ဖယ္ အမွတ္ ၉ မွ တပ္ဖြဲ႔မ်ားက ဖမ္းဆီးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရဲသတင္းရပ္ကြက္အား ကိုးကား၍
ေဖာ္ျပထားသည္။

သို႔ေသာ္ လက္နက္ႏွင့္ ဖမ္းဆီးမိသည္ဆိုသည္မွာ လုပ္ၾကံမႈလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ဦးလထြယ္ လြတ္ေျမာက္ေရး အတြက္ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေပးေနသည့္ မိုးေရးၿမိဳ႕ေန ဦးဆာဆတ္ က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

“သတင္းေပးတာဘာညာ ရွိမွာေပါ့။ ေသနတ္နဲ႔က်ည္ဆံ မိတယ္ဆိုတာ တကယ္ဟုတ္လား/မဟုတ္ဘူးလား၊ မိသားစု က မဟုတ္ဘူးေျပာတယ္။ စစ္တပ္ကေတာ့ အဲဒါေတြနဲ႔ မိတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ တထစ္ခ် မေျပာရဲဘူး။ တပ္ကလည္း သူတို႔ ရာထူးတက္ရာတက္ေၾကာင္း အၾကံအဖန္လုပ္ၿပီးဖမ္းမယ္။ ၿပီးရင္ ေသနတ္တလက္ေလာက္နဲ႔ ရဲစခန္းအပ္မယ္” ဟု ေျပာသည္။

ဦးလထြယ္မွာ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ကတည္းက အိႏၵိယႏိုင္ငံ Arunachal Pradesh ျပည္နယ္တြင္ ေနထိုင္ၿပီးေနာက္ မိုးေရးၿမိဳ႕ သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ် ေနထိုင္သူတဦးျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ဦးဆာဆတ္ က ေျပာသည္။

“၂ဝဝ၂ ေလာက္မွ မိုးေရးဘက္ ဆင္းလာတာ။ ကူကီးအမ်ဳိးသမီးတေယာက္နဲ႔ အိမ္ေထာင္က်တယ္။ အဲဒီကတည္းက ကပၸတိန္ပဲ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂-၃ ႏွစ္ေလာက္ကမွ သူ႔ကိုျပန္ၿပီး တာဝန္ေပးတာ။ ေဒလီကို လာတဲ့သူတို႔၊ က်မ္းစာေက်ာင္း တက္တဲ့သူတို႔၊ တမူး-မိုးေရး လမ္းကလာရင္ သူ႔ဆီမွာပဲ တည္းၾကတယ္” ဟု ကူကီး ေခါင္းေဆာင္တဦးလည္း
ျဖစ္သည့္ ဦးဆာဆတ္ က ေျပာသည္။

ဦးလထြယ္ကို မဏိပူရျပည္နယ္၊ အင္ဖာၿမိဳ႕ အေနာက္ပိုင္း ရဲဌာနတြင္ ဖမ္းဆီးထားၿပီး လက္နက္မႈေျမာက္ပါက
ေထာင္က်ႏိုင္ေသာ္လည္း လြတ္ေျမာက္ရန္ ဝိုင္းဝန္းၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း “အဲဒီအတိုင္းဆို ေထာင္က် မွာေပါ့။ မက်ေအာင္ ေရွ႕ေနေတြဘာေတြ ငွားၿပီးေတာ့ အခ်ဳပ္ကေနပဲ ထြက္လာေအာင္၊ ႐ုံးခ်ိန္းေလာက္နဲ႔ပဲ
ျပတ္သြားေအာင္ ၾကိဳးစားေနၾကတာပါ။ အာမခံနဲ႔ ထြက္လာေအာင္” ဦးဆာဆတ္ က ေျပာသည္။

ထို႔အျပင္ အိႏၵိယအစိုးရအား ပုန္ကန္ေနသည့္ ေျမေအာက္အဖြဲ႔မ်ားထဲမွ တခုျဖစ္သည့္  PREPAK အဖြဲ႔ဝင္တဦးဟု ယူဆရသူကိုလည္း လက္နက္ႏွင့္ပင္ မိုးေရးၿမိဳ႕ထဲမွ ဖမ္းဆီးရမိခဲ့ေၾကာင္းလည္း သတင္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပသည္။

တမူးၿမိဳ႕ေန အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ ေဇာ္သူ ေခၚ ဘလိုင္း အား AK-47 တလက္၊ ၇.၆၂ မမ က်ည္ ၅ ေတာင့္ႏွင့္အတူ အမွတ္ ၉ အာသံ႐ိုင္ဖယ္ တပ္မ်ားကပင္ ဖမ္းဆီးရမိခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

ေဖေဖၚဝါရီလ ၄ ရက္ေန႔ကလည္း တမူးၿမိဳ႕ နန္႔ဖာလံုေစ်း အနီးတြင္  ပစ္ခတ္မႈတခု ျဖစ္ပြားခဲ့ေသးသည္။ အိႏၵိယ အာသံ႐ိုင္ဖယ္ Assam Rifle တပ္မွ ကင္းလွည့္စစ္ေဆးစဥ္ နယ္စပ္ဂိတ္အမွတ္ ၂ ၌ မဏိပူရ (ကသဲ) လူမ်ဳိး အခ်ဳိ႕က အစစ္အေဆးမခံဘဲ ျမန္မာဘက္ျခမ္း နန္႔ဖာလံု ေစ်းဂိတ္သို႔ ထြက္ေျပးျခင္းေၾကာင့္ ပစ္ခတ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

အိႏၵိယ ခြဲထြက္သူပုန္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ PLA, ULFA, UPLF, PREPAK, KCP, KYKL, RPF ႏွင့္ UNLF တို႔ အပါအဝင္ ရွစ္ဖြဲ႔ထက္မနည္းမွာ ျမန္မာ့ေျမပိုင္နက္ အတြင္းဝယ္ ခိုလံႈ ေနထိုင္ၾကေၾကာင္း အိႏၵိယ သတင္းစာမ်ားတြင္ ေရးသား ထားသည္။

၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ခရစ္စမတ္ေန႔ကလည္း နန္းဖာလုံေစ်းလံုျခံဳေရး တာဝန္က် ျမန္မာစစ္သားတဦး၏ ပစ္ခတ္မႈ
ေၾကာင့္ အနီးရွိ အိႏိၵယပိုင္ မိုးေရးၿမိဳ႕ဘက္တြင္ ေဘာလုံးကစား ေနသည့္ လူငယ္တဦးအား ေသနတ္က်ည္ဆံ ထိမွန္ ခဲ့ဖူးသည္။

အိႏၵိယႏုိင္ငံရွိ ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ားအေရး အစီရင္ခံစာထြက္ရွိ

မဇၥ်ိမသတင္းဌာန | ေသာၾကာေန႔၊ မတ္လ ၀၂ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၂၂ နာရီ ၂၈ မိနစ္ 

 

အိႏၵိယႏုိင္ငံ၊ မီဇိုရမ္ ျပည္နယ္တြင္ ေနထုိင္လ်က္ရွိသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ခ်င္းဒုကၡသည္ တသိန္းခန္႔ မွာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားသည့္ အကူအညီမ်ား အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနသည္ဟု အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ဝါရွင္တန္ဒီစီတြင္ မတ္လေျခာက္ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ရန္ရွိသည့္ အစီရင္ခံစာတေစာင္က ဆိုထားသည္။

အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေဝသည့္ Seeking Refuge အစီရင္ခံစာက အိႏၵိယ ဗဟုိအစုိးရႏွင့္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ အစုိးရတုိ႔အား ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္၍ ဒုကၡသည္မ်ားအား အကာအကြယ္ေပးရန္ႏွင့္ လိုအပ္သည့္ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမွႈ အကူအညီမ်ားေပးရန္ ေတာင္းဆုိထားသည္။

“မီဇိုရမ္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝိုင္း၏ အေရးတယူ အာ႐ုံစုိက္မႈ မခံရေၾကာင္း
ႏွင့္ ထုိကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ရသည္မွာ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ကတည္းက တည္ရွိေနခဲ့သည့္ ထုိေဒသသုိ႔ ခရီးသြားလာမႈ အကန္႔အသတ္မ်ားအျပင္ UNHCR မွ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္သုိ႔ ဝင္ေရာက္ျခင္း မရွိခဲ့သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္သည္” ဟု ပါရွိသည္။


၁၃၄ မ်က္ႏွာ ရွိသည့္ ထုိအစီရင္ခံစာအရ မီဇုိရမ္ျပည္နယ္တြင္ လာေရာက္ခုိလႈံေနၾကသည့္ ခ်င္းလူမိ်ဳးမ်ားမွာ ထိုျပည္နယ္ လူဦးေရ၏ ဆယ္ရာခုိင္ႏႈန္းနီးပါး ရွိေနျပီျဖစ္ၿပီး ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးၾကီးတခု ျဖစ္လ်က္ရွိေၾကာင္းလည္း ဆိုသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွ အိမ္နီးခ်င္း အိႏၵိယႏုိင္ငံရွိ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္သုိ႔ လာေရာက္ခုိလႈံေနၾကသည့္ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားအား အကာအကြယ္ေပးရန္ လိုအပ္ေနမႈႏွင့္ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီမ်ား လိုအပ္ေနမႈကုိ ေဖာ္ျပ ထားျခင္း ျဖစ္သည္။

“သူတို႔ဟာ ဥပေဒရဲ႕ အကာအကြယ္ေပးမႈကုိ မရတဲ့အျပင္ အမ်ားအျပားဟာ စီးပြါးေရးအရ မလံုျခံဳမႈကုိ ႀကံဳေတြ႔ေန ရၿပီး လံုေလာက္သည့္ ေနထုိင္စရာေနရာမ်ား မရမႈ၊ အစားအေသာက္မ်ား မလံုေလာက္မႈႏွင့္ က်န္းမာေရး
ေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ ပညာေရး အခြင့္အလမ္းမ်ား မရရွိပဲ ျဖစ္ေနသည္” ဟု အစီရင္ခံစာက ဆုိထားသည္။

ထုိအစီရင္ခံစာအတြက္ အေထာက္အပ့ံ ေပးခဲ့ၾကသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာ Jesuit Refugee Service/USA၊ Lutheran Immigration and Refugee Service၊ U.S. Conference of Catholic Bishops၊ Women's Refugee Commission ႏွင့္ World Relief တို႔ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ အေျခစုိက္ ဒုကၡသည္ေကာင္စီ (USA) ကလည္း ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈမ်ားအား အာ႐ုံ စူးစိုက္မႈမ်ား ရွိေနလင့္ကစား ဘာသာေရးႏွင့္ လူမ်ဳိးအရ အနည္းစုျဖစ္ေနသည့္ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားမ်ားအေရးကိုလည္း အာ႐ုံစူးစိုက္ၾကေစလိုေၾကာင္းလည္း ေျပာသည္။

“က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားနဲ႔ ဘာသာေရးအရပါ အနည္းစုမ်ားျဖစ္တဲ့ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြလို
ျမန္မာျပည္ထဲကေန ထြက္ေျပးလာခဲ့ရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ အေရးကိုလည္း အာ႐ုံစုိက္ၾကဖုိ႔ တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာထဲမွာ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြ ဘာေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာခဲ့ရလဲ၊ ဘယ္လုိစိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရသလဲ ဆုိတာေတြ၊ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္မွာ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြ ခုိလွံႈတဲ့အခါ သူတုိ႔နဲ႔ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ ရင္ဆုိင္ရမယ့္ စိန္ေခၚမႈေတြ ကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္” ဟု ဒုကၡသည္ေကာင္စီ ဥကၠ႒ Dan Kosten က ေျပာသည္။

၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွ အတင္းအၾကပ္ ေမာင္းထုတ္ခံရမႈမ်ား အဆက္မျပတ္
ျဖစ္ေပၚခဲ့သလို ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စစ္အာဏာသိမ္းၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပုိမိုမ်ားျပားသည့္ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား မီဇုိရမ္သုိ႔ ခုိလႈံလာၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းတြင္ ျဖစ္ပြါးခဲ့သည့္ အႏုိင္က်င့္မႈ မ်ားထဲတြင္ လုပ္အားေပးရန္ အတင္းအၾကပ္ ခုိင္းေစမႈ၊ ႏွိပ္စက္မႈႏွင့္ ဘာသာေရး ႏွိပ္ကြပ္မႈမ်ား ပါဝင္သည္ဟု အစီရင္ခံစာက ဆုိသည္။

ထို႔အျပင္ လူသားျခင္း စာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီ ေပးအပ္ေရးအဖြဲ႕မ်ား ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ အန္ဂ်ီအိုမ်ား ပါဝင္သည့္ အေမရိကန္ အေျခစုိက္ အႀကီးဆံုး ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႕ျဖစ္သည့္ Humanitarian Policy and Practice of InterAction ၏ ဒုဥကၠ႒ Joel Charny ကလည္း “ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရရွည္အတြက္ ဘယ္လိုေျပာင္းလဲမႈ
ေတြပဲ ျဖစ္ေပၚလာပါေစ၊ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံ မီဇုိရမ္ ျပည္နယ္က ခ်င္းလူဦးေရ တသိန္းခန္႔လို ျမန္မာႏုိင္ငံထဲက တုိင္းရင္းသား လူနည္းစု ဒုကၡသည္ေတြကုိ အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔နဲ႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေတြ ေပးအပ္ဖုိ႔ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနပါတယ္” ဟု ဆုိခဲ့သည္။

မီဇိုရမ္ျပည္နယ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တို႔ႏွင့္ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္လ်က္ ရွိသည္။

'' မိမိရဲ႕ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္အတိုင္း ခိုင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္ဖို႔က ပထမပါ '' ဆိုတဲ့ ေဒၚေဘာက္ဂ်ာ

Hugawng  ............WPN

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ဆရာမ လာေရာက္တဲ့ အေၾကာင္းကို ေျပာျပေပးပါ။

အေမရိကန္အစိုးရက ဖိတ္ၾကားတဲ့အတြက္ လာေရာက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ကခ်င္အေရး၊ တိုင္းရင္းသားအေရး၊ ျပည္တြင္းစစ္ကိစၥနဲ႔ ကခ်င္ေဒသေတြမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးကိစၥေတြကို အေမရိကန္အစိုးရက သိရွိလိုတဲ့ အတြက္လာေရာက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ကို ေရာက္တုန္းေရာက္ခိုက္ ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စု၀င္ ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမေတြနဲ႔လည္း ေတြ႕ဆံုလိုတဲ့အတြက္ ဒီေနရာကို ေရာက္ရွိလာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။



ဆရာမအေနနဲ႔ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြအတြက္ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးကိစၥေတြမွာ အင္တိုက္အားတိုက္ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေပးေနတယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ၾကားသိရပါတယ္။ ေရွ႕ဆက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္မယ့္ ဆရာမရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္ကို သိပါရေစ။


ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြအေနနဲ႔ မိမိရဲ႕ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္အတိုင္း ခိုင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္ဖို႔က ပထမ နံပါတ္(၁) ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးမွာ ခိုင္ခုိင္ၿမဲၿမဲ ရပ္တည္ရဲမွသာလွ်င္ က်မတို႔ လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္နဲ႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီကေန႔ လူငယ္ေမာင္မယ္ေတြအေနနဲ႔ မိမိရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္ကို သိရွိၿပီး ဒီႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္မွာ မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ေနဖို႔က နံပါတ္(၁) အေရးႀကီးဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။
ဒုတိယအေနနဲ႔ လူငယ္ေတြသာမက တိုင္းသူျပည္သားေတြ အားလံုးသည္လည္းပဲ မိမိတို႔ရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္၊ အခြင့္အေရးေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ သိရွိနားလည္ကာ မိမိတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ လက္ခံေလွ်ာက္လွမ္းဖို႔ လုိပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြကို လက္ရွိအခ်ိန္မွာ (ပညာေပး)လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာလို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ရသလဲဆိုရင္ က်မတို႔ရဲ႕ အေရးကို က်မတို႔ဘက္မွာ ရပ္ၿပီးေျပာမယ့္သူ မရွိလို႔ပါ။ လႊတ္ေတာ္မွာ တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္ေတြရွိေသာ္လည္းပဲ က်မတို႔ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္နဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကို ေတာင္းဆိုတင္ျပမယ့္သူ မရွိပါဘူး။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ပိုၿပီးေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျပာဆိုတင္ျပႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ထင္တဲ့အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်မတို႔ ေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ကိစၥေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ လူငယ္ေတြကို ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ရမယ္။ ဒီလိုကိစၥေတြကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ အခုကတည္းက ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။

စစ္ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အတြက္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြ အမ်ားအျပား ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ေနေၾကာင္း၊ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္သားေတြလည္း ေရွ႕တန္းစစ္မ်က္ႏွာေတြမွာ အျပင္းအထန္ ႀကိဳးစားတြန္းလွန္တိုက္ခိုက္ေနေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအစိုးရမွလည္း ဗမာ(ျမန္မာ)အစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြ ျပဳလုပ္ကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိဖို႔ ႀကိဳးစားေနေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကိစၥေတြအေပၚ ဆရာမရဲ႕ သေဘာထားအျမင္ကို ေျပာျပေပးပါ။

က်မတို႔ ကခ်င္ျပည္မွာ ေသနတ္ျပန္ေဖာက္တာ (၈)လ ရွိလာပါၿပီ။ ဒီကာလအတြင္းမွာ ဆင္းရဲဒုကၡ ေရာက္ၾကရတယ္ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ စစ္မက္တိုက္ပြဲေတြ မရွိတဲ့ကာလေတြတုန္းကလည္း က်မတို႔ရဲ႕ ျပည္သူေတြ အႀကီးအက်ယ္ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ခဲ့ၾကရတာပါ။ ဟူးေကာင္းလြင္ျပင္ေဒသမွာ ယုဇနကုမၸဏီက ေျမဧက ႏွစ္သိန္းေက်ာ္သိမ္းလိုက္လို႔ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ျပည္သူေတြ ဒုကၡပင္လယ္ေ၀ခဲ့ၾကရတာပါ။ တုိင္းသူျပည္သားေတြခမ်ာ ေနစရာ မရွိ၊ စားစရာ မရွိနဲ႔ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ၾကတယ္။ အစားအေသာက္မရွိလို႔၊ ေဆး၀ါးကုသႏိုင္ျခင္းမရွိလို႔ ေသဆံုးသြားၾကရတယ္။ ကေလးေတြ ေက်ာင္းမတက္ႏိုင္ဘူး။ လူငယ္လူရြယ္ေတြ ပ်က္စီးသြားၾကရတယ္။ ဒီကေန႔ စစ္ျဖစ္ေနလို႔သာလွ်င္ ျပည္သူေတြ ဒုကၡေရာက္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ စစ္မျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္ကာလေတြမွာလည္း ဆင္းရဲဒုကၡေတြကို အႀကီးအက်ယ္ ခံစားျဖတ္သန္းခဲ့ၾကရတာပါ။ ဒီကေန႕အထိလည္း ဒုကၡေရာက္ေနၾကတုန္းပါပဲ။ စခန္းေတြမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြလည္း ပင္ပန္းဆင္းရဲေနၾကရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရွမ္းျပည္ ေဖာင္းဆိုင္၊ အင္ေဘာ္ပါ စတဲ့ ေဒသေတြမွာ အကူအညီေရာက္ရွိမႈ နည္းတဲ့အတြက္ ပိုၿပီးဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ၾကေၾကာင္း သိရပါတယ္။ အင္မတန္ ခ်မ္းတဲ့အခ်ိန္ကာလမွာ ၀တ္စရာ အေႏြးထည္မရွိ၊ အမိုးအကာမရွိတဲ့ ေနရာေတြမွာ ေနထိုင္ၾကရတာပါ။ အမိုးအကာနဲ႔ လံုလံုျခံဳျခံဳေနရတဲ့ ေနရာေတြမွာလည္း အခ်ဳိ႕က စားစရာဆန္ပဲ ရွိၿပီး ဟင္းလ်ာခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ဖို႔ မရွိဘူး၊ ေနမေကာင္းျဖစ္ရင္ ေသာက္သံုးဖို႔ ေဆး၀ါးမရွိဘူး စတာေတြကို ၾကံဳေတြ႕ေနၾကတယ္။ ေနရာေဒသအခ်ဳိ႕မွာ ကေလးေတြ ေက်ာင္းမေနႏိုင္ဘူး။ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာရတဲ့အတြက္ ေက်ာင္းမတက္ႏိုင္တာ၊ တခ်ဳိ႕က သူတို႔တိမ္းေရွာင္ေရာက္ရွိေနတဲ့ ေနရာနဲ႕ စာသင္ေက်ာင္း ကြာေ၀းလြန္းတာ စတဲ့ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ကေလးငယ္ေတြ ေက်ာင္းမေနႏိုင္၊ စာမသင္ၾကားႏိုင္ ျဖစ္ေနရပါတယ္။
ျပည္သူလူထုကို ဘယ္ေလာက္ထိ ႏွိပ္စက္သလဲဆိုေတာ့ ကေလးေတြကို စာသင္ၾကားေပးတဲ့ ေဂဟာမွာလည္း ဗံုးလာခြဲတယ္။ ေတာင္ယာသြားတဲ့သူေတြကိုလည္း အသားလြတ္ ပစ္သတ္တယ္။ ဒီလို နည္းလမ္းေပါင္းစံုနဲ႔ ႏွိပ္စက္တာေတြကိုလည္း ခံခဲ့ၾကရပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြကို အႏိုင္က်င့္ေစာ္ကားတဲ့ ကိစၥေတြလည္း အေျမာက္အမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ေယာက်္ားေတြ႕ရင္ ေပၚတာဆြဲတယ္၊ မိန္းမနဲ႕ကေလးေတြကိုေတာ့ လူသားဒိုင္းသဖြယ္အသံုးျပဳတယ္။ နည္းလမ္းေပါင္းစံုနဲ႔ ေစာ္ကားေနၾကပါတယ္။ ရြာမွာမေနရဲလို႔ ထြက္ေျပးသြားတဲ့ရြာေတြကို မီးရွိဳ႕တယ္၊ ရိတ္သိမ္းထားတဲ့ ေကာက္ပဲသီးႏွံေတြကို မီးရွိဳ႕ဖ်က္ဆီးတယ္။
ဒီေတာ့ စစ္မီးၿငိမ္းသြားခဲ့ရင္ေတာင္ ျပန္စရာအိမ္မရွိတဲ့အျဖစ္ဆိုေတာ့ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအတြက္လည္း အမ်ားႀကီးလုပ္ရဦးမွာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ က်မတို႔ရဲ႕ ေသြးခ်င္းညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမေတြအတြက္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးသည္လည္းပဲ က်မတို႔ အားလံုးရဲ႕ တာ၀န္ျဖစ္ပါတယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥအတြက္ေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။ ေရွ႕တန္း စခန္းအသီးသီးမွာ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေတြ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ေနၾကပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥေျပာမယ္ဆိုရင္ လြန္ခဲ့တဲ့(၁၇)ႏွစ္တိုင္တိုင္ အပစ္ရပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလို႔ ေျပာတဲ့ ဒီအပစ္ရပ္ကာလမွာ တုိင္းသူျပည္သားေတြ အလြန္ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္သြားခဲ့ရပါတယ္။ လယ္ယာေျမေတြ သိမ္းခံရတယ္။ ဒီစစ္ေအးတုိက္ပြဲကာလမွာ က်မတို႔ အင္မတန္ က်ရွံဳးသြားခဲ့ရပါတယ္။ အခုလည္းပဲ အရင္လိုအပစ္ရပ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပံုစံပဲ ျပန္သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဘာမွမထူးပါဘူး။ ဗမာအစိုးရရဲ႕ လွည့္ျဖားမႈ၊ ကလိန္က်မႈ ေနာက္တစ္ေခါက္ ထပ္မခံရဖို႔ လိုပါတယ္။ က်မတို႔ ထပ္မွားလို႔ မရပါဘူး။ ထပ္မွားခဲ့မယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်မတို႔ တုိင္းျပည္နဲ႔လူမ်ဳိးရဲ႕ အနာဂတ္ဟာ ပိုမို ဆိုးရြားသြားပါလိမ့္မယ္။ ဒီဗမာအစိုးရက က်မတို႔ကုိ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ မႏိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္သာ သည္းခံကာ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေနျခင္း ျဖစ္တယ္ဆိုတာ နားလည္ဖို႔ လိုပါတယ္။ က်မတို႔ရဲ႕ ရိုးသားပြင့္လင္းမႈကို အခြင့္ေကာင္းယူကာ လွည့္ျဖားေနၾကတဲ့ ဒီဗမာအစိုးရရဲ႕ ေသြးေဆာင္မႈေအာက္ က်ဆံုးေရာက္ရွိ မသြားဖို႔ ဖန္ဆင္းရွင္ထာ၀ရဘုရားသခင္ထံ ကိုးစားဆုေတာင္းျခင္းျဖင့္ တိုင္းသူျပည္သားေတြအားလံုး လက္တြဲညီညီ ေလွ်ာက္လွမ္းၾကမယ္ဆိုရင္ က်မတို႔ လုိခ်င္တဲ့ ပန္းတိုင္ကို ေရာက္ရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကမၻာတ၀ွမ္းလံုးမွာ ေရာက္ရွိေနၾကတဲ့ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြအတြက္ အမွာစကားေျပာၾကားေပးပါဦး။

တုိင္းျပည္ေဒသအသီးသီးကို ေရာက္ရွိေနၾကတဲ့ ကခ်င္ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမေတြကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ က်မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသား၊ ကခ်င္လူမ်ဳိးျဖစ္ခြင့္ရျခင္းဟာ ဘုရားသခင္ရဲ႕ ေက်းဇူးေတာ္သက္သက္ ျဖစ္ပါတယ္။

 ဒီကေန႔  စစ္တိုက္ေနၾကေနတယ္ဆိုေပမယ့္ က်မတို႔ဟာ အမွန္တရားဘက္မွာ ရပ္တည္ေနၾကတဲ့အတြက္ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြအားလံုးရဲ႕ ဂုဏ္အျဖစ္ မွတ္ယူၾကရမွာပါ။ စစ္ပြဲေတြနဲ႔ ပင္ပန္းဆင္းရဲခက္ခဲမႈေတြအတြက္ ညည္းတြားေနစရာအေၾကာင္း မရွိပါဘူး။ က်မတို႔ အားလံုးရဲ႕ တာ၀န္ျဖစ္ပါတယ္။

အားလံုးအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ လမ္းစဥ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေက်းဇူးေတာ္ကို ခ်ီးမြမ္းကာ အားလံုးဆက္လက္ႀကိဳးစား အားထုတ္သြားမယ္ဆိုရင္ ဘုရားသခင္က တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းတဲ့ ခါနန္ျပည္သစ္ကို ေခၚေဆာင္သြားလိမ့္မယ္ဆိုတာကို ယံုၾကည္ျခင္းအားျဖင့္၊ ဆုေတာင္းျခင္းအားျဖင့္၊ ညီညြတ္ျခင္းအားျဖင့္ ေရွ႕ဆက္ေလွ်ာက္လွမ္းၾကပါစို႔။